‘Όπως όλες οι καινούργιες δεξιότητες που μαθαίνουμε, έτσι και εδώ χρειαζόμαστε χρόνο για να αναπτύξουμε την ικανότητά μας να παρατηρούμε με επίγνωση τις εμπειρίες μας.
Στη συνέχεια, παρουσιάζουμε ενδεικτικά κάποιες περιπτώσεις που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αναπτύξουμε την επίγνωση και τη συγκέντρωση της προσοχής στην καθημερινότητά μας.
1.Όταν περπατάμε να ξέρουμε ότι περπατάμε
Αυτή η άσκηση είναι από τις πιο εύκολες και μπορούμε να την εφαρμόσουμε πολλές φορές καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μην ξεχνάμε ότι σημασία δεν έχει το αντικείμενο στο οποίο εστιάζουμε την προσοχή μας, αλλά το να έχουμε επίγνωση ότι είμαστε στο παρόν.
2. Να κάνουμε βόλτες στη φύση
Μια βόλτα στη φύση μπορεί να μας βοηθήσει να συνδεθούμε πιο εύκολα με το παρόν. Τα χρώματα, οι μυρωδιές, τα τοπία, η – φαινομενική – ακινησία των φυτών και των δέντρων, καθώς και ο απεριόριστος χώρος πάνω απ’ τα κεφάλια μας, είναι μόνο κάποια στοιχεία που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αφαιρέσουμε την προσοχή μας από τις σκέψεις και να τη φέρουμε στις αισθήσεις.
3. Όταν τρώμε να είμαστε συγκεντρωμένοι στο φαγητό
Την ώρα του φαγητού ενεργοποιούνται όλες οι αισθήσεις μας και κάθε φορά που τρώμε έχουμε την ευκαιρία να συνδεθούμε με το σώμα μας, μειώνοντας έτσι τη δραστηριότητα του νου που τρέχει στο παρελθόν και στο μέλλον.
4. Να παρατηρούμε στις συζητήσεις την επιθυμία μας να θέλουμε να πείσουμε τον συνομιλητή μας, να τον αλλάξουμε ή να τον κάνουμε να μας καταλάβει
Τίποτα από αυτά δεν είναι απαραίτητο, ούτε ωφέλιμο για την ασφάλεια και την επάρκειά μας. Στις συζητήσεις, όπως και στις σχέσεις γενικότερα, είναι πιο σημαντικό να αποδεχόμαστε τον άλλον όπως είναι, παρά να προσπαθούμε να του επιβάλλουμε κάποιες σκέψεις και απόψεις, που ούτως ή άλλως αποτελούν προϊόντα του νου, δηλαδή προϊόντα περιορισμένης και πρόσκαιρης αντίληψης που έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν. Κάθε φορά που συζητάμε με κάποιον, μπορούμε να παρατηρούμε αν υπάρχουν μέσα μας τέτοιες τάσεις.
5. Να παρατηρούμε την ανάγκη μας να κρίνουμε και να σχηματίζουμε απόψεις για καταστάσεις, αντικείμενα και ανθρώπους
Άλλο είναι η κριτική και άλλο η καλοπροαίρετη επισήμανση. Η κριτική που μειώνει τον άλλον, που επιδιώκει να αποδείξει ότι ο άλλος είναι λάθος και εμείς είμαστε οι σωστοί, αποτελεί μια ανεπίγνωστη προσπάθεια που αποσκοπεί στην αύξηση της αξίας του ψευδούς εαυτού για να νιώσει καλύτερα. Κάθε φορά λοιπόν που εμφανίζεται μια σκέψη κριτικής μέσα μας, μπορούμε να την παρατηρούμε και να αναρωτιόμαστε από πού προέρχεται και ποιανού τα συμφέροντα εξυπηρετεί.
6. Όταν θυμώνουμε να παρατηρούμε το θυμό, να τον νιώθουμε ως ένα ενεργειακό φαινόμενο μέσα μας, χωρίς να θέλουμε να τον αλλάξουμε ή να τον αποφύγουμε
Ο θυμός, όπως και όλα τα συναισθήματα, έχει την ιδιότητα να διογκώνεται και να «χτίζεται» με τις σκέψεις και τις ερμηνείες. Για να βγούμε από αυτό τον φαύλο κύκλο, πρέπει να μάθουμε να αναγνωρίζουμε το συναίσθημα και να το απομονώνουμε από οποιεσδήποτε σκέψεις, ό,τι περιεχόμενο και αν έχουν, ό,τι και αν λένε, οποιονδήποτε και αν αφορούν. Παρατηρούμε και νιώθουμε το θυμό, χωρίς να προσπαθούμε να τον διώξουμε ή να τον καταπιέσουμε. Έτσι, του αφαιρούμε την κύρια τροφοδοτική πηγή του που είναι οι σκέψεις και οι ερμηνείες.
Τα παραπάνω παραδείγματα είναι μόνο ενδεικτικά. Δεν υπάρχει εμπειρία στη ζωή μας που να μην μπορούμε να εκμεταλλευτούμε για να δυναμώσουμε την επίγνωση και τη συγκέντρωση της προσοχής μας στο παρόν: όταν πίνουμε νερό, όταν ακούμε κάποιον να μιλάει, όταν κάνουμε μπάνιο, όταν οδηγούμε, όταν πλένουμε τα χέρια μας, όταν εμφανίζεται ένα συναίσθημα, σε όλες αυτές τις δραστηριότητες μπορούμε να έχουμε επίγνωση ότι είμαστε παρόντες.
Δεν χρειάζεται να περιγράφουμε με σκέψεις τις κινήσεις μας ή αυτά που νιώθουμε, απλώς να ξέρουμε ότι είμαστε παρόντες και να αφήνουμε τις εμπειρίες μας να εξελίσσονται χωρίς αντίσταση.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Νίκου Μπάτρα «Επίγνωση» από τις εκδόσεις iwrite.gr
