Ο άνθρωπος είναι όπως ένα χημικό εργαστήριο. Προσλαμβάνει τρία διαφορετικά είδη πρώτων υλών: τη συνηθισμένη υλική τροφή, τον αέρα που αναπνέουμε και τις εντυπώσεις που δεχόμαστε μέσω των αισθητήριων οργάνων μας. Και τα τρία είδη αποτελούν πηγές ενέργειας για τον οργανισμό μας.
Θεωρώ ότι είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με την ιδέα ότι οι τροφές μετατρέπονται σε ενέργεια μέσα στο σώμα μας. Ο αέρας που εισπνέουμε όχι μόνο συμμετέχει στην απλή διαδικασία της δημιουργίας της θερμότητας του σώματος, αλλά επιπλέον με κάποιες πολύπλοκες χημικές διεργασίες προμηθεύει τον οργανισμό μας με τα απαραίτητα συστατικά τόσο για τη ζωή όσο και για τις ανώτερες ενέργειες στις οποίες έχουμε αναφερθεί.
Κάθε φορά που μια νευρική απόληξη διεγείρεται από το φως, τη θερμότητα, μία σκέψη ή οτιδήποτε άλλο, ένας αντίστοιχος τύπος ενέργειας εισέρχεται στο σώμα και προκαλεί μια νευρική εκφόρτιση. Οι συνηθισμένοι άνθρωποι δεν κάνουν καμία χρήση των δυνατοτήτων του χημικού τους εργαστηρίου και επιπλέον καταστρέφουν τα όποια προϊόντα της λειτουργίας τους. Μοιάζουν με αντιπαραγωγικό και ζημιογόνο εργοστάσιο που απασχολεί χιλιάδες εργαζόμενους, οι οποίοι δεν κάνουν τίποτε περισσότερο από το να εφοδιάζουν το εργοστάσιο με πρώτη ύλη, χωρίς τίποτε να πουλούν ή να αποθηκεύουν. Ξοδεύουν όλη την ενέργεια που παράγουν χωρίς να εξοικονομούν τίποτε για τον εαυτό τους ή για κάποιον ανώτερο σκοπό ή για το καλό των συνανθρώπων τους.
Εάν θέλουμε να αυξήσουμε την παραγωγή αυτού του ανθρώπινου χημικού εργοστασίου, πρέπει να εργαστούμε σε δύο πράγματα. Υπάρχουν δύο βασικά τμήματα στα οποία η λειτουργία του εργοστασίου μπορεί να αλλάξει. Το πρώτο είναι το τμήμα της προσοχής. Οι αλχημιστές που χρησιμοποιούσαν τη δική τους ορολογία για να περιγράψουν ποικίλες ψυχολογικές καταστάσεις (η λέξη αλχημεία σημαίνει την ψυχολογική μεταμόρφωση του ανθρώπου) χρησιμοποιούσαν για την προσοχή τη λέξη υδράργυρος και συνήθιζαν να λέγουν ότι «ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να προσηλώνει τον υδράργυρό του».
Έτσι και εμείς πρέπει να μάθουμε πώς να θέτουμε υπό έλεγχο αυτή την ιδιότροπη και τόσο λεπτοφυή ενέργεια της προσοχής. Αν το καταφέρουμε, θα συμβούν ορισμένες βασικές αλλαγές στην εσωτερική λειτουργία του οργανισμού μας.
Όταν κατευθύνω και διατηρώ συγκεντρωμένη την προσοχή μου, λαμβάνει χώρα μια μεταμόρφωση της ενέργειάς μου που παράγει υλικό το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διάφορους σκοπούς.
Πρώτα απ΄όλα, η ενέργεια χρησιμοποιείται στις ψυχικές μου δραστηριότητες και γενικά στις λειτουργίες του φυσικού σώματος. Κατά δεύτερον, ακτινοβολώ συνεχώς ενέργεια προς το εξωτερικό περιβάλλον. Η ενέργεια αυτή δεν πάει χαμένη αλλά είναι απαραίτητη για τους γενικούς σκοπούς της ζωής. Αν κάνω όμως την προσπάθεια να ελέγξω την προσοχή μου, η ποιότητα της ακτινοβολίας μου αλλάζει και αυτό επιφέρει σημαντικά αποτελέσματα στα οποία διεξοδικώς έχει αναφερθεί ο Γκουρτζίεφ στα κείμενά του. Τέλος, υπάρχει και μία τρίτη χρησιμότητα της ενέργειας και της προσοχής που σχετίζεται με το σχηματισμό και την ανάπτυξη των ανώτερων σωμάτων.
Το δεύτερο τμήμα στο χημικό εργοστάσιο, στο οποίο η εργασία πρέπει να γίνει περισσότερο αποδοτική, ασχολείται με ακόμη ισχυρότερες δυνάμεις από ό,τι η δύναμη της προσοχής. Θα αναφερθώ σε μία όψη μόνο αυτής της ενέργειας, που είναι η δύναμη της θυσίας ή του «υποφέρειν».
Όταν κάποιος υποφέρει, συντελείται μία μεταμόρφωση της ενέργειας μέσα του. Για παράδειγμα, εάν είμαι σκλάβος του εγωισμού μου, τότε η ενέργεια που απελευθερώνεται ενώ υποφέρω θα διοχετευθεί σε καταστάσεις όπως η αυτολύπηση, η ανησυχία, ο φόβος, ο θυμός, η ζήλεια, η αγανάκτηση, ο φθόνος και τελικά θα σπαταληθεί εντελώς για όσο διάστημα ενδιαφέρομαι και επικρατεί αυτή η αρνητική κατάσταση.
Η ενέργεια αυτή όμως συμβαίνει να είναι πολύ εξαιρετικής αξίας: είναι μία από τις τροφές των ανώτερων σωμάτων μου. Είτε το θέλω είτε όχι, πρέπει να παράγω αυτή την ενέργεια, που σημαίνει ότι πρέπει να υποφέρω. Είναι στο χέρι μου λοιπόν να κάνω αυτή την ταλαιπωρία χρήσιμη. Αν δεν το κάνω, η ενέργεια αυτή δεν σπαταλιέται απλώς, αλλά, στην πραγματικότητα, μετατρέπεται σε δηλητήριο και μπορεί να προκαλέσει μεγάλες βλάβες ακόμη και στη συνήθη μηχανική μου ύπαρξη.
Όλοι γνωρίζουμε πόσο γρήγορα οι άνθρωποι – άνδρες και γυναίκες- ξεπέφτουν και εκφυλίζονται κάθε φορά που παραδίνονται σε κάποιο είδος ταλαιπωρίας, είτε είναι του τύπου της αυτολύπησης ή της ανησυχίας είτε είναι πιο βίαιης μορφής όπως το μίσος και ο θυμός.
Αντίθετα έχουμε ξεκάθαρη μαρτυρία των θετικών αποτελεσμάτων της ταλαιπωρίας όταν εμποδίζεται να κυλήσει σε εγωιστικά κανάλια.
Οι πιο αξιόλογοι και αρμονικοί χαρακτήρες που συναντάμε στη ζωή μας είναι σχεδόν πάντοτε άνθρωποι που μόχθησαν και υπέφεραν με το σωστό όμως τρόπο.
Εργασία στον εαυτό John G. Bennett-Maurice Nicoll εκδόσεις Αρχέτυπο
