“Ο Λέων Τολστόι, ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας, γεννημένος στις 9 Σεπτεμβρίου 1828, από αριστοκράτες γονείς, πέθανε σήμερα, σε ατμόσφαιρα ηρεμίας και απλότητας.
Πλήθη Ρώσων παρελαύνουν μπροστά από το ακάλυπτο λείψανό του, για να αποτίσουν τον ύστατο φόρο τιμής τους.
Οι προσκυνητές είναι, κυρίως, απλοί αγρότες, των οποίων τη ζωή ο Τολστόι περιέγραψε με τα πιο ζωντανά χρώματα του λόγου του.
Η ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία απαγόρευσε τη θρησκευτική κηδεία στην περιοχή του, γιατί ο Τολστόι είχε αφοριστεί πριν 9 χρόνια.
Ωστόσο, ήταν τέτοια η δημοτικότητα του μεγάλου συγγραφέα, που το ιερατείο ένιωσε, τελικά, την ανάγκη να επιτρέψει επιμνημόσυνες δεήσεις για τον Τολστόι στη Μόσχα και στην Αγία Πετρούπολη.
Ο Λέων Τολστόι προσπάθησε να βρει το αληθινό νόημα του Χριστιανισμού, πιστεύοντας πως σκοπός της ζωής δεν είναι να εξυπηρετεί την κατώτερη ζωική φύση, αλλά τη φωτεινή δύναμη, που βρίσκεται στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και η οποία βοηθάει τον άνθρωπο να αναγνωρίζει το αγαθό.
Εκτός όμως από αυτές τις αντιλήψεις, ο Τολστόι κατάφερε ν’ απεικονίσει με απαράμιλλο τρόπο τη ρωσική κοινωνία της εποχής του και με την αναπαραστατική δύναμη της τέχνης του να δώσει εκπληκτικούς πίνακες από τη ζωή της τσαρικής Ρωσίας του 19ου αιώνα.
Αν και καταγόταν από πλούσια οικογένεια, αφοσιώθηκε με μεγάλη αγάπη στους μουζίκους, βοηθώντας τους και μελετώντας τη ζωή τους. Γεμάτος θρησκευτική έξαρση και δεμένος με τα προβλήματα της εποχής του, προσπάθησε να βρει γιατί υποφέρουν οι άνθρωποι και προσπάθησε να απελευθερώσει τον άνθρωπο και να αποκαταστήσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Ως καλλιτέχνης, ο Τολστόι διακρίνεται για τη βαθιά γνώση των κρυφών πτυχών της ψυχής και την άμεση καθαρότητα του αισθήματος. Το έργο του είχε τεράστια σημασία και άσκησε γόνιμη επίδραση στη ρωσική και στην παγκόσμια λογοτεχνία.
Στη Δύση, ο Τολστόι υπήρξε πασίγνωστος, όπως και στη χώρα του, χάρη στα δύο επικά έργα του “Πόλεμος και Ειρήνη” και “Άννα Καρένινα”.
Τα τελευταία λόγια του συγγραφέα υπήρξαν μια αυτοσχέδια προσευχή του:
“Καρδιά, σαν θέλεις να’ σαι αληθινή, θα πολεμάς ακατάπαυστα. Και να πιστεύεις ότι οι τίμιοι δεν θα εξαφανιστούν. Και μόνο αυτοί που υπέφεραν και υπέμειναν μέχρι τέλος θα βρουν την αιώνια γαλήνη”.