Ο Δαλάι Λάμα απαντούσε στα ερωτήματα των μαθητών του Θιβετανικού Παιδικού Χωριού, όπου γιορτάσαμε τα γενέθλιά του στη διάρκεια της εβδομάδας.
Ένας από τους μεγαλύτερους μαθητές ρώτησε: “Αγιότατε, πώς ελέγχετε τον θυμό στην καθημερινότητά σας;”
Ο Αρχιεπίσκοπος (Ντέσμοντ Τούτου) χαχάνισε δυνατά – ήταν ένα ηχηρό γέλιο, πιθανότατα επειδή έβρισκε πολύ διασκεδαστική την πρόκληση που θέτει ο θυμός ακόμα και σε ιερά πρόσωπα.
“Παλαιότερα, όταν θύμωνα, ούρλιαζα”, είπε Δαλάι Λάμα, δείχνοντας να παραδέχεται ότι ακόμα και ο Μποτισάτβα της Συμπόνιας είναι δυνατόν να χάσει τον έλεγχο.
Τα παιδιά γέλασαν.
“Θα σας πω μια ιστορία. Γύρω στο 1956 ή ΄57 ήμουν περίπου εικοσάρης και είχα ένα παλιό αυτοκίνητο που ανήκε στον Δαλάι Λάμα τον 13ο.
Ήταν ένα από τα ελάχιστα αυτοκίνητα που κυκλοφορούσαν την εποχή εκείνη στη Λάσα και είχε μεταφερθεί στην περιοχή σε κομμάτια που συναρμολογήθηκαν επιτόπου, επειδή δεν υπήρχε κατάλληλο οδικό δίκτυο στο Θιβέτ, εκτός από τα λίγα δρομάκια μέσα και γύρω από τη Λάσα.
“Μια μέρα, ένα από τα λίγα άτομα που οδηγούσαν την εποχή εκείνη έτυχε να επισκευάζει το αυτοκίνητό του, γεγονός διόλου σπάνιο. Ήταν χωμένος κάτω από το αμάξωμα και μαστόρευε, όταν πέρασα να τον επισκεφθώ.
Την ώρα που ξεπρόβαλε από το αμάξι για να με χαιρετήσει, χτύπησε το κεφάλι του στον προφυλακτήρα, γεγονός που τον έκανε να χάσει την ψυχραιμία του. Είχε θυμώσει τόσο πολύ που χτυπούσε το κεφάλι του ξανά και ξανά επάνω στο αυτοκίνητο, μπαπ, μπαπ, μπαπ”.
Ο Δαλάι Λάμα καμώθηκε ότι χτυπούσε το κεφάλι του σε έναν προφυλακτήρα, ενώ τα παιδιά είχαν ξελιγωθεί στα γέλια.
“Αυτό είναι ο θυμός. Σε τι χρησιμεύει; Ο λόγος που έχασε την ψυχραιμία του αυτός ο άνθρωπος ήταν επειδή χτύπησε το κεφάλι του, και έπειτα συνέχισε να το χτυπά, μόνο και μόνο για να προκαλέσει περισσότερο πόνο στον εαυτό του. Δεν είναι ανόητο;
Τώρα σκεφτείτε: Όταν εκδηλώνεται θυμός, ποια είναι η αιτία; Τι αποτέλεσμα θα έχει ο θυμός μου, το οργισμένο πρόσωπό μου και οι φωνές μου; Χρησιμεύει σε τίποτα ο θυμός;”
Ο μάστορας, στον οποίο αναφερόταν ο Δαλάι Λάμα, θύμωσε τόσο πολύ, με αποτέλεσμα να αντιδράσει ανόητα, και προκάλεσε στον εαυτό του ακόμα περισσότερο πόνο. Η σκηνή αυτή είναι κωμική, αλλά όχι σπάνια. Άραγε, υπάρχει εναλλακτική αντίδραση;
Ένας τρόπος για να ελέγξουμε τον θυμό μας είναι να αναρωτηθούμε ποια ήταν η αιτία που τον προκάλεσε και τι είδους φόβο έχουμε.
Συχνά οι ψυχολόγοι αποκαλούν τον θυμό “δευτερεύον συναίσθημα”, επειδή εμφανίζεται ως άμυνα σε μα επικείμενη απειλή.
Όταν είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε και να εκφράσουμε τον φόβο μας, δηλαδή με ποιον τρόπο νιώθουμε ότι απειλούμαστε, τότε μπορούμε να καλμάρουμε τον θυμό μας.
Ωστόσο πρέπει να είμαστε σε θέση να παραδεχτούμε την αδυναμία μας. Συχνά νιώθουμε ντροπή για τους φόβους και τις πληγές μας, αναλογιζόμενοι ότι αν ήμασταν άτρωτοι δεν θα νιώθαμε ποτέ έτσι.
Αλλά, όπως είπε ο Αρχιεπίσκοπος, ο πόνος είναι στη φύση του ανθρώπου καθώς δεν είμαστε άτρωτοι.
Αν μπορούμε να νιώσουμε συμπόνια για τον εαυτό μας και να αναγνωρίσουμε τον φόβο, τον πόνο και την απειλή, τότε μπορούμε να νιώσουμε συμπόνια και για τους άλλους ανθρώπους – ακόμα και για εκείνους που έχουν προκαλέσει τον θυμό μας.
Απόσπασμα από το βιβλίο των Δαλάι Λάμα, Ντέσμοντ Τούτου και Douglas Abrams “Το Βιβλίο της Χαράς” από τις εκδόσεις Πεδίο
