Πολλά συναισθήματα όπως ο θυμός, η ζήλια και η μετάνοια εξυπηρετούν την επιβίωσή μας. Η ζήλια, για παράδειγμα, είναι ένα έμφυτο συναίσθημα, που απομακρύνει τους αντίζηλούς μας από το ταίρι μας, και η μετάνοια οικοδομεί στενούς δεσμούς με τους άλλους σε συνθήκες συγχώρεσης.
Υπάρχουν, όμως, τέσσερα συναισθήματα που είναι καταστροφικά και αντιπαραγωγικά για την ευτυχία σας: οι ενοχές, η αμηχανία, η ντροπή, η προσβολή.
Τα μωρά δεν νιώθουν ενοχές ή αμηχανία. Δεν νιώθουν να θίγονται, ούτε να ντρέπονται. Αυτά τα τέσσερα συναισθήματα τα μαθαίνουμε ως ενήλικες.
Η αμηχανία σημαίνει ότι δίνετε περισσότερη ισχύ στην άποψη που έχουν οι άλλοι για σας, παρά στη δική σας άποψη.
Για παράδειγμα, κλειδώνεστε έξω από το σπίτι, φορώντας μόνο τα εσώρουχά σας και οι γείτονές σας σας βλέπουν. Νιώθετε αμήχανα, γιατί σκέφτεστε ότι η δική τους άποψη σχετικά με τον λόγο που βρεθήκατε έξω με τα εσώρουχα – ίσως να νομίζουν πως είστε διεστραμμένος – είναι πιο σημαντική από τη δική σας άποψη, που είναι και η αλήθεια.
Νιώθετε αμήχανα μόνο όταν δίνετε μεγαλύτερη βαρύτητα στην άποψη που έχουν οι άλλοι για σας. Αντίστοιχα, οι ενοχές και η ντροπή σας βαραίνουν μόνο όταν επιτρέπετε στον εαυτό σας να κριθεί με βάση την άποψη, τις προσδοκίες και τους κανόνες των άλλων.
Το να θίγεστε είναι επίσης επιλογή. Οι άλλοι δεν σας θίγουν, εσείς επιλέγετε να νιώθετε θιγμένος.
Η προσβολή δεν είναι μια πράξη που σας κάνει κάποιος. Είναι η στάση που θα κρατήσετε εσείς. Αν επιλέξετε να θιχτείτε, λέτε στον κόσμο ότι είστε ανέτοιμοι να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα της ζωής σας.Οι ήρεμοι και επιτυχημένοι άνθρωποι δεν θίγονται. Απλώς εμμένουν στην άποψή τους κι αυτό είναι όλο.
Αυτά τα τέσσερα συναισθήματα είναι επιλογές και δεν έχει νόημα να τα επιλέξετε, αφού είναι περισσότερο βλαβερά, παρά ωφέλιμα για τη ζωή σας. Η επιλογή μιας από τις τέσσερις αυτές συμπεριφορές, δείχνει στους άλλους είτε ότι δεν ελέγχετε τα συναισθήματά σας, είτε ότι έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Κάποιοι άνθρωποι που πάσχουν από συγκεκριμένες νόσους, δεν νιώθουν καν αυτά τα τέσσερα αρνητικά συναισθήματα.
Πρόκειται για άτομα με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα, με αυτισμό ή με σύνδρομο Άσπεργκερ.
Κατά συνέπεια, δυσκολεύονται να κατανοήσουν αυτά τα συναισθήματα και δεν γνωρίζουν πώς μπορεί να τα βιώνει κάποιος άλλος.
Ασφαλώς αυτό οφείλεται στην ιδιαιτερότητά τους κα όχι σε προσωπική επιλογή τους. Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι αδυνατούν να αντιληφθούν τη γλώσσα του σώματος, που αποτελεί το κλειδί για να κατανοήσει κανείς τα συναισθήματα των άλλων, και, ως εκ τούτου, συχνά θεωρούνται από τους άλλους αναίσθητοι και άκαρδοι.
Απόσπασμα από το βιβλίο των Alan & Barbara Pease «Η Απάντηση» από τις εκδόσεις Ιβίσκος
