Τι είναι ακριβώς η αλαζονεία; Σίγουρα θα έχετε γνωρίσει έναν αλαζόνα κάποια στιγμή. Κάποιον που μιλούσε συνέχεια για τον εαυτό του και πίστευε ότι είναι καλύτερος από τους άλλους. Εδώ διερευνούμε αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, αλλά και κάποια tips για το πώς να αντιδράσετε σε μια συζήτηση με έναν αλαζόνα.
Τι είναι η αλαζονεία; Ορισμός και σημασία
Ένας αλαζόνας συμπεριφέρεται σαν να είναι ανώτερος από τους άλλους, πιο σημαντικός και συνηθίζει να υποτιμά τους άλλους. Παράλληλα, ωστόσο, ο υπερόπτης λαχταρά να τον θαυμάζουν, να τον σέβονται για τις ιδιαίτερες ποιότητές τους και για τα κατορθώματά του. Η αλαζονεία δηλώνει μια επιθυμία κυριαρχίας και υπερβολικής αυτοπεποίθησης.
Η αλαζονεία γενικά εξυπηρετεί ως μηχανισμός κάλυψης της ανασφάλειας και της έλλειψης αυτοπεποίθησης. Είναι ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που χτίζεται από την παιδική ηλικία. Αν και ο καθένας μπορεί να φερθεί υπεροπτικά σε κάποια στιγμή της ζωής του, το πιθανότερο είναι να αποτελεί σταθερό μοτίβο στη ζωή κάποιου.
Όπως όλα τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, η αλαζονεία μπορεί να είναι εντονότερη ή λιγότερο εμφανής. Ένας αλαζόνας μπορεί να είναι εξωστρεφής, άλλος εσωστρεφής, κάποιος να είναι υπεύθυνος ή να φθάνει στο ακραίο σημείο της Διαταραχής Ναρκισσιστικής Προσωπικότητας. Ο ναρκισσισμός είναι ο ψυχολογικός όρος της αλαζονείας.
Αιτίες αλαζονείας
Δεν υπάρχει μια απλή αιτία αλαζονείας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιος μπορεί να γίνει υπερόπτης λόγω συγκεκριμένων εμπειριών που έχει ζήσει, αλλά υπάρχουν και φορές που δεν υπάρχει συγκεκριμένος ψυχολογικός λόγος ή αιτία που μπορεί να την εξηγήσει.
-Επιτεύγματα
Σε πολλές περιπτώσεις, ένας άνθρωπος μπορεί να φέρεται υπεροπτικά, επειδή έχει καταφέρει να φτάσει μακριά και έχει περισσότερα επιτεύγματα στο ενεργητικό του από άλλους. Αυτό το χαρακτηριστικό ενεργοποιεί την αίσθηση αυταξίας, ορισμένες φορές μέχρι το σημείο να βλέπει τους άλλους ως λιγότερο σημαντικούς.
-Ανασφάλεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση
Η αλαζονεία λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας. Είναι ένας τρόπος να προστατεύσουμε την έλλειψη αυτοεκτίμηση και αυταξίας μας. Είναι ένας τρόπος να κρυβόμαστε από την ανασφάλειά μας, την αίσθηση κατωτερότητας και την έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Η αλαζονεία μάς βοηθά να απορρίπτουμε τους άλλους πριν προλάβουν εκείνοι να μας απορρίψουν. Γι’ αυτό είναι ένας πολύ συνηθισμένος τρόπος συμπεριφοράς προς τους αγνώστους, λόγω του φόβου απόρριψης.
Αν είμαστε συναισθηματικά ανασφαλείς, αλλά δείχνουμε σαν να είμαστε ανώτεροι και καλύτεροι από τους άλλους, νιώθουμε καλύτερα βραχυπρόθεσμα. Εντούτοις, αυτή δεν αποτελεί μια αποτελεσματικά μακροχρόνια στρατηγική, για διάφορους λόγους:
- Μόλις μείνουμε μόνοι, νιώθουμε και πάλι ανασφάλεια.
- Κανείς δεν απολαμβάνει να βρίσκεται δίπλα σε έναν αλαζόνα.
- Μπορεί να μην σας απορρίπτουν, αλλά δεν θα έχετε στενές και ποιοτικές σχέσεις μαζί τους.
Ανάγκη για αποδοχή
Η αλαζονεία κάνει τους ανθρώπους να νοιάζονται πολύ για το τι σκέφτονται οι άλλοι γι’ αυτούς. Εξαρτώνται από την αποδοχή των άλλων. Ορισμένες φορές, η υπεροψία υπάρχει για να κερδίσει την προσοχή του περίγυρου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μόλις οι αλαζονικοί άνθρωποι σταματήσουν να παίρνουν την προσοχή που θέλουν, σταματούν να συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο.
Χαρακτηριστικά: Πώς αναγνωρίζουμε την αλαζονεία;
Πώς είναι ένας αλαζόνας; Πώς συμπεριφέρεται; Παρακάτω παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά του. Δεν εμφανίζονται πάντα όλα μαζί και ταυτόχρονα. Υπάρχουν εξάλλου, όπως προείπαμε, διαφορετικοί βαθμοί αλαζονείας.
- Έντονη επιθυμία να λαμβάνει επαίνους από άλλους
- Μιλά συνεχώς για τον εαυτό του και για τα χαρακτηριστικά του
- Στην αρχή είναι ευχάριστος, στη συνέχεια αποκαλύπτεται ο εγωισμός και η έλλειψη ενσυναίσθησης
- Καλύπτει τις αδυναμίες του με έντονα χαρακτηριστικά (μιλά δυνατά, είναι πεισματάρης, έχει έντονη εμφάνιση)
- Δυσκολεύεται να κάνει σχέσεις
- Δεν αναγνωρίζει τα λάθη του και δεν δέχεται κριτική
- Δυσκολεύεται να ζητήσει συγγνώμη
- Δεν δείχνει ανοχή στη διαφορετικότητα και σε όσους δεν είναι σαν κι αυτόν
Πώς να αντιμετωπίσετε την αλαζονεία
- Αν πουν κάτι που θα σας πληγώσει, πείτε το. Μην το κρύβετε. Έχουν την τάση να προσέχουν αποκλειστικά τον εαυτό τους, που δεν συνειδητοποιούν καν ότι μπορεί να βλάπτουν τους άλλους.
- Επισημάνετέ του ότι αυτό που λέει είναι η άποψή του και ότι οι άλλοι μπορεί να έχουν άλλη άποψη. Δεν σημαίνει ότι αυτό που είπε είναι η απόλυτη και μοναδική αλήθεια.
- Αν διακόπτει και μιλά μόνο για τον εαυτό του, πείτε του: «Συγχωρέστε με που σας διακόπτω, αλλά θα ήθελα να σας πω κάτι».
- Αν πει κάτι αλαζονικό, μην φοβάστε να το πείτε, αλλά χωρίς να του επιτεθείτε, χωρίς να δείξετε ότι ήταν πρόθεσή του (ακόμα κι αν ήταν): «Αυτό ακούστηκε λίγο αλαζονικό» ή «Είμαι σίγουρος ότι δεν θέλατε να ακουστείτε τόσο αλαζονικός, έτσι δεν είναι;» ή «Αντιλαμβάνεστε πόσο αλαζονικό ακούστηκε αυτό;»
- Να είστε συμπονετικοί και υπομονετικοί με έναν αλαζονικό άνθρωπο, επειδή δεν ξέρει πραγματικά πώς να συμπεριφερθεί με άλλο τρόπο.
