Η κακομεταχείριση μπορεί να πάρει διάφορες μορφές.
Σωματική Κακοποίηση
Σωματικές βλάβες: Κάθε βίαιη φυσική επαφή (προσοχή στους ενήλικες που γαργαλούν με υπερβολικό τρόπο τα παιδιά, στις ξυλιές και στα χαστούκια).
Σεξουαλική κακοποίηση: Μεταχείριση του συντρόφου ως αντικείμενο, εξαναγκασμός για σεξουαλική επαφή παρά τη θέλησή του, εμμονή σε ορισμένα μέρη του σώματός του, επιβολή συγκεκριμένων σεξουαλικών πράξεων.
Ψυχολογική Κακοποίηση
Έλεγχος και εκφοβισμός: Αγνόηση των στοιχειωδών δικαιωμάτων του άλλου, περιορισμός του πεδίου δράσης του, έλεγχος των πάντων στο σπίτι, στενή παρακολούθηση του συντρόφου με σκοπό τον έλεγχο των δραστηριοτήτων του, εκφοβισμός του με το βλέμμα, τις εκφράσεις, τις χειρονομίες και τον τόνο της φωνής.
Προσβολές, βρισιές: Απρεπείς λεκτικοί χαρακτηρισμοί και ανάρμοστοι τρόποι συμπεριφοράς.
Απομόνωση του θύματος: Εγκλεισμός του άλλου στο σπίτι, απαγόρευση επαφών με συγγενείς και φίλους, παρεμπόδιση ή απαγόρευση ορισμένων δραστηριοτήτων, περιορισμός της κοινωνικής του ζωής και της πρόσβασής του στον έξω κόσμο, χρησιμοποίηση της σιωπής ως όπλου και διακοπή κάθε επικοινωνίας.
Απειλή τερματισμού της σχέσης ή αποχώρησης από το σπίτι: Απειλές για άσκηση βίας, για σωματικές βλάβες, για αυτοκτονία, για αποχώρηση μαζί με τα παιδιά κ.λ.π.
Ταπείνωση (καυστικό χιούμορ, δημόσιες προσβολές, έντονη κριτική): Έντονη αρνητική κριτική της εξωτερικής εμφάνισης, των ικανοτήτων και των χαρισμάτων του άλλου, ανάθεση υπερβολικά πολλών εργασιών ή καθηκόντων στον σύντροφο ή στον υπάλληλο.
Αγνόηση του άλλου: Άρνηση ή παρεμπόδιση παροχής ιατρικής περίθαλψης μετά από κακοποίηση, επιβολή του δικού του θρησκεύματος ή των θρησκευτικών πρακτικών/περιορισμών σε κάποιον (π.χ. σύζυγο ή παιδί) χωρίς τη συναίνεσή του.
Καταστροφή της ιδιοκτησίας των άλλων: Καταστροφή αντικειμένων, σπάσιμο αυτοκινήτου, βανδαλισμοί κ.λ.π.
Έλεγχος των οικονομικών πόρων: Βαθμιαίος έλεγχος των οικονομικών και της πρόσβασης στα χρήματα ή στους τραπεζικούς λογαριασμούς, παρεμπόδιση του συντρόφου να εργαστεί και να κερδίζει χρήματα, εξαναγκασμός του άλλου σε επαιτεία, οικειοποίηση των αγαθών του άλλου, χρησιμοποίηση της πιστωτικής κάρτας του συντρόφου για την κάλυψη των δικών του εξόδων (π.χ τυχερά παιχνίδια), απαίτηση μεταφοράς όλων τω περιουσιακών στοιχείων στο όνομά του, οικειοποίηση κληρονομιάς του συντρόφου κ.λ.π.
Συναισθηματική Κακοποίηση
Υποτίμηση, αγνόηση, απομόνωση, απόρριψη: Εκφοβισμός, τρομοκράτηση, βάναυση συμπεριφορά απέναντι στον άλλο, έλεγχος και ταπείνωση με στόχο τον έλεγχό του, εκβιασμός.
Χρησιμοποίηση των παιδιών ως μοχλού πίεσης και ελέγχου σε περίπτωση διαζυγίου: Εκβιασμός για την επιμέλεια των παιδιών, χρησιμοποίηση των επισκέψεων ή των άλλων πραγμάτων τους με στόχο τη χειραγώγηση.
Όλες αυτές οι τακτικές επιδιώκουν να αποσταθεροποιήσουν σιγά-σιγά τον άλλο. Το θύμα θα αισθάνεται όλο και πιο χαμένο, δεν θα ξέρει αν έχει δίκιο ή άδικο και θα φοβάται όλο και περισσότερο να εκφράσει τη γνώμη του.
Διαβάστε επίσης: Τα τρία βασικά στοιχεία που καθορίζουν την συμπεριφορά ενός ατόμου
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι το θύμα θα βρεθεί μέσα σε ένα είδος «ομίχλης», θα βιώνει δηλαδή ένα παράξενο αίσθημα φόβου, υποχρέωσης και ενοχής, καθώς και έντονη εσωτερική σύγχυση. Θα αναρωτιέται: Γιατί ένας άνθρωπος, ο οποίος θα έπρεπε να είναι τρυφερός και προστατευτικός, να θέλει να τον/τη βλάψει;
Γι’αυτό:
Δώστε μεγάλη σημασία στα συναισθήματά σας· αυτά σας λένε ότι κάτι δεν πάει καλά.
Τολμήστε να ανοίξετε τα μάτια σας. Μην προσποιείστε ότι όλα πάνε καλά, ότι αυτό που συμβαίνει είναι φυσιολογικό,ότι είναι δικό σας το λάθος και ότι ο άλλος σας αγαπά πραγματικά.
Μη δικαιολογείτε και μη συγχωρείτε αυτές τις συμπεριφορές, ούτε να θεωρείτε ότι είναι συνηθισμένες. Μόνο έτσι θα εμποδίσετε την επανάληψή τους.
Μόλις αντιληφθείτε ότι στη σχέση σας υπάρχουν πολλές από τις παραπάνω μορφές κακομεταχείρισης, ότι ζείτε υπό τη συνεχή απειλή της άσκησης βίας εναντίον σας, ότι νιώθετε όλο και πιο άσχημα και ότι χάνετε την ελευθερία και την αυτονομία σας, να ξέρετε ότι έχει έρθει η στιγμή να σημάνετε συναγερμό και να ζητήσετε βοήθεια.
Η ανοχή της κακομεταχείρισης δεν πρόκειται να φέρει ποτέ κάτι καλό. Αντίθετα, θα οδηγήσει σε κλιμάκωση των επιθέσεων και αναπόφευκτα θα έχει άσχημη κατάληξη.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Marion Blique «Νίκησε τις Τοξικές Σχέσεις» από τις εκδόσεις Πεδίο
