Η διαταραχή μετατραυματικού στρες είναι μια ψυχική διαταραχή που πυροδοτείται από ένα τρομακτικό γεγονός – είτε βιώνοντάς το, είτε όντας μάρτυρας. Οι περισσότεροι άνθρωποι που περνούν ένα τραυματικό γεγονός εμφανίζουν μια προσωρινή δυσκολία προσαρμογής και αντιμετώπισής του, αλλά με τον καιρό και την κατάλληλη αυτοφροντίδα, συνήθως νιώθουν καλύτερα και το ξεπερνούν. Αν τα συμπτώματα επιδεινωθούν, διαρκέσουν για μήνες ή ακόμα και χρόνια και επηρεάσουν και την καθημερινότητα, τότε πιθανότατα έχει αναπτυχθεί διαταραχή μετατραυματικού στρες.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του μετατραυματικού στρες ξεκινούν συνήθως λίγες μέρες (έως και ένα μήνα) μετά το τραυματικό γεγονός, αλλά ορισμένα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν και χρόνια μετά το συμβάν. Τα συμπτώματα προκαλούν σημαντικά προβλήματα στο κοινωνικό και εργασιακό πλαίσιο, αλλά φυσικά και στις σχέσεις. Μπορούν επίσης να επηρεάσουν αρνητικά την ικανότητά μας να εκτελέσουν βασικές καθημερινές δραστηριότητες.
Τα συμπτώματα του PTSD ομαδοποιούνται σε τέσσερις κατηγορίες:
Παρεμβατικές αναμνήσεις : Επαναλαμβανόμενες, δυσάρεστες αναμνήσεις του τραυματικού γεγονότος. Αναβίωσή του σαν να συμβαίνει ξανά. Εφιάλτες και σοβαρή συναισθηματική δυσφορία ή σωματική αντίδραση σε κάτι που θυμίζει το γεγονός
Αποφυγή: Προσπάθεια αποφυγής ή συζήτησης για το τραυματικό γεγονός, αποφυγή δραστηριοτήτων ή ανθρώπων που θυμίζουν το τραυματικό γεγονός.
Αρνητικές αλλαγές στη σκέψη και στη διάθεση: Αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό μας, τους άλλους ανθρώπους ή τον κόσμο. Απόγνωση και απελπισία για το μέλλον. Προβλήματα μνήμης, δυσκολία διατήρησης στενών σχέσεων. Απομόνωση από την οικογένεια και τους φίλους. Έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, που κάποτε ο ασθενής απολάμβανε. Δυσκολία βίωσης θετικών συναισθημάτων/ συναισθηματικό μούδιασμα.
Αλλαγές στις σωματικές και συναισθηματικές αντιδράσεις: Το άτομο τρομάζει εύκολα, βρίσκεται σε εγρήγορση για πιθανούς κινδύνους. Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά (όπως αλκοολισμός κλπ.). Δυσκολίες στον ύπνο και στη συγκέντρωση, εκνευρισμός/ επιθετική συμπεριφορά, παράλογες ενοχές ή ντροπή.
Για τα παιδιά 6 ετών και μικρότερα, τα σημάδια και τα συμπτώματα μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν:
- Εκδραμάτιση του τραυματικού γεγονότος ή στιγμές του μέσα από το παιχνίδι
- Τρομακτικά όνειρα που περιλαμβάνουν κομμάτια του τραυματικού γεγονότος
Ένταση των συμπτωμάτων
Τα συμπτώματα του PTSD μπορεί να διαφέρουν σε ένταση με τον καιρό. Μπορεί να εμφανίζετε περισσότερα συμπτώματα, όταν είστε γενικά στρεσαρισμένοι ή όταν κάτι ή κάποιος σας υπενθυμίζει τι έχετε περάσει. Για παράδειγμα, μπορεί να ακούσετε για ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα και να αναβιώσει το δικό σας. Ή να δείτε τις ειδήσεις και να ακούσετε για έναν βιασμό, κάτι που θα σας θυμίσει τον δικό σας.
Πότε να επισκεφθείτε ειδικό
Αν έχετε ενοχλητικές σκέψεις και συναισθήματα για ένα τραυματικό γεγονός για πάνω από ένα μήνα, αν είναι έντονα ή αν νιώθετε ότι δεν μπορείτε να ανακτήσετε τον έλεγχο της ζωής σας, μιλήστε σε έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο, ακόμα και στο γιατρό σας. Αν λάβετε σύντομα την κατάλληλη θεραπεία, μπορείτε να εμποδίσετε την επιδείνωση των συμπτωμάτων.
