Όταν ένα παιδί δεν εισπράττει από τους γονείς του επαρκή προσοχή και κατανόηση για τις βασικές ανάγκες του, τότε θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του προκειμένου να λάβει προσοχή και κατανόηση.
Τα παιδιά κάνουν σχεδόν τα πάντα για να γίνουν αρεστά στους γονείς τους. Όταν, λοιπόν, οι γονείς δεν είναι ιδιαίτερα στοργικοί ή/και δυσκολεύονται να συναισθανθούν τα αισθήματα και τις επιθυμίες του παιδιού τους, τότε αναλαμβάνει το παιδί την ευθύνη να προσπαθήσει να θεραπεύσει τη σχέση του μαζί τους.
Αν, για παράδειγμα, οι γονείς είναι πολύ αυστηροί και περιμένουν από το παιδί να είναι υπάκουο και φρόνιμο, τότε εκείνο θα πασχίσει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους, προκειμένου να τους ευχαριστήσει – ή, έστω, να γλιτώσει την τιμωρία.
Διαβάστε επίσης: Μια υπέροχη άσκηση για να συνδεθούμε με το εσωτερικό μας παιδί
Για να πετύχει αυτή η προσαρμογή, το παιδί θα πρέπει να καταπιέσει μέσα του κάθε επιθυμία και συναίσθημα που αντίκειται στις προσδοκίες των γονιών του.
Έτσι, δεν θα μάθει, φερ’ ειπείν, πώς να διαχειρίζεται το συναίσθημα της οργής.
Η οργή είναι σημαντική για τη ζωή μας, υπό την έννοια ότι μας βοηθά να θέτουμε τους όρους μας και να υπερασπιζόμαστε τα όριά μας. Αλλά όταν το παιδί, στην προσπάθειά του να υψώσει το ανάστημά του, σκοντάφτει πάνω στον δεσποτισμό των γονιών του, κάποια στιγμή θα νιώσει ότι είναι προτιμότερο να καταπιέζει την οργή του. Κι έτσι δεν θα μάθει να διαχειρίζεται αυτό το συναίσθημα, ούτε να θέτει τους όρους του με λογικό τρόπο. Θα αναπτύξει πεποιθήσεις όπως «Δεν επιτρέπεται να αμύνομαι!», «Δεν επιτρέπεται να θυμώνω!», «Πρέπει να προσαρμόζομαι», «Δεν επιτρέπεται να θέλω το δικό μου».
Αλλά ακόμα και αν αργότερα, στην εφηβεία, αναπτύξει ένα πρόγραμμα αντίδρασης και επαναστατήσει απέναντι στην πίεση και τις προσδοκίες των γονιών του, θα παραμείνει εγκλωβισμένο στον αρχικό προγραμματισμό του· γιατί ούτε η προσαρμογή ούτε η αντίδραση είναι προϊόντα της ελεύθερης βούλησης.
Το σκοτεινό παιδί του συγκεκριμένου εφήβου – και μετέπειτα ενήλικα – έχει χαραγμένη βαθιά μέσα του τη δεσποτική συμπεριφορά των γονέων.
Μέσα από τον παραμορφωτικό φακό αυτού του βιώματος, νομίζει διαρκώς ότι οι άλλοι προσπαθούν να του επιβληθούν. Και σπεύδει να προσαρμοστεί ή να επαναστατήσει.
Μόνο όταν το άτομο γνωρίσει το σκοτεινό παιδί μέσα του και το απαλλάξει από τα τραύματα και τις πεποιθήσεις του θα μπορέσει να νιώσει ισότιμο με τους συνανθρώπους του.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Stefanie Stahl «Το παιδί που κρύβουμε μέσα μας» από τις εκδόσεις Διόπτρα
