Του Δημοσιογράφου Μάρκου Μπουγιουκλάκη
1. Πριν ξεκινήσεις το κείμενό σου, γράψε την περίληψη του
Ό, τι κι αν γράφεις θα πρέπει να μπορεί να συνοψισθεί σε 25 λέξεις. Αυτό θα σε βοηθήσει να έχεις μία αρχική εικόνα της δομής του τελικού κειμένου σου, το οποίο θα πρέπει να περιέχει αρχή, μέση και τέλος και μάλιστα στις σωστές δόσεις.
2. Προτίμησε λέξεις με θετικό περιεχόμενο στο κείμενό σου
Είναι προτιμότερο να «αξιοποιήσουμε τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας» παρά να τις «εκμεταλλευτούμε». Το ίδιο ισχύει και για τους. συνεργάτες μας, τη θέση μας, τις δυνατότητές μας κλπ. Αντί να γράψεις «Στις εκατό ερωτήσεις έδωσε λάθος απάντηση στις δύο» γράψε «η επιτυχία του άγγιξε το 98%». Έτσι και ο τίτλος της συμβουλής αυτής, προτιμήθηκε από το «Μην χρησιμοποιείς λέξεις με αρνητικό περιεχόμενο»
3. Γράψε απλά και κατανοητά.
Απέφυγε εξεζητημένο λεξιλόγιο και ορολογία. Απευθύνεσαι σε απλούς και πολλούς αναγνώστες και όχι σε λίγους εξειδικευμένους ακαδημαϊκούς ή λεξιλάγνους. Αντί να γράψεις: «λόγω της καθυστέρησης λήψης τροφής, αισθάνομαι ένα στομαχικό κενό που πρέπει να αναπληρωθεί», μπορείς απλά να γράψεις «πεινάω». Μην γράφεις για την «αντίφαση κατά την οποία έχουμε μια αλληλουχία δύο γεγονότων που για να γίνει το πρώτο, πρέπει να προηγηθεί το δεύτερο, το οποίο όμως δεν μπορεί να ξεκινήσει χωρίς την ύπαρξη του πρώτου». Απλά γράψε «φαύλος κύκλος».
4. Να αποφεύγεις κουραστικές κοινοτυπίες
Οι φράσεις τύπου «το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκκαλο», «η πύρινη λαίλαπα», «ο εγκέλαδος χτύπησε απροειδοποίητα» (ενώ έπρεπε να στείλει εξώδικο πρώτα), «στη γειτονιά των αγγέλων», «ραγδαίες εξελίξεις», «ακραία καιρικά φαινόμενα», «ανέβηκαν οι τόνοι», «δρακόντεια μέτρα ασφαλείας» και «άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου» (κι ας είχε μόνο έναν ο κακόμοιρος), θυμίζουν ψευδό ρεπόρτερ με τρεμάμενη φωνή σε Δελτίο Ειδήσεων και το μόνο που προκαλούν είναι αποστροφή.
5. Μη δημιουργείς προσδοκίες στις οποίες δεν μπορείς να ανταποκριθείς
Το τέλος, ή η κορύφωση ενός κειμένου θα πρέπει να είναι καλύτερο ή τουλάχιστον αντάξιο της αρχής του ή της όλης πορείας του. Είναι μεγάλη απογοήτευση στο 90% του κειμένου να ψάχνουμε το χαμένο θησαυρό και το τελευταίο 10% να αποδεικνύεται άνθρακας.
6. Διατήρησε το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία.λέξη
Όσο μικρό και σύντομο κι αν είναι, το κείμενο είναι ένας μαραθώνιος, δεν είναι sprint. Είναι προτιμότερο να αυξάνεται το ενδιαφέρον καθώς φτάνεις στο τέλος του κειμένου, παρά να εξαντληθείς από τις πρώτες σειρές και μετά ο αναγνώστης να απογοητευτεί. Εάν η Αγκάθα Κρίστι άρχιζε τα κείμενά της γράφοντας «ένα λονδρέζικο πρωινό, ο Πητ δολοφόνησε τη σύζυγό του για να εισπράξει την ασφάλεια ζωής της» το πιθανότερο είναι να μην τη γνωρίζαμε ποτέ.
7. Φαντάσου το κείμενό σου, σαν ένα ποτάμι. Κρυστάλλινο και δροσερό με σταθερή ροή
Το κείμενο πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος και να παρασύρει τον αναγνώστη σαν το ποτάμι. Οι δύσκολες και ακατανόητες λέξεις ή φράσεις εμποδίζουν τη ροή του σαν να είναι κορμοί δέντρων. Οι κοινότυπες και κουραστικές λέξεις ή φράσεις καθώς και οι επαναλήψεις, μετατρέπουν το ποτάμι σε βαρετό βάλτο.
8. Εμπλούτισε το κείμενό σου με διεγερτικά της φαντασίας
Αξιοποίησε λέξεις που αφυπνίζουν. Που οδηγούν τις εγκεφαλικές συνάψεις σε προσομοιώσεις των πέντε (και βάλε) αισθήσεων. «Κάτω από τον καυτό ήλιο, ο παγωμένος καρπουζοχυμός δρόσιζε τον ουρανίσκο της, ενώ ένα θρασύ κύμα, γαργαλούσε τα καψαλισμένα της πέλματα». Παν μέτρον άριστον βέβαια, μη φτάσεις σε επίπεδα ψευτοκουλτουριάρικης επιδειξιομανίας ή Άρλεκιν!
9. Σεβάσου τον αναγνώστη
Πρώσαιχαι τιν ωρθωγραφεία – υπάρχει και η αυτόματη διόρθωση (!) – και διατήρησε μία ενιαία, «σοβαρή» ή «κλασσική» γραμματοσειρά, με τις σωστές αποστάσεις, το σωστό μέγεθος (ναι, μετράει !). Μη χρησιμοποιείς λέξεις του προφορικού λόγου. Δεν γράφουμε πχ «ας πούμε», «κάτσε», «να σου πω» κ.λπ. ! (εκτός εάν αποδίδονται αυτούσια ως μέρος διαλόγου).
10. «Ρίξε» στο κείμενό σου τις σωστές δόσεις. χιούμορ, σαρκασμού και νοητικού πιπεριού
Να μαγνητίζει, να φλερτάρει με τα μάτια του αναγνώστη, να του προκαλέσει την ανάγκη να το διαδώσει!
…και μία ακόμα
11. Αφού τελειώσεις το κείμενό σου, σκέψου έναν τίτλο
Ο τίτλος πρέπει να είναι έξυπνος, ενδιαφέρων και με όσο το δυνατόν λιγότερες λέξεις, έτσι ώστε να τραβήξει την προσοχή και να είναι ευκολομνημόνευτος. Είναι η βιτρίνα του καταστήματός μας!
Καλή έμπνευση.
O Μάρκος Μπουγιουκλάκης – Δημοσιογράφος, Σύμβουλος Επικοινωνίας, συνεργάτης της Better World θα εισηγηθεί σειράς νέων σεμιναρίων
