Η κοινή λογική λέει περίπου τα εξής: Γεννιόμαστε όλοι με μια συγκεκριμένη ευφυΐα. Είναι ένα χαρακτηριστικό, όπως τα μπλε ή τα πράσινα μάτια, τα μακριά ή τα κοντά άκρα. Η ευφυΐα εμφανίζεται σε κάποιες δραστηριότητες, ειδικά στα μαθηματικά και στη χρήση της γλώσσας. Μπορούμε να μετρήσουμε πόση ευφυΐα έχουμε μέσα από δοκιμασίες με χαρτί και μολύβι και να το εκφράσουμε με κάποιον αριθμό. Αυτό είναι όλο.
Αν το θέσουμε τόσο ωμά, θεωρώ ότι αυτός ο ορισμός της ευφυΐας ακούγεται τόσο αμφιλεγόμενος όσο είναι.
Αυτός ο ορισμός, ωστόσο, ισχύει τόσο στον δυτικό όσο και στον ανατολικό πολιτισμό. Βρίσκεται στην καρδιά των εκπαιδευτικών μας συστημάτων και στηρίζει μεγάλο μέρος των βιομηχανιών δισεκατομμυρίων, που τρέφονται από τη δημόσια εκπαίδευση σε όλο τον κόσμο. Βρίσκεται στην καρδιά της ιδέας της ακαδημαϊκής ικανότητας, κυριαρχεί στις εξετάσεις για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, στηρίζει την ιεραρχία των μαθημάτων στην εκπαίδευση κα αποτελεί το θεμέλιο ολόκληρης της ιδέας του IQ.
Αυτός ο τρόπος σκέψης γύρω από την ευφυΐα έχει μια μεγάλη ιστορία στον δυτικό πολιτισμό και ανάγεται τουλάχιστον στην εποχή των Ελλήνων φιλοσόφων, του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα. Η πιο πρόσφατη άνθησή του ανάγεται στην σπουδαία περίοδο της προόδου του πνεύματος του 17ου και του 18ου αιώνα, την οποία γνωρίζουμε ως Διαφωτισμό.
Οι φιλόσοφοι και οι λόγιοι είχαν ως στόχο να χτίσουν μια γερή βάση για την ανθρώπινη γνώση και να θέσουν ένα τέλος στις προκαταλήψεις και τους μύθους γύρω από την ανθρώπινη ύπαρξη, που, κατά την άποψή τους, είχαν θολώσει την κρίση των προηγούμενων γενεών.
Ένας από τους πυλώνες αυτού του νέου κινήματος ήταν μια βαθιά πίστη στη σημασία της λογικής κα της κριτικής σκέψης. Οι φιλόσοφοι υποστήριζαν ότι δεν θα έπρεπε να αποδεχτούμε ως γνώση οτιδήποτε δεν μπορούσε να αποδειχθεί μέσω της λογικής σκέψης, ειδικά στη γλώσσα και τα μαθηματικά. Το πρόβλημα ήταν αυτό που θα έπρεπε να ξεκινήσουμε αυτήν τη διαδικασία προκειμένου να μη θεωρούμε δεδομένο οτιδήποτε μπορούσε να είναι λογικά αμφισβητούμενο.
Το περίφημο συμπέρασμα του φιλοσόφου Ρενέ Ντεκάρτ ήταν πως το μόνο πράγμα που μπορούσε να θεωρήσει δεδομένο ήταν η ίδια του η ύπαρξη.
Διαφορετικά, δεν θα μπορούσε να κάνει αυτές τις σκέψεις εξαρχής.
Η άποψή του ήταν: «Σκέφτομαι, άρα υπάρχω».
Απόσπασμα από το βιβλίο των Ken Robinson & Lou Aronica «Βρες το Στοιχείο σου» από τις εκδόσεις Διόπτρα
