Βάλτε τους άλλους πρώτους και τον εαυτό σας μετά. Αυτό αποδίδει ακόμα και από μια θέση εγωιστική. Αφήστε με να σας εξηγήσω πώς είναι δυνατό να γίνει αυτό.
Επιθυμείτε την ευτυχία και αποστρέφεστε τη δυστυχία. Και αν δείξετε στους άλλους ευγένεια, αγάπη και σεβασμό, θα ανταποκριθούν ανάλογα. Με αυτό τον τρόπο η ευτυχία σας θα αυξηθεί. Αν δείξετε στους άλλους μίσος και οργή, θα σας το ανταποδώσουν. Και θα χάσετε έτσι την ευτυχία σας.
Έτσι σας λέω, αν είστε εγωιστές, οφείλετε να είστε σοφά εγωιστές.
Ο συνηθισμένος εγωισμός επικεντρώνεται μόνο στις δικές σας ανάγκες. Αλλά αν είστε σοφά εγωιστές, τότε θα συμπεριφέρεστε στους άλλους με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρεστε στους πολύ δικούς σας ανθρώπους. Τελικά, αυτή η στρατηγική θα φέρει μεγαλύτερη ικανοποίηση, περισσότερη ευτυχία.
Έτσι, ακόμα και από μια εγωιστική σκοπιά, θα έχετε καλύτερα αποτελέσματα αν δείχνετε σεβασμό στους άλλους, αν τους προσφέρετε υπηρεσίες και μειώσετε τον εγωκεντρισμό σας. ‘Όταν επικεντρώνετε το ενδιαφέρον σας πάνω στους άλλους, αυτόματα η ευημερία σας ολοκληρώνεται. Αναλογιστείτε τις φυσικές και λεκτικές μη ενάρετες ενέργειες, οι οποίες αποτελούν τις αιτίες για να γεννηθεί κανείς μέσα σε μια συνθήκη. Κάποιος με μια περιορισμένη θέαση αποφεύγει, για παράδειγμα, το φόνο, με κίνητρο να μην σωρεύει κακό κάρμα που θα αποτυπωθεί στο πνεύμα του.
Κάποιος άλλος, με κάπως ευρύτερη θέαση, αποφεύγει το φόνο, σκεπτόμενος ότι θα τον εμποδίσει να έχει μια καλή επαναγέννηση, όπου θα μπορούσε να ασκηθεί για να υπερβεί αυτό το φαύλο κύκλο των γεννήσεων και των θανάτων. Ωστόσο, οι αλτρουιστές θεωρούν ότι η ζωή των άλλων είναι εξίσου πολύτιμη, όπως και η δική τους. Και αποφεύγουν το φόνο από την επιθυμία τους να προστατεύσουν τη ζωή κάποιου άλλου.
Αυτή η αξία που αποδίδουμε στους άλλους, δίνει εντελώς άλλο κίνητρο στη στάση μας να αποφεύγουμε το φόνο. Αυτοί που είναι επικεντρωμένοι στον εαυτό τους, μπορεί να νομίζουν ότι ακόμα κι αν διαπράξουν μια τέτοια κακή πράξη, έχουν την ευχέρεια να εξομολογηθούν και να επιδιώξουν με αυτό τον τρόπο να ελαφρύνουν το κάρμα τους. Ενώ κάποιος που δίνει αξία στη ζωή ενός άλλου προσώπου, υπολογίζει τον πόνο του και ξέρει ότι δεν πρόκειται να τον ανακουφίσει με το να εξομολογηθεί γι΄αυτό το έγκλημα.
Το ίδιο ισχύει για την κλοπή, τη μοιχεία, το ψέμα, τη διαβολή, τη σκληρή γλώσσα και, νομίζω, ακόμα και την ανόητη φλυαρία.
Ένας άλλος λόγος για τον οποίο η φροντίδα για τους άλλους είναι τόσο πολύτιμη, έγκειται στο ότι τοποθετεί την κατάστασή σας σε μια εντελώς άλλη προοπτική. Σε μια περίπτωση, ήμουν πολύ λυπημένος για την κατάσταση του Θιβέτ. Αλλά θυμήθηκα ότι είχα πάρει τους όρκους των Μποντισάτβα και κάθε μέρα συλλογιζόμουν την προσευχή του Σαντιντέβα :
“‘Οσο θα υπάρχει ο ουρανός,
και όσο θα υπάρχουν έμβια όντα,
είθε να παραμένω για να τα βοηθώ
και να τα ανακουφίζω από όλο τους τον πόνο”.
Αμέσως μόλις το θυμήθηκα, ολόκληρη αυτή η αίσθηση του φόρτου εξαφανίστηκε, όπως όταν πετά κανείς από πάνω του πολύ βαριά ρούχα.
Η δέσμευσή μας να είμαστε αλτρουιστές ανακουφίζει συγκεκριμένες αιτίες που οδηγούν σε αποκαρδίωση, με το να τις θέτει σε μια ευρύτερη προοπτική. Τα περισσότερα προβλήματα, οι ανησυχίες και οι λύπες αυτής της ζωής οφείλονται στον εγωκεντρισμό.
Όπως είπα και προηγουμένως, το να είναι κανείς σοφά εγωιστής, δεν είναι αρνητικό, αλλά ο κοντόφθαλμος εγωισμός που αποβλέπει στην άμεση ικανοποίηση εμποδίζει την εξέλιξη του ανθρώπου.
Μια περιορισμένη προοπτική κάνει ακόμα και ένα μικρό πρόβλημα ανυπόφορο. Το να ενδιαφέρεται κανείς για όλα τα έμβια όντα διευρύνει τη θέασή του και τον κάνει περισσότερο ρεαλιστή. Από αυτή την άποψη, μια στάση αλτρουιστική βοηθάει στην άμεση ανακούφιση του πόνου σας.
Ο δρόμος για μια ζωή γεμάτη νόημα Δαλάι Λάμα εκδόσεις Έσοπτρον
