Μερικές φορές, φαίνεται σαν να μας προσπερνάει η ζωή. Όταν είμαστε παιδιά, ο χρόνος μας περνάει, με ατελείωτες διαδρομές με αυτοκίνητο και καλοκαιρινές διακοπές που φαίνεται σαν να διαρκούν για πάντα. Όμως, ως ενήλικες, ο χρόνος φαίνεται να επιταχύνεται με τρομακτικό ρυθμό, με τα Χριστούγεννα ή τα γενέθλια, να φθάνουν ταχύτερα κάθε χρόνο.
Όμως, δεν χρειάζεται να αισθανόμαστε έτσι. Η εμπειρία μας στη ζωή είναι ευέλικτη, επιταχύνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις και επιβραδύνοντας σε άλλες.
Υπάρχουν ακόμη και κάποιες μεταβαλλόμενες καταστάσεις συνείδησης όπου ο χρόνος φαίνεται να επιβραδύνεται σε εξαιρετικό βαθμό.
Κατανοώντας τις ψυχολογικές διαδικασίες πίσω από τις διαφορετικές εμπειρίες του χρόνου, θα μπορούσαμε ίσως, να τον επιβραδύνουμε λίγο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται ότι ο χρόνος επιταχύνεται καθώς γερνάμε. Ένα άλλο που μας συμβαίνει είναι ότι ο χρόνος φαίνεται να επιβραδύνεται όταν βρισκόμαστε σε ένα νέο περιβάλλον ή βιώνουμε μια καινούργια εμπειρία.
Αυτοί οι δύο νόμοι προκαλούνται από τον ίδιο υποκειμενικό παράγοντα: τη σχέση μεταξύ της εμπειρίας μας με το χρόνο και της ποσότητας πληροφοριών (συμπεριλαμβανομένων των αντιλήψεων, των αισθήσεων και των σκέψεων) που επεξεργάζεται το μυαλό μας. Όσες περισσότερες πληροφορίες παίρνει το μυαλό μας, τόσο πιο αργά, φαίνεται να κυλά ο χρόνος.
Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί ο χρόνος περνά τόσο αργά για τα παιδιά και φαίνεται να επιταχύνεται καθώς γερνάμε. Για τα παιδιά, ο κόσμος είναι ένας συναρπαστικός τόπος γεμάτος νέες εμπειρίες και φρέσκες αισθήσεις. Καθώς μεγαλώνουμε, έχουμε λιγότερες νέες εμπειρίες και ο κόσμος γύρω μας γίνεται όλο και περισσότερο οικείος. Γινόμαστε περισσότερο ευαισθητοποιημένοι στην εμπειρία μας, πράγμα που σημαίνει ότι επεξεργαζόμαστε λιγότερες πληροφορίες και ο χρόνος φαίνεται να επιταχύνεται.
Συνεπώς, καλό είναι να αναζητάμε εμπειρίες σε άγνωστα περιβάλλοντα, διότι έτσι, το μυαλό μας θα έχει να επεξεργαστεί, περισσότερες πληροφορίες από το συνηθισμένο.
Όταν πηγαίνετε σε μια ξένη χώρα είστε πολύ πιο ευαίσθητοι στο περιβάλλον σας. Όλα είναι άγνωστα και νέα, έτσι, δίνετε μεγαλύτερη προσοχή και λαμβάνετε πολύ περισσότερες πληροφορίες.
Είναι το ίδιο όταν περνάτε μια ημέρα σε ένα εκπαιδευτικό μάθημα, μαθαίνοντας νέα πράγματα, με μια ομάδα άγνωστων ανθρώπων. Αισθάνεστε ότι έχει περάσει περισσότερος χρόνος από ό,τι αν είχατε μείνει στο σπίτι σας, ακολουθώντας τη συνήθη ρουτίνα σας.
Όλα αυτά οδηγούν σε δύο απλές προτάσεις για το πώς μπορούμε να επεκτείνουμε την εμπειρία μας στο χρόνο.
Πρώτον, δεδομένου ότι γνωρίζουμε ότι η εξοικείωση κάνει τον χρόνο να φαίνεται ότι περνά γρηγορότερα, μπορούμε να τον επιβραδύνουμε, εκθέτοντας τον εαυτό μας σε όσο το δυνατόν νέες εμπειρίες. Ταξιδεύοντας σε νέα μέρη, δημιουργώντας νέες προκλήσεις, συναντώντας νέους ανθρώπους, εκθέτοντας το μυαλό μας σε νέες πληροφορίες, χόμπι, δεξιότητες κ.λ.π. Αυτό θα αυξήσει την ποσότητα πληροφοριών που επεξεργάζεται το μυαλό μας και θα επεκτείνει τον χρόνο μας.
Επίσης, ακόμα πιο αποτελεσματικά, μπορούμε να επιβραδύνουμε το χρόνο κάνοντας μια συνειδητή προσπάθεια να έχουμε περισσότερη “επίγνωση” των εμπειριών μας. Σημαίνει να δίνουμε όλη μας την προσοχή σε μια εμπειρία – σε αυτό που βλέπουμε, το αίσθημα, γεύση, μυρωδιά ή ακρόαση – παρά στις σκέψεις μας.
Να ζούμε τη στιγμή
Αυτό σημαίνει ότι ζούμε μέσα από τις αισθήσεις μας και την εμπειρία μας και όχι μέσα από το μυαλό μας. Είναι μια διαφορετική προσέγγιση για την αποφυγή της εξοικείωσης – και συμβαίνει όχι με την αναζήτηση νέων εμπειριών, αλλά με τη μεταβολή της στάσης μας απέναντι στις εμπειρίες μας.
Όταν κάνετε ντους το πρωί, αντί να αφήσετε το μυαλό σας να φλυαρεί για τα πράγματα που πρέπει να κάνετε σήμερα ή για τα πράγματα που κάνατε χθες το βράδυ, προσπαθήστε να φέρετε την προσοχή σας στο εδώ και τώρα, να συνειδητοποιήσετε πραγματικά, την αίσθηση του νερού που πέφτει στο σώμα σας και την αίσθηση της ζεστασιάς και καθαρότητας που αισθάνεστε.
Ή στο δρόμο από την εργασία στο λεωφορείο ή στο τρένο – αντί να εξετάζετε όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε στην εργασία, εστιάστε την προσοχή σας έξω από τον εαυτό σας. Κοιτάξτε τον ουρανό, τα σπίτια και τα κτίρια που περνάτε και νιώστε τον εαυτό σας εδώ και τώρα, καθώς ταξιδεύετε ανάμεσα τους.
Όταν κάνετε δουλειές, όπως το σκούπισμα ή το πλύσιμο των πιάτων, μην ακούτε μουσική με τα ακουστικά σας. Δώστε την προσοχή σας στα αντικείμενα και σε αυτά που βλέπετε γύρω σας καθώς και στις σωματικές αισθήσεις που βιώνετε.
Ένα πράγμα που θα διαπιστώσετε είναι ότι αυτές οι δουλειές γίνονται πιο ευχάριστες. Θα ανακαλύψετε επίσης ότι, αυτή η διαφορετική στάση απέναντι στις εμπειρίες σας θα επιμηκύνει τον χρόνο, καθώς η προσοχή αυξάνει την ποσότητα πληροφοριών που επεξεργαζόσαστε.
Από αυτή την άποψη, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε τον χρόνο ως εχθρό. Σε κάποιο βαθμό, μπορούμε να κατανοήσουμε και να ελέγξουμε την εμπειρία μας μαζί του.
Πολλοί από εμάς προσπαθούμε να σιγουρευτούμε ότι μπορούμε να ζήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο, τρώγοντας καλό φαγητό και κάνοντας άσκηση, το οποίο είναι απολύτως λογικό. Αλλά είναι δυνατόν, να αυξήσουμε τον χρόνο που βιώνουμε στη ζωή μας με άλλο τρόπο – με την επέκταση της εμπειρίας μας στο χρόνο.
Steve Taylor
