O Paul Jones είναι μία από τις πιο εξωτικές προσωπικότητες που φιλοξενεί η χώρα μας. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νέα Ζηλανδία, στα πανέμορφα, άγρια δάση της χώρας, σε μέρη όπου ζούσαν σχεδόν αποκλειστικά ιθαγενείς Maori. Μέχρι τα 23 του είχε δουλέψει με τη γη, ως υπεύθυνος χρυσωρυχείου, έπαιρνε μέρος σε αγώνες motor cross, έπαιζε ντραμς, μαθήτευσε στη σχολή πιλότων, είχε αποκτήσει άδεια ηλετρολόγου μηχανολόγου και είχε μια υπέροχη κόρη! Η διάγνωσή του με καρκίνο στο λαιμό, όπως λέει και ο ίδιος, είναι σίγουρα κάτι που δεν θα ευχόταν σε κανένα και παράλληλα αποτέλεσε τη πιο βαθιά εμπειρία επίγνωσης και αυτογνωσίας. Το ταξίδι αυτό κατέληξε στην πλήρη ανάληψη της ευθύνης για τη ζωή του και εν τέλει στη θεραπεία του.
Η επαφή του με το BreathWork, ένα σύστημα προσωπικής ανάπτυξης που βασίζεται στην αναπνοή, στάθηκε κομβική και έκτοτε, από τα τέλη του 80′, δούλεψε με τους πρωτεργάτες της τεχνικής, καθοδηγώντας ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο με αμείωτη αγάπη και ενθουσιασμό.
Παρόλο που ταξίδεψε σε πολλές χώρες, έζησε με άλλους πολιτισμούς, την καρδιά του Paul την έκλεψε η Ελλάδα όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα τα τελευταία δύο χρόνια. Όταν τον ρωτήσαμε γιατί επέλεξε να εγκατασταθεί στην Ελλάδα, η απάντησή του μας αφόπλισε. Θα τη διαβάσετε παρακάτω.
Με αφορμή, λοιπόν, την εκπαίδευση που θα πραγματοποιήσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα, τον Μάιο του 2019, επικοινωνήσαμε μαζί του και παρακάτω μπορείτε να απολαύσετε τις απαντήσεις του:
Paul, μπορείς να μας πεις με λίγα λόγια τι είναι το BreathWork;
Παίζοντας με τις λέξεις, θα έλεγα, ότι μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε την αναπνοή μας ώστε να δουλεύει για εμάς. Είναι η συνειδητή επιλογή να αναπνέουμε, την κάθε στιγμή, με έναν τρόπο που ενθαρρύνει το άνοιγμα, την αίσθηση ασφάλειας, τη σύνδεση, τη γενναιοδωρία αντί αυτού του σφιξίματος, του βάρους, του περιορισμού – της κλασσικής, δηλαδή, αντίδρασής μας στον φόβο (ή σε αυτό που πολλοί ονομάζουν στρες).
Η βάση της τεχνικής ήταν και παραμένει η Συνειδητή Συνδεδεμένη Αναπνοή και για μένα ο όρος BreathWork συνοψίζει μια ευρεία γκάμα πρακτικών, που περιλαμβάνουν τη χρήση της αναπνοής ως εργαλείο διερεύνησης της ανθρώπινης φύσης. Αν και αρχικά, τη δεκαετία του ’70, η τεχνική ήταν γνωστή ως Rebirthing Breathwork και περιλάμβανε πολύ συγκεκριμένες μεθόδους, έκτοτε έχει εξελιχθεί και έχει ενημερωθεί από την εμπειρία των 50 περίπου χρόνων πρακτικής και τις σχετικές επιστημονικές έρευνες που συνδέουν την αναπνοή με τη φυσιολογία, την ψυχολογία και τη νοητική κατάσταση του ανθρώπου.
Πώς είναι δυνατόν η αναπνοή να έχει τόσες προεκτάσεις; Θέλω να πω, όλοι γνωρίζουμε ότι χωρίς αυτή δεν μπορούμε να ζήσουμε, αλλά η διάσταση που δίνεις είναι άγνωστη στους περισσότερους από εμάς. Μπορείς να μας εξηγήσεις τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν ακολουθούμε συγκεκριμένα μοτίβα αναπνοής;
Αντί να παραθέσω μια λίστα με τα ευρέως γνωστά οφέλη που έχει η ισορροπημένη αναπνοή σε ολόκληρο το σώμα, όπως και τι συμβαίνει όταν παρατηρείται χρόνια αναπνευστική δυσλειτουργία, έχω την αίσθηση ότι μια σύντομη περιγραφή της σοφίας του ανθρώπινου αναπνευστικού συστήματος ίσως απαντήσει βαθύτερα την ερώτησή σας.
Κατασκευαστικά, το διάφραγμά, αυτός ο υπέροχος θόλος κάτω από τους πνεύμονές μας, έχει την ιδιαιτερότητά να κινείται αβίαστα μεταξύ του υποσυνείδητου και του συνειδητού. Οι λείοι μύες του μας επιτρέπουν να αναπνέουμε ενώ κοιμόμαστε ή είμαστε απασχολημένοι, ενώ οι σκελετικοί μύες του μα επιτρέπουν να τροποποιούμε την αναπνοή μας κατά βούληση.
Μηχανικά, βρίσκουμε ότι η ίδια φιλοσοφία κίνησης επαναλαμβάνεται. Κατά την εισπνοή, ο αέρας περνά από την αναπνευστική οδό, θερμαίνεται, υγραίνεται και καθαρίζεται, οι μεσοπλεύριοι μύες συστέλλονται, το διάφραγμα χαμηλώνει προς την κοιλιά, δημιουργείται διαφορά πιέσης και ο αέρας εισρέει από το περιβάλλον μέσα μας. Και βέβαια, στην εκπνοή παρατηρείται το αντίθετο.
Εδώ, όμως, υπάρχει μία τεράστια διαφορά: Η εισπνοή, η διαδικασία εισροής του αέρα, της ζωοδόχου ενέργειας μέσα μας, είναι ενεργητική, απαιτεί δουλειά και ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (μάχη, φυγή, πάγωμα), προκαλώντας μια ελαφριά εγρήγορση. Από την άλλη, η εκπνοή, η διαδικασία αποβολής των τοξινών και του διοξειδίου του άνθρακα, είναι παθητική, ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (ξεκούραση και πέψη) και απαιτεί το αντίθετο: να μην καταβάλουμε καμία προσπάθεια, να αφεθούμε τελείως.
Αυτή η σοφία του αναπνευστικού συστήματος αντανακλά τη διαρκή προσπάθεια του ανθρώπινου σώματος για ομοιόσταση, για ισορροπία, αναγνωρίζοντας και τις δύο συνθήκες ως απαραίτητες για την επιβίωση και ανάπτυξή του. Ταυτόχρονα, λειτουργεί ως μεταφορά της ζωής σε σωματικό, νοητικό και ψυχολογικό επίπεδο, δείχνοντας την ταλάντευση μεταξύ της προσπάθειας, της εγρήγορσης, της επίθεσης, της διαρκούς κίνησης και της χαλάρωσης, της ύπαρξης, της ευχαρίστησης. Από την πρώτη αναπνοή του ως την τελευταία, ο άνθρωπος ταλαντεύεται μεταξύ του “κάνω” και του “είμαι”, μεταξύ του “φέρνω στη ζωή το καινούργιο, το απαραίτητο” και του “αφήνω πίσω ό,τι δεν με εξυπηρετεί πια”.
Γνωρίζουμε ότι η αναπνοή έχει μεγάλη σημασία στη Γιόγκα. Υπάρχουν και άλλες πρακτικές ή γνώσεις προηγούμενων πολιτισμών για τη δύναμη της αναπνοής;
Θα μου προκαλούσε μεγάλη έκπληξη αν μάθαινα το αντίθετο, ότι υπήρχαν, δηλαδή, πολιτισμοί ή φυλές που δεν χρησιμοποιούσαν με κάποιον τρόπο την αναπνοή ως μέσο θεραπείας και σύνδεσης με το Θείο. Όπως γνωρίζω πλέον, και στην αρχαία ελληνική γλώσσα, η λέξη ψυχή συνδεόταν με τη λέξη πνοή. Μου αρέσει, όμως, πολύ μια ιστορία από τη δική μου πλευρά του κόσμου, όταν οι Βρετανοί και Αμερικανοί ιεροκήρυκες έφτασαν στο σύμπλεγμα των νησιών της Χαβάης. Λέγεται τότε ότι οι ιθαγενείς ιερείς του τόπου τούς υποδέχτηκαν με τιμές, καθώς θεωρούσαν ότι θα συναντούσαν ανθρώπους με τους οποίους θα αντάλλασσαν γνώσεις και τελετουργίες με βάση την αναπνοή. Αντιθέτως όμως, διαπίστωσαν ότι οι λευκοί δεν χρησιμοποιούσαν καθόλου την αναπνοή τους και έτσι τους ονόμασαν “Haole”, που σημαίνει “Χωρίς ανάσα”.
Και από τους αρχαίους πολιτισμούς, ας πάμε στο σήμερα. Υπάρχουν σύγχρονες επιστημονικές έρευνες ή μελέτες που να πιστοποιούν κάποια από τα παραπάνω;
Η έρευνα που έχει ως επίκεντρο τη σύνδεση της αναπνοής με τη φυσική, νοητική και συναισθηματική κατάσταση του ανθρώπου αυξάνεται διαρκώς και προέρχεται από όλα τα πεδία της επιστήμης. Μελετώντας κανείς τα πιο πρόσφατα επιστημονικά άρθρα θα βρει έρευνες που υπογραμμίζουν τη θετική συμβολή των τεχνικών αναπνοής σε περιπτώσεις που κυμαίνονται από τη θεραπεία του καρκίνου του στήθους, την υψηλή αρτηριακή πίεση και την ανάπτυξη της οστικής μάζας έως τον ρυθμιστικό ρόλο της αναπνοής κατά τη διάρκεια του τοκετού, στις κρίσης πανικού, στην ανακούφιση του πόνου και στην πνευματική διαύγεια. Η επιστημονική έρευνα στο κομμάτι της αναπνοής με ενδιαφέρει πολύ και την παρακολουθώ στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, καθώς πιστεύω ότι θα βοηθήσει όλους εμάς που δουλεύουμε με την αναπνοή να απορρίψουμε τις όποιες παρωχημένες πρακτικές και ταυτόχρονα να τελειοποιήσουμε στοιχεία σε τεχνικές που γνωρίζουμε εμπειρικά ότι έχουν αποτέλεσμα.
Όταν ερωτευόμαστε η αναπνοή μας γίνεται γρήγορη και έντονη, όταν απογοητευόμαστε αναστενάζουμε, όταν ανακουφιζόμαστε παίρνουμε βαθιές ανάσες. Φαίνεται ότι η αναπνοή επηρεάζεται άμεσα από τα συναισθήματά μας. Μπορεί όμως να λειτουργεί και αντίστροφα; Δηλαδή, η αναπνοή να ρυθμίζει τα συναισθήματά μας;
Για μένα αυτό είναι ξεκάθαρο και θα σας δώσω το πιο απλό και σύνηθες παράδειγμα. Ο περιορισμός της αναπνοής μας μπροστά στον φυσικό ή τον συναισθηματικό πόνο είναι μία πολύ φυσική, ανθρώπινη αντίδραση. Ξέρουμε όλοι, από πρώτο χέρι, ότι όταν κάτι -αληθινό ή φανταστικό, χρόνιο ή ξαφνικό, μια πραγματική απειλή ή απλά μια σκέψη- μας φοβίζει περιορίζουμε την αναπνοή μας. Περιορίζοντας, όμως, την εισροή οξυγόνου, μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο: ο οργανισμός τίθεται σε κατάσταση εγρήγορσης, τα επίπεδα αδρεναλίνης και κορτιζόλης αυξάνονται, οι τρέχουσες βιοχημικές διεργασίες τροποποιούνται και πυροδοτούν αλυσιδωτές αντιδράσεις που με τη σειρά τους προκαλούν περισσότερο άγχος, ενισχύοντας το αρχικό δυσλειτουργικό μοτίβο αναπνοής. Όσο λιγότερο αναπνέουμε τόσο ο οργανισμός μας λαμβάνει το μήνυμα ότι δεν είμαστε ασφαλείς και παράγει ορμόνες που ενισχύουν το συναίσθημα της ανασφάλειας και του άγχους. Το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα αναλαμβάνει βέβαια τη συνέχιση της αναπνοής, και έτσι δεν πεθαίνουμε, αλλά συχνά δεν έχουμε την επίγνωση ότι πλεόν αναπνέουμε οριακά, τόσο όσο χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε.
Έχεις ταξιδέψει σε πολλά μέρη του κόσμου και έχεις ζήσει με πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς. Από τους Μαορί στη Νέα Ζηλανδία, τους Ινδούς στην Ινδία μέχρι τους Ευρωπαίους και την Ελλάδα. Γιατί επέλεξες να εγκατασταθείς εδώ;
Την Ελλάδα την αγαπώ όπως ακριβώς αγαπώ τη μητέρα μου, και πάντα γελάω πολύ με την αντίδραση των ανθρώπων σε αυτή μου την απάντηση. Είναι μια απάντηση που ξεπήδησε από μέσα μου αυθόρμητα, όταν μου το ρωτήσανε την πρώτη φορά που επισκέφθηκα τη χώρα. Έχω ζήσει και ταξιδέψει σε τόσα μέρη, όμως εδώ αισθάνομαι μια βαθιά σύνδεση με την ενέργεια του τόπου και των ανθρώπων του. Ακόμα και αν κάποια πράγματα με στεναχωρούν, την Ελλάδα δεν θα την άλλαζα. Νιώθω ότι είμαι στο σπίτι μου και χαίρομαι που επιτέλους αποφάσισα να μείνω μόνιμα.
Τι είναι η εκπαίδευση Breathwork την οποία προσφέρεις; Τι μαθαίνει κανείς σε αυτή και πως μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή τη γνώση;
Κατά την Εκπαίδευση Breathwork 200Ω Pure Awareness οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν επίγνωση της αναπνοής τους και μέσω αυτής να εξερευνήσουν δομικά συμπεριφορικά μοτίβα, σκέψεις, συναισθήματα και αισθήσεις, όπως αυτά είναι αποθηκευμένα στο σώμα, να τα προσπελάσουν και να τα απελευθερώσουν. Θα μάθουν πολλούς και διαφορετικούς τρόπους αναπνοής, με πάνω από 200 ώρες θεωρίας και πράξης, ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα κάθε τι που προκύπτει μέσα και γύρω τους: θα αναπνεύσουν από τη μύτη, από το στόμα, με τα μάτια ανοιχτά, κλειστά, μόνοι τους, σε ζευγάρια, μέσα σε μια κάψουλα ζεστού νερού, μέσα στην κρύα θάλασσα του καλοκαιριού, με μουσική, με κίνηση, σε απόλυτη ακινησία κ.α. Στις 4 Μαίου, με οδηγό την αναπνοή τους, θα ξεκινήσουν όλοι ένα συναρπαστικό ταξίδι ανακάλυψης του εαυτού τους, αλλά και μια μοναδική εκπαίδευση σε επαγγελματικό επίπεδο. Ένα πολύ δυνατό σημείο της εκπαίδευσης είναι το σταθερό υποστηρικτικό πλαίσιο πρακτικής εξάσκησης που παρέχεται μετά το πέρας της, έτσι ώστε όσοι αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν την τεχνική επαγγελματικά να έχουν την απαραίτητη αυτοπεποίθηση, ακεραιότητα και εμπειρία να καθοδηγήσουν άλλους με ασφάλεια.
Κλείνοντας, θα ήθελα να σε ρωτήσω εάν υπάρχει κάποια απλή τεχνική που θα μπορούσες να μοιραστείς μαζί μας προκειμένου να είμαστε πιο ήρεμοι και να διαχειριζόμαστε καλύτερα το καθημερινό στρες
Τα πάντα ξεκινούν από την επίγνωση. Θα σας προσκαλούσα, λοιπόν, όσο πιο συχνά μπορείτε να σταματάτε για μια στιγμή και να ρωτάτε τον εαυτό σας: πως αισθάνομαι; Είμαι χαλαρή/ός ή είμαι σε εγρήγορση; Αυτή η απλή ερώτηση είναι το πιο σημαντικό βήμα. Αν δεν γνωρίζετε σε τι κατάσταση βρίσκεστε δεν θα μπορείτε να κρίνετε αν χρειάζεται να αλλάξετε κάτι.
Αν είστε σε εγρήγορση, μπορείτε να αποφασίσετε συνειδητά να χαλαρώσετε τους μύες των ώμων, του αυχένα και της κοιλιάς. Αναπνεόντας από τη μύτη, επικεντρώστε την προσοχή σας στην περιοχή της κοιλιάς, εισπνέοντας για 5 δευτερόλεπτα και εκπνέοντας για 5 δευτερόλεπτα, χωρίς να υπάρχει παύση μεταξύ εισπνοής και εκπνοής. Κάθε εκπνοή είναι μια εκπνοή ανακούφισης (χωρίς τον ήχο) και αν τα 5 δευτερόλετα είναι πολλά, ξεκινήστε με 2 ή 3 δευτερόλεπτα και αυξήστε σταδιακά. Είκοσι τέτοιες αναπνοές είναι αρκετές για να υπενθυμίσετε στο μυαλό και στο σώμα σας ότι είστε ασφαλείς. Δοκιμάστε το!
