Πολλοί καλλιτέχνες και εφευρέτες έχουν εκμεταλλευτεί τη δημιουργική δύναμη των ονείρων με ιδιαίτερα εντυπωσιακά αποτελέσματα. Ο κατάλογος των επιτευγμάτων που αποδίδονται στα όνειρα προέρχεται σχεδόν απ’όλους τους τομείς της ανθρώπινης δημιουργίας – από τη λογοτεχνία, τις εικαστικές τέχνες και τη μουσική, ως την επιστήμη, τον αθλητισμό και την τεχνολογία.
Ο Μπετόβεν και ο Πολ ΜακΚάρτνι χρωστούν στα όνειρα τη σπίθα της έμπνευσης για ορισμένες μουσικές συνθέσεις τους (στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και το πασίγνωστο Yesterday του ΜακΚάρτνι).
Διαβάστε επίσης: H πεντάλεπτη άσκηση που μας βοηθά να εξασκηθούμε στην ενσυνείδηση
Ορισμένες από τις πιο αναγνωρίσιμες κινηματογραφικές σεκάνς-σκηνές από τις Άγριες Φράουλες του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, το 8½ του Φελίνι, τη Συνειδητή Ζωή του Ρίτσαρντ Λίνκλεϊτερ – αποτελούν διασκευές των ονείρων του σκηνοθέτη τους. Η Μαίρη Σέλεϊ εμπνεύστηκε στον ύπνο της τον Φράνκεσταϊν· ο Ε. Μπ. Γουάιτ τον Ποντικομικρούλη. Ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι τα αρχαιότερα έργα τέχνης στον κόσμο είναι προϊόν των ονείρων. «Μήπως οι καλλιτέχνες που ζωγράφισαν τις υπέροχες τοιχογραφίες των σπηλαίων Λασκό και Σοβέ ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που θυμήθηκαν τα όνειρά τους και οι εικόνες που ζωγράφισαν ήταν τα ονειρολόγιά τους;» αναρωτιέται η Κέλι Μπάλκλι.
Πολλές από τις σκηνές που απεικονίζονται στις τοιχογραφίες των σπηλαίων – ορδές από ανθρωποειδή τέρατα, άγρια ζώα ζωγραφισμένα πάνω σε πουαντιλιστικά μοτίβα – έχουν μια σουρεαλιστική, ονειρική αισθητική. Άλλωστε, όπως ακριβώς οι αρχαίοι Έλληνες έψαχναν τη διάγνωση στα όνειρά τους, οι άνθρωποι επισκέπτονταν συχνά τα σπήλαια με την ελπίδα να δουν κάποιο σημαντικό όραμα.
Τόσο τα όνειρα όσο και η ευρηματική σκέψη απαιτούν να αφεθούμε ελεύθεροι, να χαλαρώσουμε. Καλλιτέχνης, όπως και ο άνθρωπος που ονειρεύεται, ενδίδει στην αμεσότητα του οράματός του, αγνοώντας το υλικό περιβάλλον του προς όφελος των φανταστικών εικόνων που βλέπει με τα μάτια του μυαλού του. Στα όνειρα, όπως και στην καλλιτεχνική δημιουργία ή τους ελεύθερους συνειρμούς, επιτρέπουμε στον εαυτό μας τον παραλογισμό και υπερβαίνουμε προσωρινά τη λογική που ακολουθούμε καθημερινά. Στο βιβλίο της «Φιλοσοφία, όνειρα και λογοτεχνική φαντασία», η θεωρητικός της λογοτεχνίας Μικαέλα Σράγκε-Φρου έφτασε στο σημείο να υπονοήσει ότι οι άνθρωποι άρχισαν να γράφουν λογοτεχνία προκειμένου να μοιραστούν και να κατανοήσουν τα όνειρά τους.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Alice Robb «Ο Κόσμος των Ονείρων» από τις εκδόσεις Αιώρα
