Ελεύθερη βούληση είναι η ικανότητά μας να δομούμε το δικό μας αφήγημα για το νόημα και το σκοπό της ζωής μας.
Είμαστε ελεύθεροι να πιστεύουμε στον Θεό ή να αρνούμαστε την ύπαρξη ενός Δημιουργού. Είμαστε ελεύθεροι να ενεργούμε με βάση έναν κώδικα ηθικής ή χωρίς αυτόν. Μόνο οι άνθρωποι έχουν αυτό το χάρισμα ή την ικανότητα να πηγαίνουν πέρα από τα όρια της ύπαρξής τους, να επιλέγουν ελεύθερα τον δρόμο που θα ακολουθήσουν.
Επιπλέον, μπορούμε να λειτουργήσουμε και με τρόπο απάνθρωπο. Αυτές τις αλήθειες τις θεωρούμε αυταπόδεικτες: ο ανθρώπινος εγκέφαλος αναζητεί την δική του ελευθερία, θέλει να είναι αυτόνομος, ελεύθερος να δημιουργήσει το δικό του πεπρωμένο, και όχι δέσμιος ενός απόλυτα βιολογικού ντετερμινισμού.
Πιστεύουμε ότι η ζωή μας βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στη σχέση αιτίου κι αποτελέσματος. Είμαστε προγραμματισμένοι να αντιδρούμε: αν πονέσουμε, είναι φυσιολογικό να αναζητήσουμε εκδίκηση ή αποκατάσταση. Αυτή η τάση βασίζεται στην ντετερμινιστική φύση μας, την εξαρτημένη και αναμενόμενη.
Ένα πολύ μεγάλο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας βασίστηκε σε αυτή την αρχή, στην αναμενόμενη αντίδραση σε μια προσβολή. Ωστόσο η εκδίκηση δεν δείχνει να έχει κερδίσει έδαφος.
Δεν μπορεί να υπάρξει ελεύθερη βούληση χωρίς τη συγχώρεση. Ο Emiliano Ricciardi του Πανεπιστημίου της Πίζα και οι συνεργάτες του εξέτασαν με τη χρήση απεικονιστικού ελέγχου τη σύνδεση εγκεφάλου με τη συγχώρεση.
Διαβάστε επίσης: 6 απλές, θετικές δηλώσεις για τη συγχώρεση
Διαπίστωσαν ότι ένα συστατικό στοιχείο μιας συγκεκριμένης περιοχής του εγκεφάλου μπορούσε να ενεργοποιηθεί μόνο όταν τα άτομα ήταν σε θέση να βιώσουν ενσυναίσθηση και συνεπώς να συγχωρήσουν τους άλλους.
Ελεύθερη βούληση σημαίνει ότι έχω θέληση να λειτουργήσω ανεξάρτητα και όχι υπό όρους, την ικανότητα να υπερβώ τους περιορισμούς της αιτιότητας και κατά συνέπεια να ζήσω μέσα στην ελευθερία και τη δυναμική του Θεού.
Η διαδικασία της συγχώρεσης αποτελεί τη μόνη πραγματική ελευθερία. Μας εξοπλίζει με τη δυνατότητα να λειτουργήσουμε κατά τρόπο εντελώς ανεξάρτητο.
Η συγχώρεση δεν είναι αναμενόμενη. Στο βιβλίο της «The Human Condition», η Hannad Arendt γράφει ότι η συγχώρεση είναι μια «αντίδραση η οποία δε περιορίζεται μόνο στο να αντιδρά, αλλά δρα εκ νέου, ανεξάρτητη από την πράξη που την προκάλεσε, και κατ’ αυτόν τον τρόπο απελευθερώνει από τις συνέπειες τόσο αυτόν που συγχωρεί όσο και αυτόν που συγχωρείται».
Αυτό το επίπεδο ελευθερίας είναι η αποδέσμευση από τον αναπόφευκτο αυτοματισμό της δράσης και της αντίδρασης, από το ερέθισμα και την αντίδραση – έναν κύκλο που, υπό άλλες συνθήκες, θα ήταν φαύλος.
Βιώνουμε την αληθινή ελευθερία όταν είμαστε σε θέση να συνειδητοποιήσουμε ότι ενσυναίσθηση σημαίνει πεπρωμένο.
Όταν μπορούμε να δούμε τον κόσμο μέσα από τη ματιά των άλλων, όταν μπορούμε να φανταστούμε και να συνδεθούμε με ό,τι αυτοί αισθάνονται, όταν μπορούμε να τους αποδώσουμε νοητικές καταστάσεις και να αισθανθούμε ότι αυτές είναι τόσο πραγματικές όσο και οι δικές μας – μέσα στο Νου του Θεού – τότε θα είμαστε αληθινά ελεύθεροι.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Jay Lombard «Ο Νους του Θεού» από τις εκδόσεις Πεδίο
