Ο αμερικάνικος κινηματογράφος μας έκανε την τιμή το 1989 να παρουσιάσει το αριστούργημα “Ο κύκλος των χαμένων ποιητών” μια ταινία που έγραψε ο Τομ Σούλμαν και σκηνοθέτησε ο Πίτερ Γουίαρ. Όσο για τους πρωταγωνιστές, ο Ρόμπιν Γουίλιαμς ως δάσκαλος και ο Ίθαν Χοκ ως μαθητής, έχουν χαραχτεί στις καρδιές όσων είδαν και ξαναείδαν την ταινία.
Ένας από τους… χαμένους ποιητές, ο Ουώλτ Ουίτμαν, γεννημένος στη Νέα Υόρκη του 1800, ασχολήθηκε με τις εκδόσεις ως δημοσιογράφος αλλά και εκδότης πριν να εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή “Φύλλα χλόης” μια ποιητική συλλογή κάπως ανοργάνωτη από άποψη έκδοσης αλλά και αρκετά ανεξάρτητου τρόπου σκέψης η οποία προκάλεσε αρνητικές κριτικές και κατάφερε να πουλήσει ένα μόνο αντίτυπο. Ο Ουίτμαν την διόρθωσε, πρόσθεσε τίτλους σε ποιήματα που δεν είχαν και μία συγχαρητήρια επιστολή του Ραλφ Γουάλντο Έμερσον.
Ακολούθησαν μερικές ακόμα επανεκδόσεις των “Φύλλων Χλόης” ανά τις δεκαετίες που ακολούθησαν και μια διαφορετική δυναμική της Αμερικανικής κοινωνίας, η οποία σιγά σιγά αποδέχτηκε ιδέες ανεξαρτησίας και ελεύθερης σκέψης, όπως αυτές είχαν συλληφθεί στη συλλογή του Ουίτμαν.
Καπετάνιε! Καπετάνιε μου!
Το φοβερό ταξίδι μας έχει τελειώσει·
Το πλοίο βάσταξε κάθε βιτσιά, το έπαθλο που αποζητήσαμε το έχουμε σηκώσει·
Το λιμάνι είναι κοντά, ακούω τις καμπάνες, συνεπαρμένο κόσμο,
ενώ τα μάτια τους ακολουθούν τη σταθερή καρίνα, το σκάφος βλοσυρό και θαρραλέο:
Μα ω καρδιά! καρδιά! καρδιά!
Ω οι αιμοσταγείς στάλες του κόκκινου,
Εκεί στη γέφυρα που ο Καπετάνιος μου ξαπλώνει
Πεσμένος κρύος και νεκρός.
Ω Καπετάνιε! Καπετάνιε μου!
Ορθώσου κι άκου τις καμπάνες·
Ορθώσου – για σένα τη σημαία κυματίζουν – για σένα η σάλπιγγα ηχεί·
Για σένα ανθοδέσμες και μετάξινα στεφάνια – για σένα στις ακτές μαζεύονται τα πλήθη·
Σένα ζητούν, οι μάζες οι παλλόμενες, στρέφοντας τα ανυπόμονα πρόσωπά τους·
Να Καπετάνιε! πατέρα αγαπημένε!
Το χέρι αυτό κάτω από το κεφάλι σου·
Όνειρο είναι πως πάνω στο κατάστρωμα,
Είσαι πεσμένος κρύος και νεκρός.
Ο Καπετάνιος μου δε μ’ απαντά, τα χείλη του ακούνητα κι ωχρά·
Ο πατέρας μου το χέρι μου δε νιώθει, σφυγμό δε θα ‘χει πια ποτέ ξανά·
Το πλοίο έδεσε άγκυρα σώο και αβλαβές, η πλεύση του ανήκει πια στο χθες·
Από ταξίδι φοβερό, το πλοίο νικητής, εισπλέει με σκοπό επιτυχή·
Πανηγυρίστε, ω ακτές, χτυπάτε, ω καμπάνες!
Όμως εγώ, με πάτημα θρηνητικό,
Γυρνώ τη γέφυρα που ο Καπετάνιος μου ξαπλώνει
Πεσμένος κρύος και νεκρός.
Μετάφραση της Μαρίας Θεοφιλάκου
