Οι ενήλικοι χωρίζονται σε τέσσερις χρονότυπους. Όμως τα παιδιά αλλάζουν κατηγορία ανάλογα με την ηλικία τους. Για παράδειγμα:
Βρέφη: Η πλειονότητα είναι Λύκοι, κοιμούνται την ημέρα και είναι δραστήρια τη νύχτα.
Νήπια: Η πλειονότητα είναι Λιοντάρια, ή ξυπνούν πριν τα χαράματα και κοιμούνται νωρίς. Ωφελούνται πολύ από τον μεσημεριανό ύπνο, που επιτρέπει στο σώμα τους να επαναφορτιστεί. Αν τα παιδιά του νηπιαγωγείου ή όσα είναι έτοιμα να πάνε σχολείο δεν κοιμούνται σαν Λιοντάρια, αυτό οφείλεται είτε στο ότι έχουν συνηθίσει το πρόγραμμα των γονιών τους είτε στο ότι κοιμούνται πολύ το μεσημέρι.
Παιδιά Δημοτικού: Η πλειονότητα είναι Αρκούδες. Ξυπνούν και κοιμούνται ακολουθώντας τον ηλιακό κύκλο και σταματούν να κοιμούνται μεσημέρι.
Έφηβοι: Είναι στην πλειονότητά τους Λύκοι. Το πρωί είναι σαν ζόμπι, ενώ η ενέργειά τους εκτοξεύεται το βράδυ, προς δυσαρέσκεια των γονιών τους, που θέλουν ησυχία και ηρεμία εκείνες τις ώρες.
Για να καθορίσετε πότε ένα παιδί είναι πιο δεκτικό σε συζητήσεις, περισσότερο από κάθε άλλο παράγοντα πρέπει να λάβετε υπόψη την ηλικία.
Από ενός έως έξι ετών: Ξεκινήστε τις σημαντικές συζητήσεις αμέσως μετά το μεσημεριανό και το βραδινό. Το ζάχαρο των μικρών Λιονταριών πέφτει μετά το φαγητό. Για περίπου τριάντα λεπτά ηρεμούν, κάτι που σας προσφέρει την τέλεια ευκαιρία για να συζητήσετε μαζί τους.
Από επτά έως δώδεκα: Συζητήστε μαζί τους μετά το σχολείο, από τις 3.00 μέχρι τις 5.00 μ.μ., όταν η διάθεσή τους βελτιώνεται. Συχνά συμβουλεύω τους γονείς που παρακολουθώ να μιλούν στα παιδιά τους στο αυτοκίνητο ενώ τα πηγαίνουν στο σχολείο και στα διάφορα αθλήματα που κάνουν. Ο βιοχρόνος, σε συνδυασμό με το ότι κάθονται δίπλα σας (όχι απέναντί σας) και βρίσκονται σε κλειστό χώρο μαζί σας, κάνει θαύματα. Αν όμως είχαν μια κακή μέρα στο σχολείο, συζητήστε το δικό τους πρόβλημα και όχι το δικό σας.
Δεκατρία με δεκαοκτώ: Ξεκινήστε να συζητάτε μαζί τους γύρω στις δέκα το βράδυ. Οι έφηβοι Λύκοι μιλούν πολύ το βράδυ. Αν τους πιάσετε μία ώρα πριν κοιμηθούν, θα εκπλαγείτε από το πόσα είναι πρόθυμοι να σας αποκαλύψουν.
Τώρα ξέρετε πότε θα σας μιλήσουν πιο ανοιχτά τα παιδιά σας. Όμως η συζήτηση είναι κάτι αμφίδρομο. Εσείς πότε είστε στην καλύτερη κατάσταση για να τους μιλήσετε;
Ο ρυθμός υπομονής είναι όταν κρατάτε την ψυχραιμία σας – για χάρη των παιδιών αλλά και δική σας. Σύμφωνα με μια έρευνα που έκανε το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπεργκ το 2014 στην οποία συμμετείχαν 976 δεκατριάχρονα παιδιά, οι φωνές των γονιών τους ήταν το ίδιο επιζήμιες με τη σωματική κακοποίηση.
Προκαλούσαν κατάθλιψη στα παιδιά και τα έκαναν να συμπεριφέρονται ανάρμοστα και ούτε η γονική στοργή που τους έδειχναν εκ των υστέρων άμβλυνε τις αρνητικές συνέπειες. Επίσης, υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ της διάθεσής σας όταν μιλάτε σε ένα παιδί και της ικανότητάς του να μιλάει στους άλλους.
Μιλήστε στα παιδιά σας όταν τα επίπεδα κορτιζόλης σας είναι χαμηλά (στα μέσα του μεσημεριού ή το βράδυ πριν από τον ύπνο), τα επίπεδα σεροτονίνης υψηλά (μετά από γεύματα υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες ή μετά την άσκηση) και όταν ρέει η ωκυτοκίνη (μετά το σεξ ή άλλου είδους εκδήλωση στοργής).
Απόσπασμα από το βιβλίο του Michael Breus «Η Δύναμη του Πότε» από τις εκδόσεις Διόπτρα
