Εκεί που υπάρχει σιωπή υπάρχει χώρος – όχι από το ένα σημείο στο άλλο σημείο, όπως συνήθως το αντιλαμβανόμαστε. Όπου υπάρχει σιωπή δεν υπάρχει σημείο αλλά μόνο σιωπή. Και αυτή η σιωπή έχει εκείνη την καταπληκτική ενέργεια του σύμπαντος.
Το σύμπαν δεν έχει αιτία, το σύμπαν υπάρχει. Αυτό είναι επιστημονικό γεγονός. Αλλά εμείς οι άνθρωποι είμαστε πιασμένοι στις αιτίες.
Μέσα από την ανάλυση μπορείτε ν’ ανακαλύψετε την αιτία της φτώχειας σ’ αυτή τη χώρα, ή σε άλλες χώρες. Μπορείτε να βρείτε την αιτία του υπερπληθυσμού, την έλλειψη ελέγχου γεννήσεων, μπορείτε να βρείτε την αιτία γιατί οι άνθρωποι είναι διαιρεμένοι ανάμεσά τους σαν σιχ, ινδουιστές, μουσουλμάνοι, κ.λ.π.
Μπορείτε να βρείτε την αιτία του άγχους σας ή την αιτία της μοναξιάς σας. Μπορείτε να βρείτε αυτές τις αιτίες με την ανάλυση, αλλά ποτέ δεν είστε ελεύθεροι από την αιτιότητα.
Όλες οι δράσεις μας βασίζονται στην αμοιβή ή τιμωρία, όσο λεπτεπίλεπτη μορφή κι αν παίρνει αυτό, που είναι η αιτιότητα.
Για να κατανοήσουμε την τάξη του σύμπαντος που είναι χωρίς αιτία, είναι δυνατόν να ζούμε μια καθημερινή ζωή χωρίς αιτία; Αυτό είναι υπέρτατη τάξη. Μέσα απ’ αυτή την τάξη έχετε δημιουργική ενέργεια. Διαλογισμός είναι το να ελευθερώσεις αυτή τη δημιουργική ενέργεια.
Είναι πάρα πολύ σημαντικό να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε το βάθος και την ομορφιά του διαλογισμού. Ο άνθρωπος πάντα ρωτούσε, από τους πιο παλιούς καιρούς, αν υπάρχει κάτι πέρα από τη σκέψη, πέρα απ’ όλες τις ρομαντικές επινοήσεις, πέρα απ’ όλο το χρόνο.
Ο άνθρωπος πάντα αναρωτιόταν: υπάρχει κάτι πέρα απ’ όλον αυτό τον πόνο, πέρα απ’ όλο αυτό το χάος, πέρα από τους πολέμους, πέρα απ’ τη μάχη ανάμεσα στ’ ανθρώπινα πλάσματα; Υπάρχει κάτι που είναι ακίνητο, ιερό, ολότελα αγνό, καθαρό, ανέγγιχτο από κάθε σκέψη, από κάθε πείρα; Αυτή στάθηκε η έρευνα κάποιων σοβαρών ανθρώπων από τους πιο αρχαίους χρόνους.
Για να το ανακαλύψουμε, για να το συναντήσουμε, είναι αναγκαίος ο διαλογισμός. Όχι ο επαναληπτικός διαλογισμός, αυτό είναι ολότελα χωρίς σημασία. Υπάρχει δημιουργική ενέργεια που είναι αληθινά θρήσκα, όταν ο νους είναι ελεύθερος από κάθε σύγκρουση, απ’ όλο το μόχθο της σκέψης.
Το να συναντήσεις αυτό που δεν έχει αρχή ούτε τέλος – αυτό είναι το πραγματικό βάθος του διαλογισμού και η ομορφιά του. Αυτό απαιτεί ελευθερία από κάθε εξάρτηση ή διαμόρφωση.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Κρισναμούρτι “Η φλόγα της προσοχής” από τις εκδόσεις Καστανιώτη
