Θυμάμαι μια βαθυστόχαστη συζήτηση που είχα με την Jane Goodall, τη διάσημη ανθρωπολόγο που ασχολήθηκε με τη μελέτη των πρωτευόντων θηλαστικών.
Μου είπε ότι στην ένδοξη καριέρα της, που ήταν αφιερωμένη στη διατήρηση και την προστασία των ζώων, υπήρξε μια περίοδος κατά την οποία έκλαιγε συχνά.
Αργότερα συζήτησε το θέμα με έναν φίλο της, ο οποίος τη ρώτησε γιατί πίστευε ότι ήταν τόσο δυστυχισμένη. “Τότε είπα κάτι που με ξάφνιασε στ’ αλήθεια. Δεν μου είχε ξαναπεράσει από το μυαλό”, μου είπε η Goodall.
“Απάντησα: “Νομίζω πως έκλαιγα γιατί ήξερα ότι εγκατέλειπα το δικαίωμα να αισθάνομαι εγωισμό”. Αυτό είπα. Δεν είναι παράξενο;”
Μια συνάδελφός μου περιέγραψε το ίδιο δίλημμα ως εξής: “Το μυαλό σου λέει: Έι, νόμιζα πως αν είχα τέτοιες αξίες, δεν θα ένιωθα τόσο άσχημα ή τόσο διχασμένη μετά την επιλογή”. Το γεγονός όμως είναι ότι πρέπει να διαλέξεις.
Σε κάθε επιλογή υπάρχει εξ ορισμού το στοιχείο της απώλειας. Εγκαταλείπετε το μονοπάτι που δεν διαλέξατε, και με κάθε απώλεια εμφανίζεται και ένας βαθμός πόνου, λύπης, ακόμη και τύψεων. Μπορεί να ξέρετε για ποιο λόγο κάνετε κάτι – θυμηθείτε την ερώτηση “Τι ήταν αυτό που έκανα και άξιζε το χρόνο μου; – αλλά να συνεχίσετε να νιώθετε άγχος ή στενοχώρια. Η διαφορά είναι ότι θα επενδύσετε πραγματικά στην επιλογή σας και αυτό θα σας βοηθήσει να πλοηγηθείτε με ευελιξία στα δύσκολα συναισθήματα.
Ακόμη κι αν η επιλογή σας αποδειχθεί λανθασμένη, μπορείτε να παρηγορηθείτε γνωρίζοντας ότι πήρατε την απόφαση για τους σωστούς λόγους. Μπορεί να δώσετε το παρόν στον εαυτό σας με θάρρος, περιέργεια και αυτοσυμπόνια.
Κάποτε άκουσα μια ιστορία για μια γυναίκα η οποία πληροφορήθηκε ότι έπασχε από μια ανίατη ασθένεια. Ρώτησε το γιατρό της: “Υπάρχει ελπίδα;”
Ο γιατρός απάντησε: “Ελπίδα για τι πράγμα;”
Ο γιατρός εννοούσε ότι, ακόμη και όταν πρόκειται να πεθάνουμε (και την παρούσα στιγμή όλοι βαδίζουμε προς το θάνατο), μπορούμε να κάνουμε επιλογές με βάση τις αξίες μας για το πώς θέλουμε να ζήσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας.
Θυμήθηκα αυτή την ιστορία όταν μια φίλη και συνάδελφος, η Λίντα, διαγνώστηκε με μια θανατηφόρο νευροεκφυλιστική ασθένεια, την αμυοατροφική πλευρική σκλήρυνση ή ALS.
Η Λίντα λάτρευε τα παιδιά της. Λάτρευε τους φίλους της. Και της άρεσε να χορεύει. Υπέφερε αφάνταστα όσο επιδεινώνονταν τα συμπτώματα, εξακολουθούσε όμως, παρά τους πόνους, να γράφει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μηνύματα γεμάτα αγάπη και ζωή.
Όταν η Λίντα έφτασε στο σημείο επιλογής της, έκανε μια κίνηση προσέγγισης και επέλεξε να παραμείνει συνδεδεμένη με τη ζωή. Λίγο προτού εισαχθεί σε έναν ξενώνα φροντίδας και σε σύντομο χρονικό διάστημα πριν το θάνατό της, έγραψε: “Σκοπεύω να χρησιμοποιήσω τον ήρεμο χρόνο που θα έχω σε αυτό το καθαγιασμένο μέρος για να σκεφτώ τη ζωή μου και τον θάνατο. Νιώθω τυχερή. Πολλοί άνθρωποι εξαφανίζονται από αυτή τη ζωή χωρίς να έχουν την ευκαιρία να αποτιμήσουν την αποστολή τους…Στο μεταξύ, χορέψτε αν έχετε την ευκαιρία”.
Όταν γνωρίζετε ποιοι είστε και τι πρεσβεύετε, μπορείτε να αντιμετωπίσετε τις επιλογές της ζωής με το πιο ισχυρό όπλο από όλα: τον ολοκληρωμένο εαυτό σας. Χορέψτε αν έχετε την ευκαιρία.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Susan David “Συναισθηματική Ευελιξία” από τις εκδόσεις Πεδίο
