Αν έπρεπε να ορίσουμε τον ευτυχισμένο άνθρωπο, θα λέγαμε πως είναι αυτός που δεν εντοπίζει την ιδέα ενός ψευδούς εαυτού μέσα στις εμπειρίες του.
Με άλλα λόγια, είναι αυτός που δεν ταυτίζεται με τη δραστηριότητα του νου, τις αισθήσεις στο σώμα του και τις πέντε αισθήσεις της αντίληψης, και άρα δεν αντλεί από αυτές την αίσθηση της ταυτότητάς του.
Όταν είναι χαρούμενος δεν «είναι» χαρούμενος, αλλά έχει επίγνωση των συναισθημάτων που δημιουργούνται μέσα του. Αντίστοιχα, όταν νιώθει στενοχώρια, δεν «είναι» στενοχωρημένος, αλλά απλώς παρατηρεί αυτό το φαινόμενο που συμβαίνει μέσα του.
Τα εισαγωγικά στη λέξη «είναι» δηλώνουν ακριβώς ότι δεν ταυτίζεται με τα συναισθήματα και δεν διαμορφώνει την ταυτότητά του ανάλογα μ’ αυτά.
Θα μπορούσαμε επίσης να πούμε ότι ο ευτυχισμένος είναι αυτός που αφήνεται στη ροή της ζωής και δεν αντιστέκεται σε ό,τι φέρνει η στιγμή.
Στο ινδικό έπος Μπαγκαβάτ Γκίτα, που γράφτηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. από τον Βυάσα, περιγράφεται ο σοφός άνθρωπος ως εξής:
«Όποιος, παρά τις ατυχίες της ζωής,
Μπορεί να διατηρήσει τον νου του καθαρό,
Δεν τρέχει πίσω από τις απολαύσεις
Και είναι απελευθερωμένος από τις προσκολλήσεις,
Το φόβο και το θυμό,
Είναι σοφός και κατέχει την απόλυτη σοφία.
Όποιος, ελεύθερος από κάθε προσκόλληση,
Δεν κυριεύεται από τη χαρά τις στιγμές της χαράς
Και δεν βυθίζεται στο μίσος όταν συναντάει το κακό,
Αυτός κατέχει την απόλυτη σοφία».
Η ευτυχία είναι συνώνυμο της σοφίας. Και η σοφία είναι το να είσαι αυτό που είσαι. Δεν είναι μια κατάσταση του νου, δεν είναι κάτι που γίνεσαι ή κάτι που αποκτάς.
Είναι το να ζεις στο παρόν σύμφωνα με την αληθινή σου φύση, πέρα από τις ταυτότητες και τις προσωρινές εμπειρίες του νου και του σώματος.
Αυτός που «δεν κυριεύεται από τη χαρά τις στιγμές της χαράς» και «δεν βυθίζεται στο μίσος όταν συναντάει το κακό», είναι αυτός που παραμένει σταθερός στο «κέντρο» του.
Αλλά το κέντρο του δεν είναι ένα σταθερό κέντρο σε σχέση με τα φαινόμενα που συμβαίνουν μέσα του. Είναι ένα κέντρο που ακολουθεί ακριβώς τη ροή αυτών των φαινομένων. Δεν αντιστέκεται στις μεταβολές. Είναι ένα με τη ροή, αλλά ταυτόχρονα είναι σαν να βρίσκεται στο υπόβαθρο ως ο παρατηρητής των μεταβολών.
Είναι σαν να συμμετέχει και να παρατηρεί ταυτόχρονα.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ μεταβολών και υποβάθρου. Οι μεταβολές αποτελούν εκφράσεις της επίγνωσης, που φαίνεται σαν να έχει επισκιαστεί από τις μορφές που παίρνει.
Ο πνευματικός δάσκαλος Ρούπερτ Σπάιρα χρησιμοποιεί συχνά την εξής παρομοίωση: όταν είσαι η επίγνωση είναι σαν να είσαι η οθόνη της τηλεόρασης που αφήνει τις εικόνες και τις ταινίες (δηλαδή το περιεχόμενο) να περνούν από μπροστά της χωρίς αντίσταση, χωρίς να επηρεάζεται από αυτές, χωρίς να τις κρίνει και χωρίς να τις απορρίπτει.
Απόσπασμα από το βιβλίο τυ Νίκου Μπάτρα «Επίγνωση» από τις εκδόσεις iwrite.gr
