Πολλοί άνθρωποι έχουν ακούσει την έννοια “στατική νοοτροπία” και την αντίθετή της, “νοοτροπία ανάπτυξης”, χάρη στη δουλειά της ψυχολόγου του Στάνφορντ Carol Dweck και στο βιβλίο της με τον εύστοχο τίτλο Mindset “Νοοτροπία”.
Οι άνθρωποι με “στατική νοοτροπία” ασπάζονται μια “μονοδιάστατη” θεωρία εαυτού και πιστεύουν ότι σημαντικές ιδιότητες, όπως η ευφυΐα και η προσωπικότητα, αποτελούν παγιωμένα χαρακτηριστικά που δεν μπορούν να αλλάξουν.
Οι άνθρωποι με “νοοτροπία ανάπτυξης” πιστεύουν ότι αυτές οι βασικές ιδιότητες είναι “εύπλαστες” και μπορούν να βελτιωθούν με τη μάθηση και την προσπάθεια.
Οι έρευνες δείχνουν ότι αυτές οι πεποιθήσεις σε σχέση με τη δυνατότητα αλλαγής μπορούν να επηρεάσουν βαθύτατα τη συμπεριφορά. Τα παιδιά που πιστεύουν ότι η ευφυΐα τους είναι στατική, με την έννοια ότι δεν μπορεί να εξελιχθεί και να αυξηθεί, σημειώνουν χαμηλότερες επιδόσεις σε μαθήματα που θεωρούν δύσκολα συγκριτικά με τα παιδιά που πιστεύουν ότι μπορούν να βελτιώσουν την ευφυΐα τους αν προσπαθήσουν περισσότερο.
Άλλωστε, τα παιδιά που είναι ανοιχτά στην αλλαγή και πιστεύουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν – και ότι οι προσπάθειές τους αξίζουν τον κόπο – αντιμετωπίζουν με αίσθηση ευθύνης την επίδοσή τους και ανταποκρίνονται με προθυμία στην πρόκληση. Έτσι, δεν αποθαρρύνονται από αναποδιές και αποτυχίες, αλλά επιμένουν ακόμη κι όταν είναι απογοητευμένα.
Κατά τη διάρκεια μιας μελέτης, οι ερευνητές έστειλαν στους μισούς φοιτητές ένα άρθρο που ανέφερε ότι ο εγκέφαλος των ανθρώπων – ακόμη και των ενηλίκων – μπορεί να αναπτυχθεί και να βελτιωθεί με την εξάσκηση.
Στη συνέχεια ζήτησαν από αυτούς να συνοψίσουν ό,τι είχαν διαβάσει. Σε σύγκριση με μια δεύτερη ομάδα φοιτητών, οι οποίοι διάβασαν ένα διαφορετικό άρθρο, οι φοιτητές που είχαν πληροφορηθεί για τη δυνατότητα εκπαίδευσης του εγκεφάλου είχαν χαμηλότερα ποσοστά εγκατάλειψης του μαθήματος των μαθηματικών και υψηλότερους βαθμούς σε αυτό. Κι όλα αυτά χάρη σε μια μικρή αλλαγή στη νοοτροπία τους.
Ένας γονιός που επαινεί μια επιτυχία του παιδιού του λέγοντας “Διάβασες πολύ!” προωθεί τη “νοοτροπία της ανάπτυξης”. Αντίθετα, ο γονιός που λέει “Για δες ο γιος μου! Πήρες άριστα! Είσαι ιδιοφυΐα!” προωθεί τη “στατική νοοτροπία”.
Αν το παιδί καταλήξει να πιστεύει ότι η επιτυχία βασίζεται στην έμφυτη ευφυΐα και ότι αυτή η ευφυΐα είναι μια στατική αξία, τότε το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα όταν τα πράγματα γίνουν δύσκολα και πιάσει τον εαυτό του να “σέρνεται” στα γερμανικά ή στην άλγεβρα…..
“Συναισθηματική ευελιξία” – Susan David – εκδόσεις Πεδίο
