Ο άνθρωπος ως ον έχει την τάση να δεσμεύεται και να αναπαράγεται, με απώτερο σκοπό την εξέλιξή του. Η διαδικασία της δέσμευσης σηματοδοτεί και υπογραμμίζει μία νέα αρχή, μία δημιουργία, μία γέννηση που αναβλύζει μέσω της συνάντησης με τον/την άλλον/ην. Ως συνάντηση θεωρώ ότι είναι η διάθεση για συμπληρωματικότητα και συναισθηματικό μοίρασμα, με άλλα λόγια είναι η ανάγκη για ουσιαστική επικοινωνία.
Η κάθε σχέση εμπεριέχει σκέψεις, συναισθήματα, αισθήσεις, συμπεριφορές καθώς αλληλεπιδρά ο ένας σύντροφος με τον άλλον. Ο νοητικός και συναισθηματικός κόσμος του ατόμου επηρεάζεται και από τον τύπο της σχέσης που διατηρεί. Ένα εύλογο ερώτημα είναι ποιοι είναι οι τύποι των ερωτικών σχέσεων;
Όταν λέω «τύπο» δεν εννοώ κάποια κατηγορία, εννοώ το βαθμό της εξάρτησης που υπάρχει στη σχέση. Όσο περισσότερο εξαρτημένος είναι ο ένας από τον άλλον, δηλαδή όσο περισσότερο έχει ανάγκη ο ένας τον άλλον τόσο λιγότερο είναι σε θέση να αναλάβει την ευθύνη του εαυτού του. Όταν οι σύντροφοι είναι πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον, σαν να είναι δεμένοι με κάποια αόρατα λουριά, δυσφορούν από την ασφυξία (έλλειψη ελευθερίας) με συνέπεια να θυμώνουν, σε βαθμό που πολλές φορές είναι αδύνατο να γνωρίζει πραγματικά ο ένας τον άλλον. Ένα άγχος εμφανίζεται κάθε φορά που ένας από τους δύο παίρνει απόσταση, ο φόβος του αποχωρισμού παρουσιάζεται με τη μορφή της παθολογικής ζήλειας, του ελέγχου, με τον τρόμο στην ιδέα της εγκατάλειψης, με αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές ή ακόμα και με το πάγωμα του συναισθήματος. Για να γίνει περισσότερο κατανοητή η εξαρτητική σχέση θα την παρομοιάσω με ένα βιβλίο, αν τοποθετήσουμε ένα βιβλίο ακριβώς μπροστά στα μάτια μας το μόνο που θα κατορθώσουμε να δούμε είναι ένα σκιαγράφημα, όταν το ίδιο βιβλίο το απομακρύνουμε λίγο θα δούμε τα χρώματα που το περιβάλλουν, ίσως και τον τίτλο του, όταν το ίδιο βιβλίο το τοποθετήσουμε σε μεγαλύτερη απόσταση θα μπορέσουμε να δούμε ξεκάθαρα το βιβλίο, ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με τις ανθρώπινες σχέσεις.
Σε άλλες σχέσεις που η αίσθηση του αποχωρισμού είναι ασθενέστερη έως και καθόλου, η συνάντηση των δύο συντρόφων παράγει ώριμους καρπούς που μπορούν να γευτούν και να χαρούν εξίσου και οι δύο. Η ελευθερία της έκφρασης καλλιεργείται καθώς ο αμοιβαίος σεβασμός και εκτίμηση που τρέφει ο ένας για τον άλλον είναι η ενθαρρυντική δύναμη για συναισθηματικό μοίρασμα και συμπληρωματικότητα. Ένα ζευγάρι θεωρώ ότι αλληλεπιδρά μόνο όταν και οι δύο εκτιμούν την ελευθερία και είναι διατεθειμένοι να μοιραστούν τα πραγματικά τους συναισθήματα και σκέψεις με τον σύντροφό τους.
Πως πλάθεται ο φόβος του αποχωρισμού;
Ο φόβος του αποχωρισμού δεν είναι τίποτε άλλο από την ιδέα ότι ο άλλος θα μας εγκαταλείψει και φοβόμαστε να μείνουμε μόνοι, σαν να μην νοιώθουμε επαρκής να φροντίσουμε τον εαυτό μας. Αυτή η σκέψη που προαναγγέλλει τον φόβο συνήθως έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία… που τότε ως βρέφη ή ως παιδιά η μητέρα ή ο πατέρας ή και οι δύο μας άφησαν συναισθηματικά αφρόντιστους, έφευγαν από το σπίτι δίχως να μας ενημερώσουν και ως παιδιά φοβόμασταν την μοναξιά, το σκοτάδι, δεν γνωρίζαμε πώς να φροντίσουμε τον εαυτό μας. Αυτές οι εμπειρίες έχουν γραφτεί στην μνήμη και κάθε φορά που ως ενήλικες πια ερχόμαστε σε επαφή με μία αντίστοιχη κατάσταση παλινδρομούμε στο παρελθόν αναζωπυρώνοντας την τραυματική τότε εμπειρία.
Σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητο να υπογραμμίσω ότι η κάθε σχέση που αγγίζει ένα τραύμα είναι ένα δώρο το οποίο αν τολμήσουμε να το ανοίξουμε θα μας οδηγήσει στην απελευθέρωση. Το παιδικό τραύμα είναι ένα σεντούκι με χρυσό το οποίο όσο το κουβαλάμε σφραγισμένο είναι βάρος και με την πάροδο του χρόνου το σεντούκι αυτό βαραίνει όλο και περισσότερο όσο του προσθέτουμε φόβο. Η αίσθηση της ντροπής και της κριτικής είναι ανασταλτικοί παράγοντες της τόλμης και της ελευθερίας. Το κλειδί το έχουμε «εμείς», κάπου το έχουμε καταχωνιάσει… μέσω της συντροφικής σχέσης το σεντούκι όπως και το κλειδί αρχίζει και αναδύεται καθώς φωτίζεται χάρη του συντρόφου μας.
Ο φόβος του αποχωρισμού εντέλει είναι μία πρόκληση…. να αποχωριστούμε και να πενθήσουμε παράλληλα την ιδέα της ανημποριάς, να αφήσουμε πίσω το τραύμα που πυροδότησε τη διερεύνηση του εαυτού μας (ευγνωμονώντας το) και με θάρρος να περπατήσουμε λαχταρώντας να γευτούμε τους καρπούς της ενήλικης ζωής.
