Τα πράγματα είναι απόλυτα ξεκάθαρα και κατανοητά με τις βιολογικές μας ανάγκες που όλοι γνωρίζουμε.
Τι γίνεται όμως με τις ανάγκες τη προσωπικότητάς μας;
Ποιες είναι και πώς τις καλύπτουμε;
Για να μπορέσουμε να τις κατανοήσουμε αρχικά ας τις αναλύσουμε μία-μία.
Η Πρώτη μας ανάγκη είναι η ανάγκη για Βεβαιότητα – Ασφάλεια.
Είναι η ανάγκη μας να αναπτύξουμε την ικανότητα, να αποφεύγουμε τον πόνο και να κερδίζουμε την ηδονή.
Και αυτό σημαίνει πως όλοι μας έχουμε ανάγκη από κάποιες σταθερές που μας οδηγούν στο να νιώθουμε, όχι μόνο πως δεν κινδυνεύουμε αλλά και πως γνωρίζουμε ποιοι είμαστε, πού πάμε, σε ποιους μπορούμε να ακουμπήσουμε κ.λ.π.
Είναι σημαντικό για την ψυχική μας υγεία να ξέρουμε με βεβαιότητα ποιος είμαι και τι θέλω, ακόμα κι όταν αυτό που πιστεύω πως είμαι δεν έχει και πολλή σχέση με την αλήθεια.
Να ξέρω, για παράδειγμα, πως είμαι ο Αντώνης, ο πατέρας, ο σύζυγος, ο υγιής, πως έχω τον τάδε φίλο, το τάδε επάγγελμα, τις τόσες γνώσεις, τα τόσα λεφτά και πολλά άλλα.
Βέβαια, τελικά, αποδεικνύεται πως όλα αυτά δε με κάνουν να γνωρίζω ποιος στ’ αλήθεια είμαι, αλλά με κάνουν να “νομίζω” ότι αυτά είμαι.
Αυτός είναι και ο λόγος που πάρα πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν στ’ αλήθεια τι θέλουν για να γίνουν ευτυχισμένοι και πιστεύουν πως αυτό που θέλουν είναι να εξασφαλίσουν απλά, μια άνετη και κυρίως ασφαλή ζωή.
Επειδή όμως ο Θεός έχει χιούμορ, η Δεύτερη ανάγκη μας είναι η ανάγκη της Αβεβαιότητας. Είναι η ανάγκη για δημιουργία, για εκπλήξεις, για ποικιλομορφία, για έντονες συγκινήσεις κλπ.
Ενώ όμως από τη μια θέλουμε να νιώθουμε βεβαιότητα, από την άλλη, αν κάποιος σας πει με κάθε λεπτομέρεια πώς θα ζήσετε το επόμενο τρίμηνο, θα τρελαθείτε.
Φανταστείτε να μάθετε σήμερα, με απόλυτη ακρίβεια, πότε και τι θα φάτε, πότε θα κοιμηθείτε, πότε και πώς θα κάνετε έρωτα, τι θα γίνει στη δουλειά σας, τι θα συναντήσετε στην εκδρομή που θα πάτε. ΤΑ ΠΑΝΤΑ. Θα το αντέξετε;
Βεβαίως όχι και ο λόγος είναι πως ο άνθρωπος είναι δημιουργικό ον και η δημιουργικότητα είναι η μητέρα της αβεβαιότητας. Ό,τι δημιουργείτε είτε κάτι απλό είτε κάτι πολύ σημαντικό, πάντα υπάρχει αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα.
Η ποικιλομορφία στη ζωή μας είναι πηγή χαράς και η ρουτίνα ένας αργός θάνατος.
Η Τρίτη μας ανάγκη είναι η ανάγκη της Σημαντικότητας.
Όλοι μας έχουμε την ανάγκη να είμαστε κάτι που αξίζει. Να νιώθουμε ότι μας χρειάζονται, να έχουμε μια αίσθηση σκοπού και νοήματος ζωής, να ξεχωρίζουμε.
Κανένας μας δεν μπορεί να αντέξει να είναι ο κύριος ή η κυρία “τίποτα”.
Η ανάγκη αυτή κρύβει μέσα της το “είμαι άξιος για αγάπη” κι αυτό γιατί, όλοι πιστεύουμε πως πρέπει να αξίζω για να αγαπηθώ. Γι’ αυτό ακολουθούμε τη μόδα, προσπαθούμε να είμαστε ωραίοι, καιν κάνουμε αυτό που κάνουν οι πολλοί για να μη μας απορρίψουν ή το ακριβώς αντίθετο για να ξεχωρίζουμε και έτσι να βιώνουμε σημαντικότητα.
Ένα παράδειγμα είναι οι κατά καιρούς περιθωριακοί. Με τις ακραίες τους συμπεριφορές ή με το ακραίο ντύσιμό τους, σου φωνάζουν “πρόσεξέ με, υπάρχω και αξίζω γιατί διαφέρω…”.
Η Τέταρτη και τελευταία ψυχολογική ανάγκη της προσωπικότητάς μας είναι η ανάγκη μας για Σύνδεση και Αγάπη.
Θέλουμε να “ανήκουμε” και έτσι εξασφαλίζουμε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για να πάρουμε και να δώσουμε αγάπη.
Αυτός είναι και ο λόγος που μας κάνει να λέμε, εμείς οι Παπαδοπουλαίοι, εμείς οι δεξιοί, οι αριστεροί, οι παναθηναϊκοί, οι Μακεδόνες, οι Έλληνες, οι Ευρωπαίοι, κλπ.
Το κοινό μας χαρακτηριστικό με τα άτομα που ανήκουν στην ίδια με μας ομάδα, μας κάνει πιο εύκολο το δρόμο για επικοινωνία, για κοινά ενδιαφέροντα και μέσα από όλα αυτά, για σύνδεση και αγάπη.
Το δεν ανήκω πουθενά, δε σηματοδοτεί μόνο την απόλυτη μοναξιά, αλλά και δεν αντέχεται γιατί, πηγαίνει κόντρα στην ίδια τη φύση.
Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και γι’ αυτό η δυσκολότερη άσκηση στις διάφορες θρησκείες και στις διάφορες πνευματικές σχολές, είναι ο ασκητισμός.
Από την άλλη, κανείς μας δεν μπορεί να ζήσει χωρίς μια έστω και μικρή ποσότητα αγάπης.
Και από πού θα πάρεις αγάπη όταν είσαι μόνος;
Οι ασκητές, για να καλύψουν αυτή τους την ανάγκη προσπαθούν να βιώσουν το “ανήκω” και να πάρουν αγάπη, μέσω της ένωσής τους με τη φύση και με το Θείο.
Αυτή η ανάγκη μας εμπεριέχει την ενότητα, το μοίρασμα, την οικειότητα, το να νιώθεις μέρος του…, να νιώθεις ένα με… κλπ.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Αντώνη Καλογήρου “Έξι βήματα πίσω, μια ζωή μπροστά) από τις εκδόσεις Η Δυναμική της Επιτυχίας
