Πάντα θεωρούσα τον εαυτό οργανωτικό. Μου αρέσει να γνωρίζω εκ των προτέρων τα σχέδια και προτιμώ τη ρουτίνα, τη συνήθεια σε σύγκριση με τον αυθορμητισμό. Όπως με τα πάντα στη ζωή, μού πήρε κάποιο χρόνο για να μάθω και να βρω το σωστό τρόπο για να το εξισορροπήσω όλο αυτό. Να μάθω πώς να αποδεχτώ και να καλωσορίζω τις αλλαγές, αλλά επίσης να τιμώ εκείνο το μέρος του εαυτού μου που λατρεύει να είναι όλα οργανωμένα.
Πριν από ένα χρόνο, συμμετείχα σε μια δημόσια ομιλία, όπου μοιράστηκα ένα μέρος της προσωπικής μου εμπειρίας και το πώς παγιδεύτηκα ανάμεσα σε αλλαγές. Στη μετάβαση από μια οκτάωρη εργασιακή μέρα που κάποιος άλλος σχεδίασε για εμένα στον σχεδιασμό μιας νέας εργασιακής ζωής. Ήταν μια ενδιαφέρουσα διαδικασία παρ’ όλα αυτά.
Στην αρχή, όλα ήταν καλά: μπορούσα να κοιμηθώ όποτε ήθελα, έβλεπα μανιωδώς σειρές και γρήγορα υιοθέτησα αυτή την «νοοτροπία διακοπών». Όμως αργά και σχεδόν ανεπαίσθητα, άρχισα να πέφτω στην παγίδα της αναβλητικότητας. Και μέσα σε εκείνη έχασα την επαφή με τον εαυτό μου, τα πάθη μου και τα κίνητρά μου.
Και όταν σε παρασύρει εκείνη η δίνη αναβλητικότητας, δεν είναι καθόλου διασκεδαστικό. Εκ των υστέρων βέβαια τώρα μπορώ να εκτιμήσω την καριέρα μου ως αρθρογράφος και η αναζήτηση μιας καριέρας που πραγματικά αγαπώ δεν θα ήταν δυνατή αν δεν είχα περάσει από αυτή τη μικρή κρίση αναβλητικότητας. Ίσως, αν δεν είχε συμβεί αυτό, δεν θα είχα ποτέ καταφέρει να ανακαλύψω πόσο ισχυρή επίδραση έχει η ρουτίνα και η συνήθεια στην ψυχική μου υγεία.
Η επιστήμη πίσω από τη σχέση ρουτίνας και ψυχικής υγείας
Η σημασία της ψυχικής υγείας έχει συσχετιστεί με πληθώρα ψυχικών διαταραχών, όπως διπολική διαταραχή, εθισμό, κατάθλιψη ανάμεσα σε άλλες. Ο λόγος πίσω από αυτό είναι πως όταν οργανώνουμε τη ζωή μας και ξέρουμε τι να περιμένουμε, είναι ευκολότερο να προσπαθήσουμε να αντικρούσουμε τις σκέψεις και τα συμπτώματα κάθε προαναφερόμενης ψυχικής διαταραχής.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Psychiatry συμπέρανε ότι οι άνθρωποι που προτιμούν μια ενεργητική πρωινή ρουτίνα αντί για μια βραδινή έχουν πιο υγιείς συνήθειες ύπνου. Αυτές, με τη σειρά τους, σχετίζονται με καλύτερη ψυχική υγεία και μείωση του κινδύνου ανάπτυξης συναισθηματικών δυσκολιών. Αντιθέτως, όσοι παρουσιάζουν νυχτερινές αφυπνίσεις έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση εμφάνισης ψυχολογικών δυσκολιών όλων των ειδών.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στην Journal of Abnormal Child Psychology βρήκε ότι η οικογενειακή ρουτίνα βοηθά στη μείωση επεισοδίων αντιδραστικότητας και σύγχυσης στα παιδιά. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη όταν καταλάβουμε ότι η ρουτίνα προστατεύει και βοηθά τα παιδιά να νιώσουν μεγαλύτερη ασφάλεια, επειδή γνωρίζουν τι να περιμένουν.
Πώς να ενσωματώσουμε τη ρουτίνα στην καθημερινότητά μας
Η ρουτίνα, δηλαδή το καθημερινό πρόγραμμα, μπορεί να ενσωματωθεί χωρίς δυσκολίες στη ζωή μας σε διαφορετικά επίπεδα ή πλευρές: σε προσωπικό, διαπροσωπικό ή/και επαγγελματικό επίπεδο.
Σε προσωπικό επίπεδο
Σκεφτείτε ποιες δραστηριότητες ακολουθείτε σε καθημερινή βάση. Ακόμα και τα 15-20 λεπτά με μια κούπα καφέ ενώ παρακολουθείτε τις ειδήσεις ή μια σειρά. Ή ένα πράσινο smoothie που σας δίνει την ενέργεια που χρειάζεστε μέσα στη μέρα. Ή τα 30 λεπτά άσκησης την ημέρα. Αυτές οι συνήθειες είναι που μας αναζωογονούν και μας θρέφουν, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να τις ακολουθούμε σε καθημερινή βάση.
Σε διαπροσωπικό επίπεδο
Σκεφτείτε ποιες δραστηριότητες ή μικρά πράγματα μπορείτε να κάνετε για να συνδεθείτε με τους άλλους, είτε αυτό είναι ένας εραστής, φίλος, μέλος της οικογένειας. Βρείτε χρόνο για να μιλάτε με κάποιον κάθε μέρα σε βαθύτερο επίπεδο και να ακούτε πώς ήταν η μέρα του. Ή εγκαθιδρύστε μια δημιουργική ρουτίνα μαζί τους το σαββατοκύριακο: μια βόλτα στη φύση, μια νυχτερινή έξοδος, ένα οικογενειακό τραπέζι.
Σε επαγγελματικό επίπεδο
Δεν χρειάζεται απαραίτητα να αφορά μια κίνηση που θέλετε να σας οδηγήσει στην προαγωγή. Μπορεί να είναι κάτι βαθύτερο, όπως τα επαγγελματικά όνειρα και οι στόχοι. Ίσως να είναι η μελέτη ενός βιβλίου που θα σας βοηθήσει στον τομέα που εργάζεστε. Ή απλά οι δημόσιες σχέσεις, η σύνδεση με τους συναδέλφους σας πού και πού για να συζητήσετε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες στον επαγγελματικό τομέα σας.
Το σημαντικό είναι να ενσωματώσετε κάτι από όλα σε κάθε μία από αυτές τις πλευρές της ζωής σας. Και ένας έξυπνος τρόπος για να το πετύχετε είναι να καταγράψετε όλα όσα θέλετε να ενσωματώσετε στην καθημερινότητά σας. Σε ένα σημειωματάριο, ημερολόγιο ή σε εφαρμογή του κινητού σας.
Mariana Plata, ψυχολόγος
https://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(18)30139-1/fulltext
https://link.springer.com/article/10.1007/s10802-010-9447-5
