Εδώ οι απόψεις των ειδικών διίστανται. Ηθικά, ωστόσο, επιβάλλεται να εξετάσουμε πολύ προσεκτικά τις επιπτώσεις ενός διαζυγίου στα παιδιά.
Συνήθως, και οι δύο σύζυγοι έχουν αυτό το πρόβλημα συνεχώς στο μυαλό τους, αλλά, δυστυχώς, δεν το συζητούν μεταξύ τους.
Γνωρίζουμε ότι τα δύο πρώτα χρόνια μετά τον χωρισμό έχουν πολύ αρνητικές επιπτώσεις στα παιδιά. Τα περισσότερα παιδιά παρουσιάζουν χαμηλές σχολικές επιδόσεις, προβλήματα συμπεριφοράς και μια ποικιλία από συναισθηματικά προβλήματα. Εκ πρώτης όψεως, λοιπόν, το διαζύγιο φαίνεται να έχει μόνο αρνητικές επιπτώσεις στα παιδιά.
Τα πράγματα, όμως, είναι αρκετά πολύπλοκα, καθώς εξίσου αρνητικές φαίνονται να είναι οι επιπτώσεις για τα παιδιά που ζουν σε ένα περιβάλλον χωρίς αγάπη, γεμάτο θυμό και ένταση.
Προηγουμένως ανέφερα την περίπτωση της Λουίζας που αποφάσισε να μείνει με τον σύζυγό της μέχρι να μεγαλώσουν τα παιδιά. Στη διάρκεια της θεραπείας μου έλεγε συχνά ότι ήθελε να θωρακίσει τα παιδιά όσο περισσότερο μπορούσε απέναντι στα δικά της αρνητικά συναισθήματα για τον άντρα της και τον γάμο τους. Για να το κάνει αυτό, έπρεπε να υπενθυμίζει στον εαυτό της ότι δεν μπορούσε να αλλάξει τον άντρα της, όσο και αν προσπαθούσε. Έπεισε τον εαυτό της να λέει: “Δεν είναι κακός άνθρωπος. Απλώς δεν είναι ο σωστός άντρας για μένα και ποτέ δεν θα γίνει”.
Μόλις το έκανε αυτό, παρατήρησε ότι υπήρξε αξιοσημείωτη μείωση των καβγάδων τους. Ανακάλυψε ακόμη ότι είχε λιγότερη διάθεση να κάνει πικρά, σαρκαστικά σχόλια στα παιδιά για “τον πατέρα τους”.
Σε μια άλλη περίπτωση, ο Ιωσήφ κατέληξε ότι δεν άντεχε να διαπραγματεύεται τον γάμο του. Έκανε το βήμα να μιλήσει πρώτα με τη σύζυγό του για την εξωσυζυγική του σχέση και μετά να προχωρήσει σε ένα δίκαιο, έντιμο διαζύγιο, με ιδιαίτερη πρόνοια για τα παιδιά.
Αυτή η φιλική διευθέτηση βοήθησε τη σύζυγο και τα παιδιά να τον εκτιμήσουν ιδιαίτερα και του επέτρεψε να φύγει από ένα σπίτι το οποίο διαφορετικά θα ήταν γεμάτο πόνο, θυμό, άγχος και ανειλικρίνεια.
Έναν χρόνο μετά τον χωρισμό, τα παιδιά του, ηλικίας 15 και 12 ετών αντίστοιχα, του είπαν ότι είχαν σιχαθεί τους οικογενειακούς καβγάδες στους οποίους είχαν υπάρξει μάρτυρες όλα τα περασμένα χρόνια. Ο χωρισμός ήταν πολύ σκληρός στην αρχή, αλλά τώρα, βλέποντας τους γονείς τους χωριστά, ένιωθαν ότι έπαιρναν και από τους δύο το καλύτερο.
“Η μαμά είναι πιο κατασταλαγμένη και ήρεμη, και ο μπαμπάς λιγότερο σοβαρός και όχι τόσο επικριτικός”, μου είπε η κόρη του.
Και οι δύο, η Λουίζα και ο Ιωσήφ, σκέφτηκαν πολύ προσεκτικά τις συνέπειες του διαζυγίου στα παιδιά τους. Δυστυχώς, αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Οι άνθρωποι χωρίζουν γεμάτοι οργή και προκαλούν μεγάλο πόνο στα παιδιά τους βάζοντάς τα στη μέση. Όπως μου είπε ένα παιδί: “Αν λέω κάτι καλό για τη μαμά στον μπαμπά, εκείνος νομίζει ότι τον μισώ. Το ίδιο συμβαίνει και με τη μαμά. Έτσι, έμαθα να κρατάω το στόμα μου κλειστό”.
Βεβαίως, το ιδανικό σενάριο στην περίπτωση της εξωσυζυγικής σχέσης είναι εκείνη να τελειώσει, το ζευγάρι να διδαχτεί από αυτήν και η οικογενειακή ζωή να βελτιωθεί για όλους, με ωφελημένα, πάνω απ’ όλα, τα παιδιά.
Εφόσον αυτό δεν γίνεται, θα πρέπει να αναρωτηθείτε αν μπορείτε να μείνετε στον γάμο με έναν τρόπο που να προξενεί τη λιγότερη δυνατή ζημιά στα παιδιά. Διαφορετικά, το διαζύγιο είναι ίσως η καλύτερη λύση για όλους.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Τένιας Μακρή “Απιστία, κρίση, κίνδυνος ή ευκαιρία;” από τις εκδόσεις μέλινο
Εκδήλωση στην Εναλλακτική Ατζέντα:Συστημική Αναπαράσταση με την Εφη Κονταξή
