Γράφει ο ψυχολόγος Νικόλαος Βακόνδιος
Η φαντασία είναι η ικανότητά µας να φέρνουµε εικόνες στο µυαλό από καταστάσεις που ζήσαµε ή που θα θέλαµε να ζήσουµε στο µέλλον…
Αν κάποιος µάς ζητήσει να φανταστούµε την πιο όµορφη και ροµαντική παραλία, το µυαλό µας θα ανατρέξει σαν αστραπή σε µέρη που επισκεφθήκαµε ή είδαµε σε κάποιες φωτογραφίες… Μπορούµε να την αγναντέψουµε από ψηλά, να δούµε κόκκους άµµου να γλιστρούν από το χέρι µας, σχεδόν σαν να καθόµαστε εκεί, τη στιγµή της αναπόλησης.
Φαντασία… Τόσο πολύτιµη, διότι οι εικόνες που δηµιουργεί µπορούν να µας κάνουν θαρραλέους, διεκδικητικούς, να µας γαληνεύουν ή να µας παρακινούν για δράση. Κι όµως, είναι τόσο εύκολο να τη χάσουµε. Να την κοιµίσουµε στην ουσία, επιτρέποντας στο φόβο να την αιχµαλωτίσει.
Φόβος… Ενα συναίσθηµα µε σκοπό την προστασία µας, όταν νιώθουµε απειλή…
Πολύ συχνά, όµως, ο φόβος υπάρχει σε κινδύνους που δεν απειλούν τη ζωή µας αλλά το να πονέσουµε συναισθηµατικά. Η πληγωµένη αυτοεικόνα, από την απόρριψη κάποιου που επιθυµούµε ως σύντροφο, στην πραγµατικότητα δεν είναι κάτι δραµατικό. Οταν, όµως, είµαστε ήδη πληγωµένοι, συµβολικά σηµαίνει πολύ περισσότερα.
Η απόρριψη του άλλου είναι απλά µία σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι. Ενα ποτήρι γεµάτο από άλλες, πιο σηµαντικές, ίσως και πιο δύσκολες εµπειρίες. Αυτές που πραγµατικά έπλασαν την εύθραυστη αυτοεικόνα µας… Εµπειρίες που υπάρχουν στο µυαλό ως φόβοι, συνήθως καλά κρυµµένοι.
Μια µάχη, λοιπόν, διεξάγεται συχνά, στα εδάφη της φαντασίας µας και δύο στρατοί συναντιούνται, στέκονται και κοιτιούνται αντικριστά… ∆ιεκδικούν την φαντασία µας!
Από τη µια µεριά, ο στρατός των πηγαίων επιθυµιών της ανθρώπινης φύσης και της πίστης στην αξία του εαυτού µας. Οταν έχει τη φαντασία µε το µέρος του, πιστεύουµε πως τίποτα δεν µπορεί να µας εµποδίσει από το να κατακτήσουµε τα όνειρά µας.
Απέναντι του, στέκεται η στρατιά του φόβου. Οταν ο φόβος είναι πολύ ισχυρός, αιχµαλωτίζει τη φαντασία και την κάνει να δηµιουργεί ζοφερές εικόνες για το µέλλον, ναρκώνοντας τη θετική ονειροπόληση…
Η συµβολική ιστορία των δύο στρατιών δείχνει πως συνθηκολογούµε µε το φόβο, όταν αυτός έχει αιχµάλωτη τη φαντασία µας… Πόσο γρήγορα, µετά, έρχεται ο συµβιβασµός του µυαλού, πιστεύοντας ότι δεν µπορούµε να αλλάξουµε τα πράγµατα;
Μήπως υπάρχει στρατηγική για να σωθούµε; Υπάρχει, αρκεί να την τολµήσουµε.
Είναι η ενδυνάµωση της πίστης στις δυνάµεις µας µέσα από κάποιους, λίγους έστω, που αναγνωρίζουν εµάς και την αξία µας, µάς αποδέχονται γι αυτό που είµαστε. Είναι οι ενισχύσεις που µπορούµε ως «στρατηγοί» να καλέσουµε, όταν ερωτευόµαστε ή όταν υπάρχουν γνήσιοι φίλοι κοντά µας. Κάποιες φορές είµαστε πιο ισχυροί όταν προστατεύουµε ό,τι αγαπούµε απ’ ότι όταν προστατεύουµε τον ίδιο µας τον εαυτό…
Ο φόβος νικιέται συµβολικά, µε πλάγιο τρόπο… Οχι µε το να περιµένουµε να έρθει µόνο του αυτό που επιθυµούµε, αλλά µε το να ενδυναµώσουµε την πίστη στον εαυτό µας. Αυτό µπορεί να γίνει µε διάφορους τρόπους. Οπως το να καταφέρουµε κάτι που είναι φαινοµενικά ασύνδετο, αλλά πιο δύσκολο από αυτό που φοβόµαστε…
Αυτό σηµαίνει ότι θα πάρουµε δύναµη από ανθρώπους µε τους οποίους αλληλεπιδρούµε σε βάθος, καθώς κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη να ανήκει κάπου, όπου αναγνωρίζεται η αξία του και υπάρχει η πεποίθηση ότι τον αγαπούν.
Κάθε άνθρωπος παίρνει δύναµη και δίνει σε άλλους. Είναι σηµαντικό να λέµε συχνά τις ανησυχίες µας σε ανθρώπους που δεν φοβόµαστε ότι θα µας κρίνουν ανόητα ως αδύναµους, αλλά αντίθετα θα αναγνωρίσουν τη δύναµη ότι εξωτερικεύουµε την ευαλωτότητά µας.
Ετσι δεν αρνούµαστε τους φόβους µας, αλλά εξοικειωνόµαστε µε αυτούς. Και πάνω από όλα πιστεύουµε στον εαυτό µας. Αλλωστε, πίστη είναι να ξεκινάς, ανεβαίνοντας το πρώτο σκαλοπάτι, χωρίς να βλέπεις ολόκληρη την σκάλα… Κι αν δεν υπάρχει αρκετή πίστη για να ανέβουµε το πρώτο σκαλοπάτι, αυτός είναι ο τρόπος για να αρχίσει να σχηµατίζεται και να δυναµώνει. ∆ιότι κινούµαστε αντί να µένουµε ακίνητοι… Αυτό είναι τόλµη!
Συχνά, αρκεί να κάνεις το πρώτο βήµα προς τη σωστή κατεύθυνση και οι συνθήκες θα ακολουθήσουν το πείσµα σου… Τότε η στρατιά της αυτοπεποίθησης καταφθάνει στο πεδίο της µάχης και ελευθερώνει τη φαντασία µας ξανά. Την ακολουθεί η συναισθηµατική µας διάθεση, η οποία βλέπει το µέλλον ξανά µε χρωµατιστές εικόνες και πιστεύει ότι µπορεί να το κάνει πραγµατικότητα… Είµαστε πλέον νικητές και το µόνο που αποµένει να κάνουµε είναι να στήσουµε τα θεµέλια µιας γερής, πολύχρωµης ζωής. Γιατί όπως είπε και ο Henry David Thoreau:
«Αν έχεις κτίσει κάστρα στον αέρα, η δουλειά σου δεν πήγε χαµένη. Εκεί θα έπρεπε να είναι. Τώρα βάλε τα θεµέλια από κάτω τους».
Ο Νίκος Βακόνδιος είναι απόφοιτος του Αριστοτελείου παν/μίου Θεσσαλονίκης, εξειδικευμένος στη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση όλου του φάσματος των ψυχικών διαταραχών. Είναι επιστημονικός συνεργάτης γενικών κλινικών και διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στο Χαλάνδρι.Διαβάστε περισσότερα
