Οι άνθρωποι που έχουν έντονο το στοιχείο της εσωστρέφειας μπορεί να νιώθουν σαν τη μύγα μες στο γάλα μέσα σε μια κουλτούρα που εκτιμά περισσότερο (αν όχι μόνο) την εξωστρέφεια. Σε οποιοδήποτε τομέα, σε οποιαδήποτε πλευρά της κοινωνίας κι αν προσφέρουν οι εσωστρεφείς, πολλές φορές υποτιμούνται και επισκιάζονται. Σε έναν κόσμο λοιπόν που κατά τα φαινόμενα λατρεύει τους εξωστρεφείς, τι μπορεί να κάνει ένας εσωστρεφής;
Φυσικά, δεν είναι όλες οι κουλτούρες έτσι. Σε ορισμένες χώρες, η εξωστρέφεια μπορεί να μας βάλει ακόμα και σε μπελάδες. Ακόμα και το θαυμαστικό σε ένα email μπορεί να δείξει αγένεια. Γι’ αυτό, όταν συγκρίνουμε τους εξωστρεφείς με τους εσωστρεφείς, το κάνουμε πάντα με γνώμονα την συγκεκριμένη κουλτούρα μέσα στην οποία ζούμε.
Σύμφωνα με τον Rodney Lawn και τους συναδέλφους του (208) από το Κέντρο Θετικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, το ιδανικό άτομο στην «ατομικιστική Δύση» είναι «αυτόνομο, εκφραστικό και άνετο μπροστά σε άλλους ανθρώπους και σε κοινό». Ένα άτομο που εναρμονίζεται με αυτό το πρότυπο φυσιολογικά θα είναι ευτυχέστερο από εκείνο που προτιμά να μένει στη σκιά.
Αντιστοίχως, οι εσωστρεφείς που ξεφεύγουν της δημόσιας προσοχής θα είναι βαθύτατα πιο δυστυχισμένοι και απογοητευμένοι με τον εαυτό τους. Οι Αυστραλιανοί ερευνητές πιστεύουν ότι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που έχουν το χαρακτηριστικό της εσωστρέφειας δεν μοιράζονται την ίδια δυσαρέσκεια. Είναι μόνο όταν θεωρείται ότι έχουν «έλλειψη εσωστρέφειας» που μπορεί να εμφανίσουν χαμηλά επίπεδα ευτυχίας.
Το άλλο στοιχείο της σχέσης εσωστρέφεια – ευτυχία, όπως προτείνουν οι Lawn και οι συνάδελφοί του, είναι η ποιότητα της «αυθεντικότητας». Αν οι εσωστρεφείς αναγκαστούν να δείξουν κοινωνικότητα λόγω της κοινωνικής πίεσης, σημαίνει ότι στερούνται μιας αίσθησης αυθεντικότητας. Με άλλα λόγια, αν χρειάζεται να είμαστε φλύαροι, ενώ προτιμάμε να κάτσουμε αμίλητοι και ήσυχοι, τότε η αίσθηση ικανοποίησης πέφτει κατακόρυφα. Ή όπως το έγραφαν οι ψυχαναλυτές Karen Horney και Alfred Adler, η προσπάθεια να διατηρήσουμε έναν ψευδή εαυτό έχει το ψυχολογικό της κόστος.
Οι 349 συμμετέχοντες στην έρευνα των Αυστραλιανών ερευνητών ζούσαν όλοι στην Αυστραλία, αν και μόνο το 58% είχε γεννηθεί εκεί, και το 42% είχε γεννηθεί στην Κίνα ή σε άλλες Ασιατικές χώρες. Επίσης, η Αυστραλία είναι μια χώρα που εκτιμά τον ατομικισμό και την εξωστρέφεια, αλλά υπάρχουν άνθρωποι από διάφορες εθνότητες.
Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που αξιολογούσαν τον βαθμό εσωστρέφειας – εξωστρέφειας και ευεξίας. Επιπλέον, αξιολόγησαν τις πολιτισμικές στάσεις προς τα δύο χαρακτηριστικά και κατά πόσο οι συμμετέχοντες θεωρούσαν επιθυμητές αυτές τις ποιότητες. Τέλος, οι ερευνητές αξιολόγησαν το βαθμό αυθεντικότητας, με ερωτήσεις που σχετίζονταν με την αυτο-απομόνωση, τον αυθεντικό τρόπο ζωής και την αποδοχή της εξωτερικής επιρροής.
Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες, ασχέτως της πολιτισμικής τους προέλευσης, πίστευαν πράγματι ότι ζούσαν σε μια χώρα που εκτιμούσε περισσότερο την εξωστρέφεια και οι περισσότεροι δήλωσαν πως θα ήθελαν να είναι πιο εξωστρεφείς. Τέλος, όσοι είχαν υψηλά ποσοστά εξωστρέφειας τοποθετούσαν τον εαυτό τους και σε ψηλότερα επίπεδα αυθεντικότητας.
Τα ευρήματα, σύμφωνα με τους Lawn et al., επιβεβαιώνουν την ιδέα ότι όσοι διαθέτουν σε μεγάλα ποσοστά το στοιχείο της εσωστρέφειας νιώθουν πιο δυστυχισμένοι με τον εαυτό τους μόνο όταν συγκρίνονται με ένα εξωστρεφές κοινωνικό ιδανικό.
Από την άλλη πλευρά, όσοι εσωστρεφείς μπορούν να αποφύγουν την υιοθέτηση της «έλλειψης εξωστρέφειας» που προσπαθεί να τους επιβάλει η κουλτούρα, προσφέρουν στον εαυτό τους μια πιο υγιή πορεία προς μεγαλύτερα επίπεδα ευεξίας. Όμως, αν οι εσωστρεφείς καταφέρουν να προσαρμοστούν και να αποδεχτούν το χαρακτηριστικό τους, μπορούν ακόμα και να ξεπεράσουν τους εξωστρεφείς ως προς τη δημόσια προσοχή και την επιτυχία.
Με πληροφορίες από:
Lawn, R. B., Slemp, G. R., & Vella-Brodrick, D. A. (2018). Quiet flourishing: The authenticity and well-being of trait introverts living in the west depends on extraversion-deficit beliefs. Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being.
