Μια ερευνητική ομάδα στην Ιταλία εξέτασε ασθενείς με διπολική διαταραχή κατά τη διάρκεια της ενδιάμεσης σταθερής φάσης.
Στη συνέχεια, υπό αυστηρή κλινική επίβλεψη, υπέβαλαν αυτούς τους ασθενείς σε στέρηση ύπνου για μία νύχτα. Σχεδόν αμέσως, ένα μεγάλο πσοστό των ασθενών παρουσίασε μανιακό επεισόδιο ή έντονη κατάθλιψη.
Κατά την γνώμη μου, πρόκειται για ένα αμφιλεγόμενο ηθικά πείραμα, όμως οι επιστήμονες κατάφεραν να αποδείξουν ότι η έλλειψη ύπνου πυροδοτεί τη μανία ή την κατάθλιψη.
Το αποτέλεσμα σκιαγραφεί έναν μηχανισμό στον οποίο η διαταραχή του ύπνου – που σχεδόν πάντα προηγείται της μετάβασης από τη σταθερή κατάσταση στο μανιακό ή καταθλιπτικό επεισόδιο σε ασθενείς με διπολική διαταραχή – ίσως αποτελεί το μέσο πυροδότησης της ασθένειας και όχι απλώς ένα επιφαινόμενο.
Ευτυχώς, αληθεύει και το αντίστροφο. Αν βελτιωθεί η ποιότητα ύπνου ασθενών που πάσχουν από αρκετές ψυχικές διαταραχές με τη βοήθεια μιας μεθόδου που θα αναλύσουμε αργότερα, η οποία ονομάζεται γνωστική συμπεριφορική θεραπεία για την αϋπνία (CBT-1), μπορούμε να μειώσουμε την ένταση των συμπτωμάτων και τα ποσοστά υποτροπής.
Η συνάδελφός μου στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας Δρ. Άλισον Χάρβεϊ είναι πρωτοπόρος σε αυτό τον τομέα.
Βελτιώνοντας την ποσότητα, την ποιότητα και την τακτικότητα του ύπνου, η Δρ. Χάρβεϊ και η ομάδα της έχουν αποδείξει συστηματικά τις θεραπευτικές ιδιότητες του ύπνου στους ασθενείς με πολλά διαφορετικά ψυχικά νοσήματα.
Έχει χρησιμοποιήσει τον ύπνο ως θεραπευτικό μέσο για πληθώρα διαφορετικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή, το άγχος και οι τάσεις αυτοκτονίας, με πολύ καλά αποτελέσματα.
Ρυθμίζοντας και ενισχύοντας τον ύπνο, η Δρ. Χάρβεϊ γλίτωσε ασθενείς από το χείλος της καταστροφικής ψυχικής νόσου.
Κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για μια εξαιρετική προσφορά προς την ανθρωπότητα.
Οι μεταβολές της συναισθηματικής δραστηριότητας του εγκεφάλου που παρατητήσαμε σε υγιείς ενήλικες που υπέστησαν στέρηση ύπνου μπορούν ίσως να ρίξουν φως σε ένα εύρημα που ταλαιπωρεί την ψυχιατρική για δεκαετίες.
Ασθενείς που πάσχουν από μείζονα κατάθλιψη, οι οποίοι βρίσκονται στο αρνητικό άκρο του φάσματος της διάθεσης, αρχικά παρουσίασαν μια μη αναμενόμενη αντίδραση σε μία νύχτα στέρησης ύπνου.
Περίπου το 30 με 40% των ασθενών ένιωθαν καλύτερα έπειτα από μια νύχτα χωρίς ύπνο. Η έλλειψη ύπνου φάνηκε να λειτουργεί ως αντικαταθλιπτικό.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Matthew Walker «Τα Μυστικά του Ύπνου» από τις εκδόσεις Πεδίο
