«Να ένας τρόπος να σκέφτεσαι αυτά που οι μάζες θεωρούν πως είναι «καλά» πράγματα. Αν ξεκινούσες εστιάζοντας τη σκέψη σου σε πράγματα που είναι αναντίρρητα καλά – τη σοφία, τον αυτοέλεγχο, τη δικαιοσύνη, την ανδρεία -, με αυτή την αντίληψη εκ των προτέρων κατά νου δεν θα μπορείς πια να ακούσεις τη δημοφιλή επωδό ότι υπάρχουν πάρα πολλά καλά πράγματα να βιώσει κανείς στη διάρκεια μιας ζωής».
Μάρκος Αυρήλιος
Είναι τόσο αμφιλεγόμενο να πείτε ότι υπάρχουν τα πράγματα που εκτιμούν οι άνθρωποι (και σας πιέζουν να εκτιμάτε κι εσείς) και τα πράγματα που είναι πρσγματικά καλά;
Ή να αμφισβητείτε αν ο πλούτος και η φήμη είνα τόσο σπουδαία όσο θέλουν να μας τα παρουσιάζουν;
Όπως παρατήρησε ο Σενέκας σε μία από τις τραγωδίες του:
«Μακάρι οι καρδιές των πλουσίων να ήταν ανοιχτές σε όλους! Πόσο μεγάλους φόβους πυροδοτεί μέσα τους η μεγάλη καλοτυχία».
Επί αιώνες, οι άνθρωποι υποθέτουν ότι ο πλούτος θα ήταν μια θαυμαστή πανάκεια για τη δυστυχία ή τα προβλήματά τους.
Για ποιον άλλο λόγο θα δούλευαν τόσο σκληρά γι’ αυτόν;
Αλλά όταν οι άνθρωποι αποκτούσαν τελικά τα χρήματα και την κοινωνική θέση που λαχταρούσαν, ανακάλυπταν ότι δεν ήταν ακριβώς αυτό που ήλπιζαν.
Το ίδιο ισχύει για τόσο πολλά πράγματα που ορεγόμαστε χωρίς σοβαρή σκέψη.
Από την άλλη, το «καλό» που πρεσβεύουν οι στωικοί είναι πιο απλό κα ξεκάθαρο: σοφία, αυτοκυριαρχία, δικαιοσύνη, γενναιότητα.
Κανείς που καταφέρνει να αποκτήσει αυτές τις αθόρυβες αρετές δεν κυριεύεται ποτέ από τύψεις συνειδήσεως.
Απόσπασμα από το βιβλίο των Ryan Holiday & Stephen Hanselman «Άδραξε τον Χρόνο» από τις εκδόσεις Πεδίο
