Γιόγκα και επιστήμη
Η γιόγκα (yoga) – η ονομασία της είναι σανσκριτική και σημαίνει ένωση ή ζεύξη – αποτελεί αδελφή επιστήμη της αγιουρβέδα και θεωρείται σημαντική μορφή προληπτικής ιατρικής.
Η γιόγκα θεωρείται ότι είναι η επιστήμη του πνεύματος και η αγιουρβέδα η επιστήμη του σώματος.
Οι θέσεις γιόγκα (ασάνα), οι αναπνευστικές ασκήσεις (πραναγιάμα) και οι διάφορες μορφές διαλογισμού έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς στη Δύση. Λιγότερο συχνά εφαρμόζονται οι πρακτικές καθαρμού γιόγκα (κρίγια).
Στις περισσότερες μελέτες πάνω στη γιόγκα λείπει η ομάδα ελέγχου ή αυτές παρουσιάζουν άλλα σημαντικά μειονεκτήματα. Η χαμηλή ποιότητα των μελετών αυτών δεν σημαίνει ότι η γιόγκα δεν έχει αποτελέσματα, σημαίνει ότι απλώς πρέπει να γίνουν καλύτερες μελέτες. Υπάρχουν μάλιστα πολλά αδημοσίευτα στοιχεία που δείχνουν ότι η γιόγκα έχει αποδειχθεί πολύ χρήσιμη στους ανθρώπους.
Ένα ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε μέσω περιοδικών ευρείας κυκλοφορίας ζητούσε από τα άτομα που έπασχαν από χρόνιους πόνους στην πλάτη να αξιολογήσουν και να ταξινομήσουν τις θεραπείες που είχαν δοκιμάσει. Απάντησαν 492 αυτοεπιλεγέντες αναγνώστες. Μέτρια έως εντυπωσιακή μακροχρόνια ανακούφιση αναφέρθηκε από το 23% όσων είχαν επισκεφθεί νευροχειρουργούς, το 28% όσων είχαν απευθυνθεί σε χειροπράκτες, το 65% όσων είχαν επισκεφθεί φυσιοθεραπευτές και το εκπληκτικό ποσοστό 96% όσων είχαν δοκιμάσει το γιόγκα! (Το υπόλοιπο 4% ανάφερε παροδική ανακούφιση).
Σε μια μελέτη υγιών εθελοντών, οι ασκήσεις αναπνοής γιόγκα και οι ασκήσεις έκτασης (stretching) συγκρίθηκαν με τη χαλάρωση και τον οραματισμό. Οι τεχνικές γιόγκα είχαν ως αποτέλεσμα αυξημένη αίσθηση διανοητικής και φυσικής ενέργειας και ενθουσιασμού από ό,τι οποιαδήποτε από τις άλλες δύο παρεμβάσεις, αλλά τα αποτελέσματα ήταν τόσο υποκειμενικά που δεν είχαν μεγάλη χρησιμότητα.
Μερικές από τις καλύτερες μελέτες εξέτασαν μια τεχνική γιόγκα που περιλαμβάνει την αναπνοή από το ένα μόνο ρουθούνι κάθε φορά. Αποδείχθηκε (με τη χρησιμοποίηση του ηλεκτροεγκεφαλογράφου, ενός μηχανήματος που καταγράφει και τυπώνει τα εγκεφαλικά κύματα παράγοντας το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα) ότι αυτό διεγείρει επιλεκτικά το αντίθετο ημισφαίριο του εγκεφάλου.
Είναι πιθανό να αυξάνει επίσης παροδικά τη νοητική ικανότητα στην αντίθετη πλευρά του εγκεφάλου, αλλά οι μελέτες με αντικείμενο την επίδραση αυτή κατέληξαν σε ανάμικτα αποτελέσματα.
Μια ανασκόπηση τόσο δημοσιευμένων όσο και αδημοσίευτων μελετών διαπίστωσε ότι υπάρχουν κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι οι πρακτικές γιόγκα μπορεί να βοηθούν στην περίπτωση άσθματος.
Σε μια μη ελεγχόμενη μελέτη 40 ασθματικών εφήβων, η εκπαίδευση γιόγκα που περιλάμβανε τεχνικές εσωτερικού καθαρμού (πρόκληση εμέτων και διάρροιας, καθαρισμός της μύτης και του λαιμού με αλατόνερο και νήμα) είχε ως αποτέλεσμα σημαντική αύξηση της λειτουργίας των πνευμόνων και της ικανότητας για άσκηση. Η διετής παρακολούθηση αποθεραπείας τους έδειξε καλή ανταπόκριση, με μειωμένα συμπτώματα και μικρότερη ανάγκη για φάρμακα.
Μια μη ελεγχόμενη μελέτη 149 διαβητικών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η θεραπεία γιόγκα μείωσε το σάκχαρο στο αίμα και τη χρήση φαρμάκων για το διαβήτη.
Δυστυχώς, η μελέτη αυτή ήταν ανεπαρκώς σχεδιασμένη – οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε δίαιτα χορτοφαγίας κατά τη διάρκειά της – και οι αλλαγές των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα μπορεί να οφείλονται απλούστατα στη δίαιτα αυτή.
Μια μη ελεγχόμενη μελέτη 20 ασθενών με υψηλή αρτηριακή πίεση συνδύασε χαλάρωση γιόγκα, διαλογισμό και βιοανάδραση με ένα μετρητή GSR (ένα όργανο που μετρά τη γαλβανική δερματική απάντηση – την ηλεκτρική αντίσταση του δέρματος).
Η μελέτη διαπίστωσε ότι το 25% των ατόμων που συμμετείχαν κατάφεραν να μην έχουν ανάγκη τα αντιυπερτασικά τους φάρμακα, το 35% μπόρεσαν να τα μειώσουν, στο 20% παρατηρήθηκε καλύτερος έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και μόνο το 20% δεν ανταποκρίθηκε καθόλου.
Εναλλακτική Ιατρική Adrian Gugh-Berman MD εκδόσεις Αρχιπέλαγος
