Η τυπική εικόνα που επικρατεί στο κοινό για την κρίση της μέσης ηλικίας περιλαμβάνει τον σαρανταπεντάρη, που αγοράζει ένα κόκκινο σπορ αυτοκίνητο, φλερτάρει με νεότερες γυναίκες ή και χωρίζει για να παντρευτεί μια από αυτές.
Τα τελευταία χρόνια η τυπική εικόνα έχει αρχίσει να περιλαμβάνει και παρόμοιας ηλικίας γυναίκες, οι οποίες επιδίδονται σε όλο και περισσότερες πλαστικές επεμβάσεις και επιζητούν την παρέα νεότερων αντρών συνήθως μετά από ένα διαζύγιο ή και με τη μορφή εξωσυζυγικών σχέσεων, όπως και οι σύζυγοί τους.
Παρ’ όλα αυτά η πραγματικότητα είναι διαφορετική για την πλειοψηφία των περιπτώσεων. Κατ’ αρχάς ο όρος “Κρίση της Μέσης Ηλικίας” δεν αποτελεί κάποια ψυχιατρική διαγνωστική κατηγορία, αλλά μια ονομασία που δόθηκε σε ένα σύνολο σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών.
Έτσι, είναι πιθανό να περνάτε μια τέτοια κρίση, εάν νιώθετε κάποιο από τα παρακάτω:
1. Δυσαρέσκεια με τη ζωή σας ή το στυλ της ζωής σας, το οποίο σας έκανε ευτυχισμένο μέχρι τώρα.
2. Βαρεμάρα με ανθρώπους, πράγματα ή δραστηριότητες, τις οποίες βρίσκατε πολύ ενδιαφέρουσες μέχρι τώρα.
3. Αίσθηση περιπέτειας και επιθυμία να κάνετε κάτι πολύ διαφορετικό.
4. Αμφισβήτηση του νοήματος της ζωής, καθώς και της ορθότητας αποφάσεων, που είχατε λάβει συνειδητά και εύκολα, μερικά χρόνια πριν.
5. Σύγχυση σχετικά με το ποιος είστε και πού πηγαίνει η ζωή σας.
Δεύτερον για τους περισσότερους ανθρώπους τα παραπάνω χαρακτηριστικά δεν έχουν την ένταση μιας κρίσης, αλλά μιας δυσκολίας και προβληματισμού.
Γενικά ο όρος αφορά τις ηλικίες μεταξύ 40 και 55 ετών. Ο διάσημος ψυχολόγος, Καρλ Γιουνγκ, ήταν ο πρώτος που θεώρησε ότι αποτελεί ένα απαραίτητο στάδιο της φυσικής διαδικασίας ωρίμανσης των ανθρώπων.
Κατά τον Γιουνγκ, η μέση ηλικία είναι μια περίοδος αναθεώρησης και απόρριψης παλαιών τρόπων προσαρμογής και τελικά επαναδιαπραγμάτευσης και αποδοχής του διαφορετικού εαυτού και ταυτότητας.
Έτσι, η λέξη “κρίση” έχει την έννοια της κρίσιμης περιόδου, παρόμοια με την κρίση της εφηβείας.
Νεότερες μελέτες έδειξαν ότι σε αντίθεση με την εφηβεία, δεν φαίνεται να περνούν την κρίση όλοι οι άνθρωποι.
Επίσης, ο λόγος της διαφορετικής ηλικίας έναρξης και έντασης των συμπτωμάτων βρίσκεται στο γεγονός ότι η κρίση προκαλείται από εξωτερικούς, αλλά και εσωτερικούς παράγοντες. Μερικοί από τους εξωτερικούς παράγοντες επηρεάζουν περισσότερο κάποιο από τα δύο φύλλα.
Ο πρώτος παράγοντας, ο οποίος είναι εξαιρετικά σχετικός με την τωρινή οικονομική κρίση, είναι τα χρέη. Η ευκολία δανεισμού στο άμεσο παρελθόν, σε συνδυασμό με τις παρούσες οικονομικές δυσχέρειες, έχουν οδηγήσει πολλούς μεσήλικες να έχουν ένα επίπεδο ζωής υψηλότερο από τις δυνατότητές τους.
Τα χρέη και η προοπτική της σύνταξης δημιουργούν απογοήτευση και μεγάλο στρες. Ένα άτομο με συναισθηματικές δυσκολίες είναι πιθανό να εγκαταλείψει την οικογένειά του, ώστε να απαλλαχθεί από την αιτία που νιώθει ότι είναι υπεύθυνη για τα χρέη.
Επίσης, η απώλεια ενός γονιού ή μέλους της οικογένειας προκαλεί πόνο, ο οποίος είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, ακόμα και χωρίς τα προβλήματα της μέσης ηλικίας.
Επειδή είναι γνωστό ότι το στρες λειτουργεί αθροιστικά, μπορεί κάποιος να φανταστεί ότι ο πόνος της απώλειας μαζί με τα συναισθήματα της κρίσης της μέσης ηλικίας μπορεί να αποδειχθούν αβάσταχτα.
Για τις γυναίκες αναφέρεται ο παράγοντας της “‘άδειας φωλιάς”, δηλαδή της αποχώρησης των παιδιών από το σπίτι. Αυτό αποτελεί ένα σοκ για πολλές γυναίκες, οι οποίες έχουν συνηθίσει τον ρόλο της μητέρας για πολλά χρόνια.
Η κατανόηση της διαδικασίας του αναπτυξιακού σταδίου της μέσης ηλικίας από μέρους σας θα κάνει ευκολότερη (αλλά όχι εύκολη) την επιτυχημένη πορεία κατά τη διάρκειά του.
Εάν οι αμφιβολίες και οι συναισθηματικές εντάσεις είναι πολύ έντονες θα πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή, ο οποίος θα σας βοηθήσει να εκφράσετε ελεύθερα τα συναισθήματά σας, να αναπροσαρμόσετε τις προτεραιότητές σας και να βρείτε τις νέες ισορροπίες και στόχους για το υπόλοιπο μισό της ζωής σας.
Στη συνέχεια παραθέτω επιγραμματικά μερικές συμβουλές, οι οποίες είναι πολύ χρήσιμες, για να μετατρέψετε μόνος σας την κρίση σε ευκαιρία ανάπτυξης:
1. Αποδεχθείτε, αντί να αρνείστε, τα κύρια προβλήματα που υπάρχουν στη ζωή σας και στις σχέσεις σας.
2. Ανανεώστε τη συζυγική σχέση σας. Περάστε περισσότερο χρόνο μαζί, σε ταξίδια και μακριά από δουλειές και υποχρεώσεις.
3. Μην παίρνετε αποφάσεις βασισμένες στο φόβο (των γηρατειών, της σύνταξης, του θανάτου κ.λ.π.), αλλά ακούστε και ακολουθήστε αυτό που πραγματικά θέλει η καρδιά σας.
4. Εστιάστε στα δυνατά σας σημεία και όχι στις αδυναμίες σας.
5. Ξεκινήστε να ασκείτε το σώμα σας και να τρώτε υγιεινά.
6. Εργαστείτε λιγότερο, ώστε να έχετε χρόνο για τους ανθρώπους που νοιάζεστε και σας στηρίζουν.
7. Μάθετε μερικές τεχνικές διαχείρισης άγχους, όπως διαλογισμούς, γιόγκα και ασκήσεις χαλάρωσης.
8. Καλλιεργήστε την πνευματικότητά σας, μέσα ή έξω από τη θρησκεία.
9. Κατανοήστε ότι είναι φυσιολογικό να προβληματιστείτε για τη διαδικασία της γήρανσης. Είναι βέβαιο ότι η αύξηση της αυτογνωσίας θα εμπλουτίσει τη ζωή σας, με τρόπους που δεν είχατε πριν φανταστεί.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Χάρη Καραουλάνη “60 Πρακτικά Μαθήματα Ζωής” από τις εκδόσεις Ιβίσκος
