Εδώ και χρόνια, μοναχοί και μυστικιστές χρησιμοποιούν διάφορες πρακτικές, όπως τον διαλογισμό, για να διακόψουν τη σύντηξη μεταξύ σκέψης και σκεπτόμενου ατόμου, μεταξύ παρόρμησης και πράξης, απελευθερώνοντας το νού από ορισμένους από τους πιο αυστηρούς περιορισμούς του και τις πιο διαστρεβλωμένες ερμηνείες του.
Όταν αυτού του είδους οι τεχνικές έγιναν γνωστές στους Δυτικούς στα τέλη της δεκαετίας του 1960, η φράση-κλειδί που τις κατέστησε λειτουργικές ήταν:
«Να βρίσκεσαι εδώ τώρα».
Το σκεπτικό ήταν ότι το απείθαρχο μυαλό μπορεί εύκολα να αποσπαστεί, ταλαντευόμενο μπρος και πίσω στο χρόνο, απασχολημένο με μνήμες του παρελθόντος και προβολές του μέλλοντος. Μόνο όταν βρισκόμαστε πλήρως στο παρόν, εξ ολοκλήρου εναρμονισμένοι με το «τώρα», μπορούμε να διαχειριστούμε τη στιγμή με συναισθηματικά ευέλικτο τρόπο.
Φαίνεται ότι η εφαρμογή της ενσυνειδητότητας βελτιώνει τη συνδεσιμότητα των δικτύων του εγκεφάλου που εμποδίζουν τη διάσπαση της προσοχής μας.
Και επειδή μας βοηθά να παραμένουμε συγκεντρωμένοι, η ενσυνειδητότητα αυξάνει την απόδοσή μας. Βελτιώνει τη μνήμη, τη δημιουργικότητα και τη διάθεσή μας, καθώς και τις σχέσεις, την υγεία και γενικότερα τη μακροβιότητά μας.
Προσέχοντας αυτό που συμβαίνει γύρω μας, αντί να το αγνοούμε ή απλώς να αδιαφορούμε, μπορούμε να γίνουμε πιο ευέλικτοι και πιο διορατικοί.
Η ενσυνειδητότητα είναι που σας επιτρέπει να παρατηρείτε τα άβολα συναισθήματα και τις δυσάρεστες σκέψεις σας, και να μη γίνεστε έρμαιό τους.
Όταν έχετε συνείδηση του θυμού σας, μπορείτε να τον παρατηρήσετε με μεγαλύτερη ευαισθησία, προσοχή και συναισθηματική διαύγεια, ανακαλύπτοντας ενδεχομένως από πού πηγάζει πραγματικά.
Δεν αποκλείεται μάλιστα να ανακαλύψετε ότι ο «θυμός» σας είναι στην πραγματικότητα λύπη ή φόβος.
Αλλά η ήρεμη επίγνωση, το ότι απλώς υπάρχετε, η οποία συνδέεται με τον πυρήνα τηε ενσυνειδητότητας, δεν προκύπτει εύκολα στον καθένα.
Η ενσυνειδητότητα δεν είναι μόνο το να γνωρίζουμε ότι «Ακούμε κάτι», το να έχουμε επίγνωση του ότι «Ακούμε κάτι», ή ακόμη και το να παρατηρούμε ότι «Νιώθουμε ένα συναίσθημα».
Ενσυνειδητότητα είναι επίσης η πραγματοποίηση όλων αυτών με ισορροπία και γαλήνη, ειλικρίνεια, περιέργεια και χωρίς αξιολογικές κρίσεις. Μας επιτρέπει να δημιουργούμε νέες, ρευστές κατηγορίες.
Ως αποτέλεσμα, η πνευματική κατάστση της ενσυνειδητότητας μας δίνει τη δυνατότητα να βλέπουμε τον κόσμο από πολλαπλές οπτικές γωνίες και να προχωρούμε μπροστά με υψηλότερο επίπεδο αυτοαποδοχής, ανεκτικότητας και καλοσύνης προς τον εαυτό.
Τρόποι για να αποκτήσετε περισσότερη ενσυνειδητότητα
Αρχίστε με αναπνοή
Για ένα ολόκληρο λεπτό, μην κάνετε τίποτε άλλο παρά να εστιάσετε στην αναπνοή σας.
Αρχίστε να εισπνέετε και να εκπνέετε αργά, μετρώντας από το ένα έως το τέσσερα καθώς εισπνέετε και από το ένα έως το τέσσερα καθώς εκπνέετε.
Φυσιολογικά, το μυαλό σας θα προσπαθήσει να ξεφύγει.
Παρατηρήστε το γεγονός και αφήστε το να συμβαίνει.
Μην κρίνετε τον εαυτό σας «επειδή δεν είστε καλοί σ’ αυτό».
Κάθε φορά που στο μυαλό σας εμφανίζεται μια καινούργια σκέψη, προσπαθήστε να εστιάσετε ξανά στην αναπνοή σας. Αυτό είναι το νόημα. Το θέμα δεν είναι να τα καταφέρετε. Το θέμα είναι να εμπλακείτε σε αυτή τη διαδικασία.
Παρατηρήστε με ενσυνείδητο τρόπο
Επιλέξτε ένα αντικείμενο που βρίσκετα κοντά σας – ένα λουλούδι, ένα έντομο, το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σας – και εστιάστε σ’ αυτό για ένα λεπτό.
Παρατηρήστε το προσεκτικά, κοιτάξτε το σαν να έχετε μόλις έρθει από τον Άρη και βλέπετε αυτό το αντικείμενο για πρώτη φορά.
Προσπαθήστε να απομονώσετε και να αναγνωρίσετε τα χαρακτηριστικά και τις διαστάσεις του.
Εστιάστε στο χρώμα, στην υφή, σε οποιαδήποτε κίνηση κάνει κ.λ.π.
Επαναπροσδιορίστε μια συνηθισμένη πράξη
Επιλέξτε μια πράξη που κάνετε κάθε μέρα κα τη θεωρείτε δεδομένη (π.χ το να φτιάχνετε καφέ ή να βουρτσίζετε τα δόντια σας).
Την επόμενη φορά που θα την κάνετε, εστιάστε σε κάθε βήμα και κίνηση, σε κάθε ίχνος οπτικού ερεθίσματος, ήχου, υφής και μυρωδιάς.
Προσπαθήστε να έχετε πλήρη επίγνωσή της.
Ακούστε πραγματικά
Επιλέξτε ένα μουσικό κομμάτι, όπως τζαζ ή κλασική μουσική, και συντονιστείτε πραγματικά (αν μπορείτε, χρησιμοποιήστε ακουστικά) σαν να μεγαλώσατε σε σπηλιά και αυτό το κομμάτι να είναι το πρώτο που ακούτε.
Μην το κρίνετε: απλώς προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τις διαφορετικές πτυχές του ρυθμού, της μελωδίας και της δομής.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Susan David «Συναισθηματική Ευελιξία» από τις εκδόσεις Πεδίο
