Τα ραντεβού και οι σχέσεις ήταν πάντα δύσκολα. Στη σύγχρονη εποχή, ωστόσο, μπορεί να γίνουν ορισμένες φορές σχεδόν αδύνατα. Συγκεκριμένα, υπάρχουν γυναίκες που ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να βρουν έναν κατάλληλο άντρα. Σχολιάζουν τους άνδρες που έχουν κολλήσει στην παιδική ηλικία, που δεν λαμβάνουν την ευθύνη για τη ζωή τους.
Παραπονιούνται για το γεγονός ότι βρίσκουν άνδρες που ενώ είναι εμφανίσιμοι, δεν εκφράζουν τρυφερά συναισθήματα και αναφέρονται και σε εκείνους που δεν τις σέβονται, αγνοούν τις ανάγκες τους και τις πληγώνουν.
Τι συμβαίνει τελικά όμως; Έχουν εξαφανιστεί όλοι οι «σωστοί άνδρες»; Δεν θα ήταν σωστό να προσφέρουμε έστω και μια εναλλακτική υπόθεση – εκείνη στην οποία οι γυναίκες έχουν μπει σε μια ανικανοποίητη διαδικασία διπλών (διχασμένων) μηνυμάτων για παράδειγμα; Αυτό που εννοώ είναι ότι πολιτισμικοί και βιολογικοί παράγοντες παλεύουν μεταξύ τους, αφήνοντας τις γυναίκες να νιώθουν χαμένες στη σύγχρονη ζωή.
3 είδη έρωτα
Στο βιβλίο της «Why we love», η συγγραφέας Helen Fisher περιγράφει τρία είδη έρωτα:
Πόθος – σεξουαλική επιθυμία
Έλξη – γοητεία, θελκτικότητα και κίνητρο για την επιλογή του/ της συντρόφου
Δέσμευση – αισθήματα δεσμού, κοινής ζωής, σπιτιού, παιδιά, αμοιβαία ασφάλεια και άμυνα
Κάθε ένα από αυτά τα είδη έρωτα μπορεί να έχουν διαφορετική προέλευση και να εκφράζονται ανεξάρτητα για διαφορετικούς ανθρώπους. Για παράδειγμα, μια γυναίκα μπορεί να νιώσει πόθο για το σύντροφό της, να νιώσει έλξη και επιθυμία δέσμευσης (ίσως αυτό να είναι και το ιδανικό). Μια άλλη γυναίκα μπορεί να ποθεί έναν άντρα, να νιώθει έλξη για κάποιον άλλο και οικειότητα μόνο με το σύντροφό της.
Αυτές οι διαφορές υπάρχουν επειδή το κάθε συναίσθημα έχει μια διαφορετική προέλευση. Ο πόθος και η έλξη είναι συχνά πιο βαθιά, «αρχέγονα» και ανεξέλεγκτα συναισθήματα. Συχνά, είναι αδύνατο να «διαλέξουμε» ποιος μας έλκει σεξουαλικά. Αυτά τα συναισθήματα το πιθανότερο είναι να ενεργοποιούνται αυτόματα από συγκεκριμένα στοιχεία ενός ανθρώπου. Μπορεί να οφείλεται στη σωματική γοητεία, στο κοινωνικό στάτους, στους οικονομικούς πόρους, στη σταθερότητα, στη νοημοσύνη κλπ.
Η οικειότητα, όμως, αποτελεί συχνά μια συνειδητή επιλογή. Είναι δυνατό να «αποφασίσουμε» με ποιον να μοιραστούμε το σπίτι, τα παιδιά μας, τα όνειρά μας και να βασιστούμε σε κριτήρια ασφάλειας. Γι’ αυτό, οι αποφάσεις δέσμευσης επηρεάζονται κατά πολύ από κοινωνικές νόρμες και πολιτισμικές πρακτικές. Οι άνθρωποι πολύ συχνά έχουν μια «κάποια λίστα» για τον/τη τέλεια σύντροφο.
Το σύγχρονο δίλλημα
Τα διπλά (διχασμένα) μηνύματα, τα οποία προανέφερα, συμβαίνουν ανάμεσα στο είδος ανδρών που οι γυναίκες βρίσκουν ελκυστικό (βιολογική/ εξελικτική προέλευση) και στο είδος που επιλέγουν για να δεσμευτούν (κοινωνική νόρμα). Ας εξετάσουμε αυτή την υπόθεση.
Κοινωνικά, η σημερινή γυναίκα ενθαρρύνεται και επιθυμεί να κάνει τα πάντα (και πολλές φορές αναμένεται κιόλας από αυτή). Αυτό από μόνο του συχνά προκαλεί μεγάλο στρες. Οι κοινωνικές νόρμες της λένε ότι χρειάζεται να είναι επιτυχημένη επαγγελματικά, να συντηρεί ένα σπίτι, να μεγαλώσει τα τέλεια παιδιά, να είναι ελκυστική και πολλά άλλα. Πολλά τα πρέπει. Και αυτά τα πρέπει απαιτούν από τις γυναίκες να είναι δυναμικές, έξυπνες, να έχουν κίνητρα και τον πλήρη έλεγχο των πραγμάτων.
Δεδομένων όλων αυτών των κοινωνικών πρέπει, οι γυναίκες ενθαρρύνονται να «επιλέξουν» άντρες σύμφωνα με το πόσο καλά ταιριάζουν τα σχέδια ζωής, οι στόχοι και τα ιδανικά τους. Ουσιαστικά λοιπόν, ορισμένες γυναίκες επιλέγουν να «δεσμεύονται» με άντρες που είναι συνεργάσιμοι, υποστηρικτικοί, πρόθυμοι και που ηγούνται σε τομείς που μια γυναίκα θεωρεί σημαντικούς. Από πολιτισμικής απόψεως, οι άνδρες που κατηγοριοποιούνται ως «απρόθυμοι», «ισχυρογνώμονες» ή αναμένουν οι γυναίκες απλά να «συναινούν» θεωρούνται μη κατάλληλοι για σύντροφοι.
Δυστυχώς, όμως, πολλά από τα «πολιτισμικά ανεπιθύμητα» ανδρικά χαρακτηριστικά είναι παρόμοια ή ταυτίζονται με χαρακτηριστικά που είναι βιολογικά «ελκυστικά». Αν και όχι πάντα αλήθεια, συχνά ο άνδρας που είναι έξυπνος, έχει υψηλό στάτους και είναι φιλόδοξος είναι λιγότερο πιθανό να ακολουθήσει και να συναινέσει σε μια ερωτική σχέση. Γενικά μιλώντας, οι άνδρες που έχουν «ηγετικά χαρακτηριστικά» θέλουν να είναι εκείνοι που ηγούνται των περισσότερων καταστάσεων.
Με αυτά τα δύο «συναισθήματα» να μπερδεύονται, οι γυναίκες συχνά νιώθουν ανικανοποίητες ως προς τον έρωτα. Πολλές από αυτές αναφέρουν ότι «πηγαινοέρχονται» ανάμεσα στους δύο κύριους τύπους ανδρών στα ραντεβού τους. Νιώθουν έλξη από άντρες για το στάτους, τη φιλοδοξία και το δυναμισμό τους – για να πληγωθούν λίγο αργότερα, όταν εκείνοι οι άντρες δεν ανταπεξέλθουν στα στάνταρ ενός συντρόφου για δέσμευση. Και υπάρχουν και οι περιπτώσεις που γνωρίζουν ένα «καλό παιδί» για να βαρεθούν γρήγορα και η λίμπιντό τους να εξασθενήσει. Και στις δύο περιπτώσεις, οι γυναίκες καταλήγουν να νιώθουν έλλειψη ικανοποίησης και σύγχυση.
Πιθανές λύσεις
Μια στρατηγική που μπορεί να υιοθετηθεί από τις γυναίκες είναι να μάθουν να απολαμβάνουν να ηγούνται μιας σχέσης με ένα «καλό παιδί». Υπάρχουν ορισμένα είδη γυναικών που προτιμούν να έχουν τον έλεγχο.
Άλλες γυναίκες επιλέγουν να είναι προσεκτικές ως προς την επιλογή του «σωστού» άντρα και να απολαμβάνουν την έλξη από έναν δυναμικό άντρα. Αυτές οι γυναίκες αξιολογούν και «ελέγχουν» τους άντρες, επιθυμώντας να βρουν έναν που θα ηγείται των ελπίδων, των ονείρων και των στόχων τους. Γνωρίζουν ότι εφόσον δεν θέλουν εκείνες να οδηγήσουν, το σοφό είναι να επιλέξουν προσεκτικά τον οδηγό τους. Κι έτσι, βρίσκουν έναν άνδρα με ισχυρά, ελκυστικά χαρακτηριστικά.
Υπάρχουν βέβαια κι άλλες γυναίκες που επιλέγουν να κινηθούν και στους δύο κόσμους. Εδώ ίσως το αποτελεσματικότερο είναι οι ανοιχτές, πολυσυντροφικές σχέσεις. Η εξελικτική ψυχολογία υποστηρίζει ότι οι γυναίκες ορισμένες φορές χρησιμοποιούν αυτή τη στρατηγική, ώστε να αναζητήσουν την πιο σταθερή, υποστηρικτική σχέση από έναν άνδρα και τα καλύτερα γονίδια από έναν άλλο. Όταν μια γυναίκα δεν μπορεί να τα βρει όλα σε έναν άνδρα, ορισμένες επιλέγουν να έχουν και τα δύο είδη.
Τέλος, ορισμένες γυναίκες επιλέγουν να διαπραγματευτούν και να μοιραστούν τους ηγετικούς ρόλους με τον σύντροφό τους. Μοιράζουν τις εργασίες και τις υποχρεώσεις σε διαφορετικούς τομείς. Ίσως εκείνες να ηγούνται των οικονομικών και εκείνοι να έχουν τον έλεγχο των παιδιών (ή το αντίθετο). Με αυτό τον τρόπο, όλοι έχουν ευθύνες και χρειάζεται να παίρνουν και πρωτοβουλίες και γι’ αυτό εδώ υπάρχει τόσο η έλξη, όσο και η αίσθηση δέσμευσης.
Dr. Jeremy Nicholson, κοινωνικός ψυχολόγος
