Μπορεί ένας ενήλικος να μάθει εύκολα μια ξένη γλώσσα, όπως ένα παιδί;

Η απάντηση είναι ένα βροντερό ναι, και μάλιστα όσο και αν ακούγεται παράδοξο ένας ενήλικος μπορεί να μάθει ακόμη και πιο εύκολα απ’ ότι ένα παιδί.

7 εξηγήσεις που αποδεικνύουν το αληθές του λόγου

Ας αναλύσουμε όμως πρώτα την λανθασμένη άποψη. Αν βγούμε στο δρόμο και διατυπώσουμε αυτήν την ερώτηση ακόμη και σε μορφωμένους ενηλίκους, το πιθανότερο είναι ότι θα λάβουμε ως απάντηση ένα ειρωνικό μειδίαμα και ένα κατηγορηματικό «όχι». «Τα παιδιά απορροφούν σαν σφουγγάρια», θα ισχυριστούν, « το μυαλό τους είναι φρέσκο και ξεκούραστο, το δικό μας κουβαλάει τόσα που δεν τα αντέχει πια».

Σίγουρα κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το «ξεκούραστο» μυαλό των παιδιών και την αντιληπτική τους ικανότητα, ας δούμε όμως πώς η επιστήμη και η εμπειρία μας αποδεικνύουν ότι η υποτιθέμενη δυσκολία των ενηλίκων στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά μια ακόμη γνωστική στρέβλωση ανάμεσα στις τόσες άλλες που μας έχει φορτώσει η κοινωνία μας.

1. Όλες οι σύγχρονες μελέτες των επιστημόνων, με χαρακτηριστική αυτή του David Singleton, καθηγητή στο Trinity College του Δουβλίνου, ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει κάτι στον ανθρώπινο εγκέφαλο που να υποστηρίζει ότι υπάρχει μια «κρίσιμη περίοδος», για να μάθουμε μια ξένη γλώσσα. Αυτή η είναι μια κοινή πεποίθηση η οποία προέρχεται από τις παλαιότερες εποχές στις οποίες οι μεγαλύτεροι έπαυαν να επιδιώκουν τη γνώση και την προσωπική εξέλιξη και έψαχναν να βρουν δικαιολογίες για την αρνητική στάση τους απέναντι στη γνώση.

2. Παράλληλα, οι έρευνες έδειξαν ότι συνηθίζουμε να υπερεκτιμούμε τα επιτεύγματα των παιδιών σε σχέση με την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας. Οι λόγοι που μας ωθούν σε αυτή τη στάση είναι πολλές φορές είτε συναισθηματικοί, γιατί ως γονείς και δάσκαλοι επενδύουμε συναισθηματικά στα παιδιά, είτε προέρχονται από τον ενθουσιασμό μας, γιατί δεν περιμένουμε να μιλάει ένα μικρό παιδάκι μια ξένη γλώσσα.

Αυτό που δεν παρατηρούμε όμως είναι ότι τα παιδιά και οι έφηβοι συνήθως χρησιμοποιούν απλές προτάσεις και δεν εισέρχονται στο πεδίο της αφηρημένης σκέψης, γιατί απλώς δεν έχουν φτάσει σε αυτό το στάδιο της γνωστικής ανάπτυξης. Ο ενήλικος όμως δυσκολεύεται, γιατί προσπαθεί να εκφραστεί πολύπλοκα και αφηρημένα, όπως στη μητρική του γλώσσα, στάση που δεν έχουν τα παιδιά. Επειδή λοιπόν δε συνειδητοποιεί ότι χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα για να μάθει τη γλώσσα καλά, χάνει την υπομονή του και θεωρεί ότι είναι πια πολύ μεγάλος για να μάθει.

3. Οι ενήλικοι, όταν ξεκινούν τα μαθήματα, είναι συνήθως πιο πρόθυμοι για να μάθουν σε σχέση με τα παιδιά, γιατί αυτό αποτελεί δική τους επιλογή και όχι επιθυμία του μπαμπά και της μαμάς που τους σέρνουν σε ένα φροντιστήριο και τους πιέζουν για να μάθουν κάτι. Το κίνητρο αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα στην εκμάθηση ξένων γλωσσών.

4. Οι έρευνες επίσης μας λένε ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει πλαστικότητα, η οποία μάλιστα δεν χάνεται με την ηλικία με προϋπόθεση βέβαια να εξασκούμε τον εγκέφαλό μας συνεχώς, το οποίο σημαίνει ότι από εμάς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η ικανότητά μας να μαθαίνουμε! Όσο πιο πολλά μαθαίνουμε, μακροπρόθεσμα τόσο πιο εύκολο γίνεται για εμάς.

5. Οι μεγαλύτεροι μπορούν στην πραγματικότητα να ξεπεράσουν σε πολλούς τομείς τους νεότερους, όπως στην κατανόηση μιας γλώσσας και στη σύνθετη σκέψη. Είναι τομείς στους οποίους πραγματικά λάμπουν.

6. Η δυσκολία που παρατηρείται συχνά στην προφορική έκφραση των μεγαλυτέρων, μπορεί να υπερπηδηθεί πολύ εύκολα. Τα παιδιά, δεν ντρέπονται να μιλήσουν και να κάνουν λάθη και αυτός είναι και ο λόγος εξαιτίας του οποίου εκφράζονται με μεγάλη άνεση στον προφορικό λόγο. Οι μεγαλύτεροι έχουμε μάθει να δίνουμε σημασία στη γνώμη των άλλων και να φοβόμαστε την κριτική. Με τους κατάλληλους δασκάλους όμως, θετικούς ανθρώπους με γνώσεις και διάθεση προσφοράς που δίνουν έμφαση στη χρήση του προφορικού λόγου και μας καλλιεργούν την αυτοπεποίθηση, δεν υστερούμε σε τίποτα σε σχέση με τους νεότερους.

7. Για τον ενήλικο, η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας μπορεί να αποτελέσει μεγάλη απόλαυση και αστείρευτη πηγή προόδου. Σε ένα κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον με προγράμματα ειδικά σχεδιασμένα για ενηλίκους, το οποίο χαρακτηρίζεται από επικοινωνιακότητα και υποστηρικτικότητα, συνειδητοποιεί ότι ακόμη μπορεί να κάνει πολλά πράγματα στη ζωή του και αποκτά τη χαρά της γνώσης και της προόδου που δίνει άλλη διάσταση στη ζωή του ανθρώπου, που πολλές φορές χαρακτηρίζεται από ρουτίνα και μονοτονία ακόμη και όταν είναι νεαρός ενήλικος.

Παράλληλα, τονώνεται η αυτοπεποίθησή του, συνδέεται με άλλους ανθρώπους που επιζητούν κι αυτοί την προσωπική τους ανάπτυξη, αποκτά εφόδια για τη βελτίωση της επαγγελματικής του κατάστασης, αναπτύσσει τον εγκέφαλό του και προλαμβάνει τον εκφυλισμό των εγκεφαλικών κυττάρων, απολαμβάνει και τραγουδάει όλα του τα αγαπημένα αγγλόφωνα (ή γαλλόφωνα ή ισπανόφωνα κτλ) τραγούδια που ποτέ δεν καταλάβαινε τι έλεγαν και φυσικά του ανοίγονται καινούριοι ορίζοντες στη ζωή του, γιατί αποκτά πρόσβαση σε πλούσια βιβλιογραφία και αρθρογραφία.

Η επιστήμη λοιπόν μας αποδεικνύει ότι σε οποιαδήποτε ηλικία μπορούμε να μάθουμε μια ξένη γλώσσα. Ο ενήλικος απλώς έχει ένα πλεονέκτημα σε σχέση με τα παιδιά και τους εφήβους: Είναι προσωπική του επιλογή και βιώνει πιο έντονα τη χαρά της ζωής που προκύπτει από αυτό.

Δημήτρης Μπογιατζής – Νίκη Ορφανουδάκη