Πόσες φορές έχουμε ακούσει ότι χρειάζεται να αντιμετωπίζουμε τα επώδυνα συναισθήματά μας; Αλλά και πόσες φορές έχουμε προσπαθήσει να τα καταπνίξουμε, απασχολώντας το νου μας, χαζεύοντας για ώρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βλέποντας σειρές όλο το βράδυ ή χρησιμοποιώντας το φαγητό και το αλκοόλ για να ξεχαστούμε; Σε έναν κόσμο γεμάτο περισπασμούς και έλλειψη επικύρωσης των συναισθημάτων, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι φοβούνται να νιώσουν.
Έχουμε διδαχθεί να αγνοούμε, να αρνούμαστε και να αποφεύγουμε τα συναισθήματά μας. Όμως, τα συναισθήματα χαράζουν μια πολύτιμη πορεία προς την επούλωση και τη θεραπεία. Η απώθηση και καταπίεσή τους συνοδεύεται από ένα εξαιρετικά υψηλό αντίτιμο: την υγεία μας.
Η καταπίεση των συναισθημάτων επιβαρύνει την υγεία
Έχουμε μάθει πώς να απωθούμε οποιαδήποτε δυσφορία, αλλά ακόμα κι αν νομίζουμε ότι το καταφέρνουμε, αυτή πάντα μένει – και μεγαλώνει. Μία μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Τέξας βρήκε πως όταν αποφεύγουμε τα συναισθήματά μας, στην πραγματικότητα τους δίνουμε μεγαλύτερη δύναμη. Αυτό μπορεί να επιφέρει διάφορες ασθένειες στο σώμα και στην ψυχή.
Όταν καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας, μπερδεύουμε και πληγώνουμε το σώμα μας. Και αυτό διότι τα συναισθήματα είναι ο τρόπος που έχει το σώμα μας να μας κινητοποιεί. Σε πρωτόγονο επίπεδο, ο οργανισμός μας προσπαθεί να μας κρατήσει ασφαλείς, όπως όταν ζούμε στη φύση και έπρεπε να φυλαχτούμε από θηρευτές και άλλους εχθρούς. Σήμερα, μπορεί να μη έχουμε να αντιμετωπίσουμε τέτοιους κινδύνους, αλλά υπάρχουν άλλοι, σύγχρονοι. Με τους γρήγορους ρυθμούς που όλοι έχουμε στην καθημερινότητά μας, είναι εύκολο να κλείσουμε τα αυτιά μας σε ό,τι έχει να μας πει το σώμα μας, να αγνοήσουμε τα μηνύματα, αλλά αυτό μας κάνει να υποφέρουμε.
Οι έρευνες επιβεβαιώνουν ότι αυτή η τακτική σχετίζεται με υψηλά ποσοστά καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως και αυτοάνοσων νοσημάτων, έλκος, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και γαστρεντερικές επιπλοκές. Είτε βιώνετε θυμό, θλίψη ή σύγχυση, η απώθησή τους προκαλεί τελικά σωματικό στρες.
Οι επιστήμονες επίσης υποδεικνύουν πως η καταπίεση αυτή σχετίζεται με υψηλά επίπεδα κορτιζόλης – της ορμόνης που απελευθερώνεται δηλαδή ως απόκριση στο στρες. Η κορτιζόλη στη συνέχεια οδηγεί σε αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και σε τοξικά μοτίβα σκέψης. Με τον καιρό, αυτή η κατάσταση προκαλεί αυξημένο κίνδυνο διαβήτη, προβλήματα με τη μνήμη, επιθετικότητα, άγχος και κατάθλιψη.
Με άλλα λόγια, αποφασίζοντας να θάψουμε τα συναισθήματά μας, να τα αγνοήσουμε, να τα εσωτερικεύσουμε, να υποκριθούμε ότι δεν συνέβησαν ποτέ ή να πείσουμε τον εαυτό μας ότι δεν είναι ανάγκη να τα αντιμετωπίσουμε μπορεί κυριολεκτικά να μας κάνει να αρρωστήσουμε.
Και σα να μην έφτανε αυτό, μια τέτοια στρατηγική είναι πιθανότερο να μας δημιουργήσει προβλήματα και στην προσωπική και κοινωνική μας ζωή. Φτάνουμε σε σημείο να μην αναγνωρίζουμε τα σήματα που στέλνουμε στους άλλους, νιώθουμε αποσυνδεδεμένοι από τον εαυτό μας, κάτι που προκαλεί συναισθήματα γενικότερης απομόνωσης.
Φανταζόμαστε ότι ένας άνθρωπος που απωθεί τα συναισθήματά του θα είναι και απόλυτα χαλαρός, ίσως και ψυχρός. Όμως, η αλήθεια είναι η ακριβώς αντίθετη• αυτοί οι άνθρωποι μένουν παγιδευμένοι στην απόκριση μάχης ή φυγής. Κάτι πυροδοτεί μια συναισθηματική απόκριση και, ξαφνικά, αρχίζουν να αναπτύσσουν εμμονή με ό,τι είναι αρνητικό γύρω τους, γίνονται άκρως πεσιμιστές, αλλά βαθιά μέσα τους φοβούνται.
Όλα τα παραπάνω υποδεικνύουν πόσο σημαντικό είναι να αναπτύξουμε μια υγιή σχέση με τα συναισθήματά μας. Μπορεί να είναι τρομακτικό στην αρχή, αλλά σίγουρα θα αποφέρει καρπούς στο άμεσο μέλλον. Τα συναισθήματα είναι εδώ για να μας βοηθήσουν, ας ακούσουμε τι έχουν να μας πουν.
Πηγές:
American Psychological Association
