Έχετε αναλογιστεί ποτέ με ποιον τρόπο έχει υφανθεί μέσα μας η γλώσσα;
Δεν χρησιμοποιούμε απλώς τη γλώσσα. Είμαστε γλώσσα.
Υπάρχει ένας νόμος ανώνυμου νομοθέτη και σε αυτόν υπακούν όλα τα έμβια όντα.
Αυτός ο νόμος ορίζει το σύνταγμα της ίδιας της ζωής.
Μπορούμε να δούμε αυτό τον νόμο ως ένα a priori σύστημα γνώσης που προσφέρει στη φύση τον λόγο για να ενεργήσει.
Το DNA αποτελεί τη βούληση της βιολογίας. Οι σπόροι του μετασχηματίζουν το δυναμικό της ζωής σε απτή έκφραση, είναι το σχέδιο που δίνει στην πεταλούδα φτερά για να πετάξει.
Χαραγμένα μέσα στο κείμενο του DNA βρίσκονται όλα τα κρυμμένα μυστικά και οι μελλοντικές δυνατότητες της ζωής, η εγγενής αλλά αγέννητη δυναμική και ένταση μεταξύ “αυτού που είναι” και “αυτού που θα έπρεπε να είναι” η ύπαρξη.
Τα γονίδια είναι τα γράμματα του DNA. Η διάταξή τους μεταφέρει τις ιδέες του πιθανού και του εξελισσόμενου. Όπως συμβαίνει σε κάθε γλώσσα, οι σημασίες μπορούν να μεταβληθούν μέσα από πολυποίκιλες ακολουθίες.
Η βιολογική γλώσσα της γονιδιακής έκφρασης διαθέτει τα δικά της παραδείγματα διόρθωσης, τις δικές της αποκλίνουσες σημασίες και τη δική της λογοκρισία – οι λεπτές αποχρώσεις των εκδηλώσεών της βασίζονται στην πιστότητα της έκφρασης μέσα από το κείμενο του DNA.
Για παράδειγμα, υπάρχουν περιοχές του DNA που μπορούν να παραλειφθούν ή να αποσιωπηθούν, με αντίστοιχες αλλαγές στη δομική σύνθεση του βιολογικού μηχανισμού. Οι αλλαγές στα γράμματα του DNA είναι που δίνουν στη ζωή την ερμηνευτική ικανότητά της, διάφορους τρόπους μετάδοσης που μπορούν να αλλάξουν σημασία.
Η φύση έχει δώσει στην κληρονομιά της ένα καταφύγιο ελευθερίας, μια δυνατότητα να δημιουργεί έναν διάλογο που ανταποκρίνεται και προσαρμόζεται σε αυτό που ειδάλλως θα ήταν αμετάβλητοι βιολογικοί περιορισμοί. Με άλλα λόγια και χωρίς καμιά διάθεση για λογοπαίγνια, το DNA είναι μια γλώσσα που εξελίσσεται.
Τα γονίδια βρίσκονται προφυλαγμένα πάνω σε μακρές αλυσίδες DNA που ονομάζονται χρωμοσώματα. Τα χρωμοσώματα είναι τόσο μακριά σε μήκος που αναγκαστικά σχηματίζουν ελικοειδείς σπείρες, όπως τα φίδια. Αυτά τα “φίδια” περιελίσσονται σε επίπεδα – στρώματα πρωτεϊνών, τις ιστόνες, οι οποίες ελέγχουν τη δραστηριότητα του DNA καθώς και την έκφρασή του.
Όπως μια μούμια από το απώτατο παρελθόν, το DNA μπορεί να ξετυλιχτεί, γεγονός που ενεργοποιεί αμέσως τον κρυμμένο κώδικα των γονιδίων. Το αποτέλεσμα είναι ότι το DNA δεν αλλάζει, αλλά η έκφραση του γονιδιώματος μπορεί να μεταβληθεί.
Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως “επιγενετική”. Ο όρος αναφέρεται στις τροποποιήσεις της λειτουργίας των γονιδίων, όπου δεν σημειώνεται καμιά αλλαγή ή “μετάλλαξη” στο “γραπτό κείμενο” ή στον κώδικα του ίδιου του γονιδίου.
Η άποψη ότι τα έμβια όντα προσαρμόζονται ανάλογα με την εμπειρία και μέσω του μηχανισμού της επιγενετικής είναι επίσης μια υποκείμενη αρχή της νευροπλαστικότητας, η άποψη ότι ο εγκέφαλος μπορεί να αυτομεταβληθεί ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες ή τις περιβαλλοντικές προσλαμβάνουσες. Αυτές οι διαγενεαλογικές μορφές κληρονομιάς μπορούν να ιχνευτούν μέσα από την εξέλιξη της γλώσσας.
Και ποια είναι η σχέση μεταξύ της επιγενετικής – της ερμηνευτικής ικανότητας του DNA – και της εξέλιξης της ανθρώπινης γλώσσας;
Είναι η μοναδική στον άνθρωπο δυνατότητα να υπερβαίνει αυτό που φαίνεται να είναι σταθερό και αμετάλλακτο, και να προσεγγίζει διαφορετικές εννοιολογικές και οντολογικές πραγματικότητες.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Jay Lombart “Ο Νους του Θεού” από τις εκδόσεις Πεδίο
