Τα οφέλη της Γιόγκα και η πρακτική της μέσω ZOOM. Συνέντευξη με την Πασχαλιά Κασίδου

Όλοι λίγο πολύ έχουμε διαβάσει για τη Γιόγκα, πολλοί την έχουμε δοκιμάσει ή την εξασκούμε. Η Πασχαλιά Κασίδου, δημιουργός της σχολής Marga Yoga στη Θεσσαλονίκη μιλάει στον Μωυσή Σεργιάννη και στην Εναλλακτική Ατζέντα για τα οφέλη της Γιόγκα στην ψυχική και φυσική υγεία, καθώς και την εμπειρία της σχετικά με την παρακολούθηση μαθημάτων Γιόγκα μέσω ZOOM.

Πως ξεκίνησε το ταξίδι της Yoga για εσάς;

Ξεκίνησα την προσωπική μου πρακτική από την ανάγκη μου να εμβαθύνω στην αναπνοή, αφού ήδη είχα αρχίσει το breathwork. Ήμουν σε μια περίοδο πολύ δύσκολη της ζωής μου, όπου η αναπνοή πραγματικά μου άνοιξε νέους δρόμους σκέψης και μου έφερε εντελώς νέες συνειδητοποιήσεις και επιγνώσεις. Σε εκείνη τη φάση η yoga ήρθε να με συνδέσει απόλυτα με το σώμα μου στο εδώ και τώρα και να δω την πραγματικότητα μου. Βρήκα πολύ σημαντικά εργαλεία να καθαρίζω το σώμα και το νου μου σε καθημερινή βάση και έτσι η αναπνοή να βρίσκει πρόσφορο έδαφος μέσα μου. Η yoga μαζί με το breathwork υπήρξαν δύο οχήματα που μ έβγαλαν από ένα τεράστιο τέλμα και είναι πλέον αναπόσπαστα κομμάτια της ζωής μου εδώ και 13 χρόνια.

Μετά από αυτή την πολυετή εμπειρία σας με την Yoga τι απαντάτε σήμερα σε κάποιον που σας ρωτά τι είναι η Γιόγκα;

Η yoga είναι μια φιλοσοφία, είναι ένας τρόπος ζωής, ένας τρόπος να βλέπει και να αφουγκράζεται κανείς τον εαυτό του και ότι του συμβαίνει. Πάνω στο mat βλέπουμε καθαρά τον εαυτό μας, ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε στο σώμα μας και ο τρόπος που ακολουθούμε η δεν ακολουθούμε την πρακτική μας, καθρεφτίζει όλη την υπόλοιπη ζωή μας. Είναι ένας δρόμος αυτοπαρατήρησης, επίγνωσης και εμβάθυνσης στον εαυτό που υποστηρίζει την θεραπεία της προσωπικότητας. Είναι ένα ταξίδι που ξεκινά από την ύλη, από το σώμα και φτάνει βαθιά μέσα μας στην ψυχή, στον παρατηρητή (purusa, σύμφωνα με τα αρχαία κείμενα). Ξεκινάμε τη yoga γνωρίζοντας το σώμα και την συμπεριφορά μας απέναντι σε αυτό. Επόμενο βήμα είναι η αναπνοή μας και ο έλεγχος της prana, δηλαδή της ενέργειας της ζωής, για να φτάσουμε τελικά στον παρατηρητή. Αυτή η σχέση που αναπτύσει η yoga με τον παρατηρητή είναι η αρχή της σύνδεσης με το εδώ και τώρα και η αρχή της συγκέντρωσης της ενέργειας μας εκεί που επιλέγουμε συνειδητά. Άρα η yoga είναι η αρχή της συνειδητής ζωής, η συνειδητή ζωή είναι η αρχή της θεραπείας της ψυχής.

Μπορεί η Γιόγκα να έχει υποστηρικτικό ρόλο στην ψυχική μας υγεία;

Φυσικά, αυτός είναι ο σκοπός της. Ο σκοπός της είναι να επιδρά πάνω στους 7 βασικούς ενδοκρινείς αδένες μας, που ο καθένας αντιστοιχεί σε μια ενεργειακή δομή, που ονομάζεται chakra. Κάθε chakra αντιστοιχεί σε μια περιοχή του νου και της ζωής μας.

Η επίδραση της yoga είναι να φέρει ισορροπία στο συμπαθητικό (κινητοποιεί ενέργεια) και παρασυμπαθητικό (αποσύρει ενέργεια) νευρικό σύστημα, στην εισερχόμενη και εξερχόμενη ενέργεια στα κέντρα αυτά, ώστε να αφομοιώνει το άτομο ομαλά νέες πληροφορίες και να επεκτείνει την συνειδητότητά του σε κάθε περιοχή του νου και της ζωής του.

Όλα όσα αισθανόμαστε είναι μια βιοχημεία, μια έκκριση ορμονών, οι ορμόνες είναι οι κυριότεροι νευροδιαβιβαστές στο ανθρώπινο σώμα. Άρα η yoga επιδρώντας πάνω στις ορμόνες επιδρά στην σκέψη και στα συναισθήματά μας, άρα και στην ψυχική μας υγεία.

Βέβαια η yoga μόνη της δεν μπορεί να επιφέρει ψυχική υγεία σε περιπτώσεις ψυχικής διαταραχής προσωπικότητας, αλλά μπορεί να έχει ένα πολύ ουσιαστικό ρόλο μαζί με την ψυχοθεραπεία.

Υπάρχουν επιστημονικές μελέτες γι αυτό;

Φυσικά υπάρχει η επιστήμη της yoga therapy (https://www.iayt.org/), που διδάσκεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στην Αμερική και στην Ασία. Το σύστημα αυτό έχει συγκεντρώσει πρακτικές που έχουν μελετηθεί από γιατρούς και έχουν σαφή θεραπευτική απόκριση στον οργανισμό και στην ψυχική ισορροπία του ανθρώπου. To σύστημα αυτό της yoga therapy χρησιμοποιεί εξατομικευμένες πρακτικές που περιλαμβάνουν asanas, mantras, pranayamas και διαλογισμούς με σκοπό την θεραπεία του σώματος.

Η γιόγκα φέρνει το αυτόνομο νευρικό σύστημα σε υγιή ισορροπία διεγείροντας το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα. Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα ή το «σύστημα απόκρισης έκτακτης ανάγκης» ενεργοποιείται όταν το σώμα ή το μυαλό μας αισθάνεται ότι απειλείται. Αυτή η απόκριση «φυγής ή μάχης» οδηγεί σε αγγειοσυστολή, προκαλώντας μειωμένη ροή αίματος στα άκρα και το πεπτικό σύστημα, προκειμένου να προετοιμαστεί το σώμα για επιβίωση. Ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση αυξάνουν, το ήπαρ απελευθερώνει γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματος, τα βρογχιόλια διαστέλλονται και το πρότυπο ροής του αίματος αλλάζει, οδηγώντας σε μειωμένη δραστηριότητα του πεπτικού συστήματος και μειωμένη παραγωγή ούρων. Αντίθετα, το παρασυμπαθητικό σύστημα διεγείρεται όταν κάποιος χαλαρώνει. Ονομάζεται συχνά «μηχανισμός ανάπαυσης και πέψης» του νευρικού μας συστήματος. Το παρασυμπαθητικό σύστημα διεγείρει τη ροή του αίματος προς το πεπτικό σύστημα, τον εγκέφαλο, τα άκρα και τα σεξουαλικά όργανα. Οι πρακτικές της yoga λειτουργούν μειώνοντας τη φυσιολογική διέγερση και ηρεμώντας αυτό το συνεχές παιχνίδι του αυτόνομου συστήματος. Μπορούν να μειώσουν τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση, να διευκολύνουν την αναπνοή και να αυξήσουν τη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού - όλα αυτά είναι σημάδια βελτιωμένου παρασυμπαθητικού συστήματος.

Ένα βελτιωμένο παρασυμπαθητικό σύστημα βοηθά το σώμα να παράγει ισορροπημένες ορμονικές εκκρίσεις.

Η γιόγκα υποστηρίζει την υγεία λοιπόν, αλλά για να έχει συγκεκριμένη απόκριση το σώμα σε σοβαρές παθήσεις, είτε μυοσκελετικές, είτε παθολογικές, είτε ψυχικές η πρακτική μας πρέπει να αφορά εμάς, να έχει συντονιστεί από ένα έμπειρο δάσκαλο για εμάς και να την κάνουμε καθημερινά. Η πρακτική σε ομάδες όμως πάντα είναι απαραίτητη γιατί μας βοηθά να μείνει ζωντανή η φλόγα της πρακτικής μας μέσα μας.

Πέρα από την ψυχική υγεία, ποια είναι τα οφέλη που προσφέρει η Γιόγκα στο σώμα;
Ο πρώτος χρόνος πειθαρχημένης πρακτικής αποτελεί σύμμαχο στην αντιμετώπιση αρκετών μυοσκελετικών προβλημάτων. Έπειτα η συνέχεια πειθαρχημένης πρακτικής επιδρά πάνω στην φυσιολογία, στο αναπνευστικό, στο κυκλοφορικό, στο λεμφικό, στο απεκκριτικό, στο αναπαραγωγικό, στο πεπτικό και στο κεντρικό και στο αυτόνομο νευρικό σύστημα.

Στόχος της yoga είναι κυρίως η εξισορρόπηση του αυτόνομου νευρικού συστήματος, παρασυμπαθητικού και συμπαθητικού, το οποίο καθορίζει όλες τις αυτόνομες λειτουργίες του οργανισμού μας. Έτσι εξισορροπείται ο οργανισμός μας και το σώμα αποτοξινώνεται και γίνεται υγιές, παράγοντας ισορροπημένες ορμονικές εκκρίσεις.

Στα επόμενα επίπεδα πρακτικής η yoga επιδρά στο νου και στη συνείδηση, δηλ στον εγκέφαλο και σε όλο το νευρικό μας σύστημα.

Κάνετε μαθήματα Γιόγκα Online λόγω της πανδημίας. Μπορεί η διαδικτυακή παρακολούθηση της Γιόγκα να είναι αποτελεσματική; Ποια είναι η εμπειρία σας έως τώρα;

Ήμουν και εγώ πολύ επιφυλακτική στην αρχή, αλλά το δοκίμασα, γιατί δε νοείται ασκητής της yoga να μην χαρακτηρίζεται από ευελιξία-ευλυγισία στο νου και όχι μόνο στο σώμα και άρα να προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις. Η αγάπη μου για την γιόγκα και η βαθιά σύνδεση μου με τους μαθητές μου, με οδήγησε πολύ άμεσα, την περίοδο της καραντίνας, να προσαρμοστώ. Τελικά, αφού προσαρμόστηκα και απέκτησα εμπειρία πάνω στα διαδικτυακά μαθήματα μπορώ να πω ότι είναι ένας νέος τρόπος να κάνουμε πρακτική, έχοντας ζωντανή καθοδήγηση και διόρθωση από τον δάσκαλο, απ όπου και αν βρισκόμαστε. Βλέπω ότι βοηθά τους μαθητές μου να είναι πιο συνεπείς και πειθαρχημένοι, καθώς ακολουθούν την πρακτική απ’ όπου βρίσκονται, μένουν συνδεδεμένοι με την ομάδα τους και με τον δάσκαλο τους. Συνδέονται άνθρωποι μαζί μας, στη Marga, που πριν τους ήταν αδύνατον, και εμείς έχουμε την ευκαιρία να συνδεθούμε με άτομα από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Βέβαια η ζωντανή επαφή λείπει αλλά συμβαίνει η ψυχική επαφή που είναι και το πιο σημαντικό.

Όπως κάθε τι σ’ αυτό το σύμπαν λοιπόν, έχει τα καλά και τα κακά του, όλα έχουν δύο όψεις άλλωστε, αλλά αν ζυγίσουμε τα καλά και τα κακά, νομίζω ότι τα καλά υπερέχουν, γιατί η σύνδεση με τον δάσκαλο και την πρακτική συμβαίνουν 100% και στα διαδικτυακά μαθήματα, απλά χρειάζεται λίγη υπομονή στην αρχή μέχρι να εξοικειωθούμε με το νέο αυτό τρόπο επαφής.