Ένας άλλος παράγοντας που υπάρχει στη συνείδησή μας είναι η θλίψη, η λύπη, ο πόνος και τα τραύματα και οι πληγές που παραμένουν μέσα στους πιο πολλούς ανθρώπους από την παιδική ηλικία. Αυτό το ψυχολογικό τραύμα, ο πόνος αυτού που πραγματικά συγκρατείται στη μνήμη… κρεμόμαστε σ’ αυτό. Υπάρχει ακόμα ο πόνος της ανθρωπότητας, σ’ όλη τη γη, που έχει αντιμετωπίσει χιλιάδες και χιλιάδες πολέμους, που εξαιτίας τους έχουν κλάψει εκατομμύρια άνθρωποι.
Η πολεμική μηχανή εξακολουθεί να είναι μαζί μας, κατευθυνόμενη από πολιτικούς, ενισχυόμενη από τον πολιτισμό μας, από το αίσθημά μας ότι εμείς είμαστε ξεχωριστοί από τους άλλους, “εμείς” κι “εκείνοι”, εσύ” κι “εγώ”. Είναι μια παγκόσμια θλίψη την οποία οι πολιτικοί χτίζουν, χτίζουν, χτίζουν.
Είμαστε έτοιμοι για έναν καινούριο πόλεμο και όταν ετοιμαζόμαστε για κάτι, αναγκαστικά θα υπάρξει κάποιου είδους έκρηξη κάπου -μπορεί να μη γίνει στη Μ.Ανατολή, μπορεί να γίνει εδώ. Εφόσον προετοιμαζόμαστε για κάτι, θα το έχουμε… είναι σα να ετοιμάζεις φαγητό. Αλλά είμαστε τόσο ανόητοι ώστε όλα αυτά να συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης και της τρομοκρατίας.
Ρωτάμε αν όλο αυτό το πλέγμα του να πληγωνόμαστε, να γνωρίζουμε τη μοναξιά και τον πόνο, να αντιστεκόμαστε, να αποτραβιόμαστε, να απομονωνόμαστε, που προκαλεί περισσότερο πόνο, μπορεί να φτάσει σ’ ένα τέλος· εάν ο πόνος και η λύπη τού να χάνουμε κάποια πολύτιμη πίστη που είχαμε κρατήσει, ή, η απογοήτευση που έρχεται όταν χάνουμε κάποιον που ακολουθήσαμε, για τον οποίο έχουμε αγωνιστεί, παραδώσει τον εαυτό μας, αν μπορούν και αυτά να έρθουν σ’ ένα τέλος; Είναι δυνατόν ποτέ να ελευθερωθούμε από όλα αυτά;
Είναι δυνατόν αν δώσουμε όλο μας τον εαυτό σ’ αυτό και όχι απλώς να μιλάμε ατελείωτα. Προς το παρόν αντιλαμβανόμαστε ότι είμαστε πληγωμένοι ψυχολογικά από την παιδική μας ηλικία, βλέπουμε όλες τις συνέπειες της ανοιχτής μας πληγής, αντιστεκόμαστε, αποτραβιόμαστε από αυτές, μη θέλοντας να πληγωθούμε άλλο πια, ενθαρρύνουμε την απομόνωση κι επομένως χτίζουμε τοίχο γύρω μας. Στις σχέσεις μας κάνουμε το ίδιο πράγμα.
Οι συνέπειες των τραυμάτων της παιδικής ηλικίας είναι πόνος, αντίσταση, αποτράβηγμα, απομόνωση, όλο και βαθύτερος φόβος. Και όπως έχει πει ο ομιλητής, υπάρχει η παγκόσμια θλίψη της ανθρωπότητας. Τα ανθρώπινα πλάσματα έχουν βασανιστεί μέσα από τους πολέμους, έχουν βασανιστεί κάτω από τις δικτατορίες, τον ολοκληρωτισμό, σε διάφορα μέρη του κόσμου.
υπάρχει και ο πόνος για τον αδερφό μου, το γιο, τη γυναίκα μου που μ’ εγκαταλείπει ή πεθαίνει· η θλίψη του χωρισμού, η θλίψη που έρχεται όταν ενδιαφέρεται βαθειά κανείς για κάτι και ο άλλος όχι. Σ’ όλη αυτή τη θλίψη υπάρχει συμπάθεια, δεν υπάρχει αγάπη. Το τελείωμα της θλίψης, του πόνου, φέρνει αγάπη -όχι ευχαρίστηση, όχι επιθυμία, αλλά αγάπη. Όπου υπάρχει αγάπη υπάρχει συμπάθεια και μαζί μ’ αυτήν έρχεται η “νοημοσύνη” που δεν έχει καμία σκέψη με τη νοημοσύνη της σκέψης.
Πρέπει να κοιτάξουμε προσεχτικά τον εαυτό μας σαν ανθρωπότητα, γιατί κουβαλάμε ολ’ αυτά τα πράγματα όλη μας τη ζωή, γιατί δεν τελειώνουμε ποτέ μ’ αυτή την κατάσταση. Είναι κατά ένα μέρος νωθρότητα, κατά ένα άλλο μέρος συνήθεια; Συνήθως λέμε: “Είναι μέρος της συνήθειάς μας, μέρος της διαμόρφωσής μας. Τι μπορώ να κάνω γι’ αυτό; Πώς μπορώ ν’ απαλλαγώ απ’ αυτή τη διαμόρφωση;… Δε μπορώ να βρω την απάντηση, θα πάω στο γκουρού εδώ πλάι· ή μακρύτερα στον ιερέα, ή θα κάνω τούτο ή εκείνο.”
Ποτέ δε λέμε: “Ας κοιτάξουμε τον εαυτό μας καλά και ας δούμε αν μπορούμε να σπάσουμε αυτή τη συνήθεια όπως και οποιαδήποτε άλλη.” Η συνήθεια του καπνίσματος μπορεί να κοπεί, όπως και η συνήθεια των ναρκωτικών και του αλκοόλ. Αλλά εμείς λέμε: “τι πειράζει; έτσι κι αλλιώς γερνάω, το σώμα καταστρέφεται, λοιπόν, τι πειράζει λίγη παραπάνω απόλαυση;” Κι έτσι συνεχίζουμε.
Δεν αισθανόμαστε πλήρη υπευθυνότητα για όλα όσα κάνουμε. Είτα τα αποδίδουμε στο περιβάλλον, ή στην κοινωνία, ή στους γονείς μας ή στην κληρονομικότητα· βρίσκουμε κάποια δικαιολογία αλλά ποτέ δεν κάνουμε κάτι. Εάν θέλουμε πραγματικά ν’ ανακαλύψουμε τώρα γιατί είμαστε πληγωμένοι, αυτό είναι δυνατό να γίνει.
Είμαστε πληγωμένοι γιατί έχουμε φτιάξει μια εικόνα για τον εαυτό μας. Αυτό είναι γεγονός. Όταν κανείς λέει “είμαι πληγωμένος”, είναι πληγωμένη η εικόνα που έχει για τον εαυτό του. Κάποιος έρχεται και πατάει με τη βαριά μπότα του πάνω σ’ αυτή την εικόνα, οπότε πληγώνεται κανείς. Πληγώνεται κανείς ακόμα και μέσα από τη σύγκριση: Είμαι αυτό αλλά κάποιος άλλος είναι καλύτερος. Εφόσον έχει κανείς μια εικόνα για τον εαυτό του, θα πληγωθεί. Αυτό είναι ένα γεγονός και αν δε δώσει κανείς προσοχή σε αυτό το γεγονός, αλλά κρατάει την εικόνα του εαυτού του, την οποιαδήποτε εικόνα, κάποιος θα της μπήξει μια καρφίτσα και θα πληγωθεί.
Αν κάποιος έχει μια εικόνα για τον εαυτό του σαν κάποιος που μιλάει σε μεγάλα ακροατήρια και που είναι διάσημος, έχοντας κερδίσει φήμη που θέλει να τη διατηρήσει, τότε κάποιος θα την πληγώσει -κάποιος άλλος με μεγαλύτερο ακροατήριο. Εάν όμως δώσει κανείς απόλυτη προσοχή στην εικόνα που έχει για τον εαυτό του -προσοχή, όχι συγκέντρωση αλλά προσοχή- τότε θα δει ότι η εικόνα αυτή δεν έχει καμία σημασία και ότι η εικόνα αυτή εξαφανίζεται.
Το δίχτυ της σκέψης – Κρισναμούρτι εκδ. Καστανιώτη
Σχετικές εκδηλώσεις:
