“Ο ωραίος και καλός άνθρωπος ούτε μαλώνει με κανέναν ούτε επιτρέπει, στον βαθμό που περνάει από το χέρι του, σε άλλους να μαλώνουν….
Αυτό είναι το νόημα της ίδιας της μόρφωσης: να μαθαίνεις τι είναι δική σου υπόθεση και τι όχι. Αν κάποιος κρατάει αυτή τη στάση, πού να βρεθεί χώρος για διενέξεις;”
– Επίκτητος, Διατριβαί, 4.5.1,7β-8α
Είναι ευρέως γνωστό ότι ο Σωκράτης περιδιάβαινε την Αθήνα, προσεγγίζοντας τους ανθρώπους με τους οποίους διαφωνούσε περισσότερο και τους ενέπλεκε σε σχοινοτενείς συζητήσεις.
Στις συζητήσεις αυτές – ή όσες καταγραφές τους διασώθηκαν ως τις μέρες μας – υπάρχουν πολλά παραδείγματα συνομιλητών του που πειράχτηκαν, εκνευρίστηκαν η προσβλήθηκαν από τις απανωτές ερωτήσεις του. Οι Αθηναίοι πολίτες ενοχλήθηκαν σε τέτοιο βαθμό τελικά, ώστε τον καταδίκασαν σε θάνατο.
Αλλά ο ίδιος ο Σωκράτης δεν φαινόταν ποτέ να ταράζεται. Ακόμα και όταν μιλούσε για θέματα ζωής και θανάτου, διατηρούσε πάντα την ψυχραιμία του. Τον ενδιέφερε πολύ περισσότερο να ακούσει αυτό που είχε να πει ο άλλος, παρά να σιγουρευτεί ότι ακούγονταν τα δικά του λόγια ή – όπως επιμένουμε οι περισσότεροι – να υπερτερήσουν τα επιχειρήματά του.
Την επόμενη φορά που θα αντιμετωπίσετε μια λογομαχία για ζητήματα πολιτικής ή μια προσωπική διαφωνία, ρωτήστε τον εαυτό σας:
Υπάρχει κανένας λόγος να μαλώνω γι΄αυτό;
Θα διορθωθεί κάτι αν τσακωθώ;
Σκεφτείτε αλήθεια, θα ήταν ένας μορφωμένος ή σοφός άνθρωπος τόσο εριστικός όσο έχετε την τάση εσείς να γίνετε; Ή μήπως θα έπαιρνε μια βαθιά ανάσα, θα ηρεμούσε και θα αντιστεκόταν στον πειρασμό να λογομαχήσει;
Σκεφτείτε λίγο τι θα πετυχαίνατε – και πόσο καλύτερα θα αισθανόσασταν – αν κατανικούσατε την ανάγκη να συγκρουστείτε και να βγαίνετε νικητής σε κάθε ασήμαντη διαφωνία.
Θυμηθείτε επίσης, τα λόγια του ποιητή Ησίοδου που είπε ότι “ο πιο ακριβός θησαυρός είναι η φειδωλή γλώσσα”. Ο Ρόμπερτ Γκριν το θεωρεί νόμο της δύναμης: Να λες πάντα λιγότερα απ’ ό,τι είναι απαραίτητο.
Μιλάμε επειδή πιστεύουμε ότι αυτό βοηθάει, ενώ στην πραγματικότητα κάνει τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα για εμάς. Αν ο/η σύντροφός θέλει να ξεθυμάνει, εμείς προσπαθούμε να τον νουθετήσουμε. Και όμως, το μόνο που θέλει από εμάς είναι να ακούσουμε.
Σε άλλες καταστάσεις, ο κόσμος προσπαθεί να μας δώσει πολύτιμη πληροφόρηση, ενώ εμείς πασχίζουμε να λύσουμε το θέμα φλυαρώντας ακατάσχετα – και το μόνο που καταφέρνουμε είναι να το κάνουμε χειρότερο.
Σήμερα, λοιπόν, θα είστε κομμάτι του προβλήματος ή της λύσης;
Θα ακούσετε τη σοφία του κόσμου ή θα συμβάλλετε στον θόρυβο που την καταπνίγει;
Απόσπασμα από το βιβλίο των Ryan Holiday & Stephen Hanselman ” Άδραξε τον χρόνο” από τις εκδόσεις Πεδίο
