Ενώ μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι τα λουλούδια κλίνουν προς το φως, τα αποτελέσματα ολοένα και περισσότερων ερευνών επιδεικνύουν ότι τα φυτά ανταποκρίνονται επίσης στους ήχους και τα αρώματα και στη συνέχεια, ενημερώνουν για τα νέα και τους γείτονές τους.
Καθώς όλα δείχνουν, τα μέλη του φυτικού βασιλείου αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον και μεταξύ τους και δεν είναι καθόλου παθητικές μορφές ζωής.
“Τα φυτά δεν έχουν εξειδικευμένα αισθητήρια όργανα, αλλά όπως τα ζώα, είναι και αυτά, πολύ ικανά στο να ανιχνεύουν το περιβάλλον τους. Αντιλαμβάνονται τα συνθήματα, ζυγίζουν διάφορες εναλλακτικές λύσεις και κατανέμουν πόρους με πολύ εξελιγμένους τρόπους”, λέει ο Richard Karban, καθηγητής της εντομολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Ντέιβις και συγγραφέας της Plant Sensing and Communication.
Τα πρώτα στοιχεία σχετικά με την επικοινωνία των φυτών ανακαλύφθηκαν τυχαία, σύμφωνα με τον Jack Schultz, ανώτερο εκτελεστικό διευθυντή ανάπτυξης και έρευνας στο Πανεπιστήμιο του Τολέδο, στο Οχάιο. “Στη δεκαετία του ’70, οι ερευνητές άρχισαν να παρατηρούν ότι τα φυτά υπό επίθεση ανταποκρίνονται με την αύξηση της αμυντικής χημείας – πράγμα που κάνει ένα φυτό δυσάρεστο ή τοξικό για τα αρπακτικά ζώα”, λέει. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα φυτά ελέγχου φάνηκαν επίσης να ανταποκρίνονται, όταν οι γείτονές τους δέχονταν επίθεση.
Από τότε, οι Schultz, Karban και άλλοι ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι τα φυτά εκπέμπουν σύνθετα προφίλ οσμών με τη μορφή πτητικών ενώσεων που μπορούν να συλλεχθούν από άλλα φυτά, καθώς και έντομα. Μελετώντας το φασκόμηλο στα βουνά της Σιέρα Νεβάδα, ο Karban διαπίστωσε ότι τα φυτά υπό πίεση εκπέμπουν χημικές ενδείξεις που πυροδοτούν κοντινά φυτά για να αυξήσουν την άμυνα τους. «Υποτιμούμε τι μπορούν να κάνουν τα φυτά επειδή η επικοινωνία τους είναι αόρατη σε εμάς», δήλωσε.
Τα δέντρα έχουν επίσης, μια συμβιωτική σχέση με μύκητες που βασίζονται σε μια αμοιβαία ευεργετική ανταλλαγή θρεπτικών συστατικών, λέει ο καθηγητής Simard. Αυτό το υπόγειο δίκτυο συνδέει μεταξύ τους τα ριζικά συστήματα των δέντρων, επιτρέποντάς τους να ανταλλάσσουν άνθρακα, νερό και άλλα θρεπτικά συστατικά σε ένα είδος φυσικού ισολογισμού. Ο Simard ανακάλυψε ότι αυτά τα δίκτυα είχαν κόμβους που μπορούν να συνδεθούν με εκατοντάδες φυτά και να τους στείλουν άνθρακα από το περίσσευμά τους που μπορεί να τετραπλασιάσει τα ποσοστά επιβίωσής τους.
Διαβάστε επίσης: Έρευνα αποκαλύπτει ότι τα φυτά σκέφτονται, επιλέγουν και θυμούνται
Ο Simard διαπίστωσε επίσης ότι το αμυντικό σύστημα των δέντρων είναι παρόμοιο με των φυτών. Τα δέντρα αυξάνουν την φυσική τους άμυνα ως απάντηση σε ζημιές που προκαλούνται στους γείτονές τους, αλλά μόνο εάν τα μυκορριζικά δίκτυα μυκήτων που βοηθούν στην αποστολή τέτοιων μηνυμάτων είναι άθικτα. Η έρευνα του Simard επιδιώκει τώρα να καταλάβει πώς οι περιβαλλοντικές απειλές όπως η αλλαγή του κλίματος μπορεί να διαταράξει περαιτέρω αυτά τα δίκτυα επικοινωνίας.
“Κάθε φορά που αισθανόμαστε μια αίσθηση σύνδεσης με μια άλλη μορφή ζωής, είναι πιο πιθανό να την φροντίσουμε καλύτερα”, λέει ο ερευνητής Appel.
«Υποτιμάμε τι μπορούν να κάνουν τα φυτά επειδή η επικοινωνία τους είναι αόρατη για εμάς. Ωστόσο, πρέπει επίσης να προσέχουμε να μην υπερεκτιμούμε τις ικανότητές τους. Χρειαζόμαστε μια κατανόηση που θα καθοδηγείται από την επιστήμη και όχι από τους ευσεβείς μας πόθους».
