Τέσσερα είναι τα είδη τροφής που κάθε άνθρωπος καταναλώνει καθημερινά. Στον βουδισμό, αποκαλούμε αυτά τα είδη τροφής «τα τέσσερα θρεπτικά συστατικά». Είναι η βρώσιμη τροφή, η αισθητηριακή τροφή, η βούληση και η συνείδηση, τόσο η ατομική όσο και η συλλογική.
Η βρώσιμη τροφή είναι, φυσικά, η τροφή που τρως κάθε μέρα. Η δεύτερη τροφή είναι αυτή που προσλαμβάνεις με τις αισθήσεις, με τα μάτια, τα αυτιά, τη μύτη, τη γλώσσα, το σώμα και τον νου. Περιλαμβάνει αυτά που ακούς, αυτά που βλέπεις, αυτά που μυρίζεις κι αυτά που αγγίζεις.
Περιλαμβάνει το τηλέφωνο και τα μηνύματα, τον ήχο του λεωφορείου έξω από το παράθυρο και τη διαφημιστική πινακίδα που διαβάζεις καθώς περνάς από μπροστά της. Παρότι όλα αυτά δεν είναι βρώσιμη τροφή, είναι πληροφορίες και ιδέες που εμφανίζονται στο συνειδητό σου και τις καταναλώνεις κάθε μέρα.
Η τρίτη πηγή τροφής είναι η βούληση, αυτά που σε απασχολούν κι αυτά που επιθυμείς. Η βούληση είναι τροφή επειδή «θρέφει» τις αποφάσεις σου, τις πράξεις σου και τις κινήσεις σου. Χωρίς βούληση, χωρίς επιθυμία για κάτι, δεν θα έκανες τίποτα, θα μαράζωνες.
Το τέταρτο είδος διατροφής είναι η συνείδησή σου. Περιλαμβάνει την ατομική συνείδηση και τον τρόπο με τον οποίο ο νους τρέφεται αλλά και τρέφει τις σκέψεις και τις πράξεις σου. Περιλαμβάνει επίσης τη συλλογική συνείδηση και τον τρόπο με τον οποίο σε επηρεάζει.
Όλες αυτές οι τροφές είναι υγιεινές ή ανθυγιεινές, θρεπτικές ή τοξικές, ανάλογα με το τι καταναλώνουμε, πόσο καταναλώνουμε και πόσο συνειδητά καταναλώνουμε. Για παράδειγμα, όταν νιώθουμε αναστατωμένοι, μπορεί να τρώμε, με την ελπίδα να ξεχάσουμε, πρόχειρο φαγητό που μας αρρωσταίνει ή να πίνουμε υπερβολικά, παρότι γνωρίζουμε ότι αυτό θα μας κάνει αργότερα να αισθανόμαστε χειρότερα.
Το ίδιο κάνουμε και με τα άλλα θρεπτικά συστατικά. Όσον αφορά την τροφή που λαμβάνουμε με τις αισθήσεις μας, άλλοτε μπορεί να είναι θετική και άλλοτε, για να ξεφύγουμε από κάτι που μας κάνει να υποφέρουμε, μπορεί να χρησιμοποιούμε βιντεοπαιχνίδια, τανίες ή περιοδικά, ή ακόμα και να συμμετέχουμε σε κάποιο κουτσομπολιό.
Διαβάστε επίσης: H πεντάλεπτη άσκηση που μας βοηθά να εξασκηθούμε στην ενσυνείδηση
Η βούλησή μας, αντίστοιχα, μπορεί να είναι υγιής (κίνητρο) ή ανθυγιεινή (ανυπομονησία κι εμμονή). Αλλά και η συλλογική συνείδηση μπορεί να είναι υγιής ή ανθυγιεινή. Σκέψου πόσο επηρεάζεσαι από τη διάθεση ή τη συνείδηση της ομάδας στην οποία ανήκεις – εάν η ομάδα είναι υποστηρικτική, χαρούμενη, θυμωμένη, κακόβουλη, ανταγωνιστική ή αδιάφορη.
Επειδή κάθε θρεπτικό συστατικό μας επηρεάζει βαθιά, είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε τι και πώς καταναλώνουμε. Η ενσυνείδηση είναι το κλειδί για την προστασία μας. Χωρίς προστασία απορροφούμε πολλές τοξίνες. Χωρίς να το συνειδητοποιούμε, γεμίζουμε τοξικούς ήχους και τοξικές αισθήσεις που μας αρρωσταίνουν.
Η ενσυνείδητη εγρήγορση είναι σαν αντηλιακό που προστατεύει το ευαίσθητο δέρμα ενός νεογνού. Χωρίς αυτό, το δέρμα θα ερεθιζόταν και θα πάθαινε εγκαύματα. Με την προστασία της ενσυνείδησης είμαστε ικανοί να μένουμε ζεστοί και ασφαλείς και να προσλαμβάνουμε μόνο τα συστατικά που μας βοηθούν να αναπτυχθούμε.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Thich Nhat Hanh «σιωπή» από τις εκδόσεις Αιώρα
