Γιατί υπάρχουν θύτες και θύματα;
Επειδή η συνύπαρξή τους είναι κάτι που βολεύει συνήθως και τους δύο! Θύτης και θύμα δημιουργούν μια αλληλεξάρτηση που σπάνια συνειδητοποιούν.
Συχνά παραπονιούνται ο ένας για τον άλλο, ωστόσο παραμένουν κολλημένοι στη δυσλειτουργική σχέση τους, πίσω από την οποία κρύβονται η αρνητική αντίληψη για τον εαυτό τους κα η ανικανότητά τους να διεκδικήσουν την ατομικότητά τους.
Επιπλέον, είναι αχώριστοι, παρόλο που υποφέρουν, και συχνά κουράζουν τους άλλους δημιουργώντας γύρω τους μια νοσηρή ατμόσφαιρα.
Η δυάδα θύτης – θύμα δεν αφορά μόνο τα ζευγάρια· τη βλέπουμε πολύ συχνά σε κάθε τομέα της ζωής όπου ο ένας βρίσκεται σε θέση εξουσίας – και έχει τη δυνατότητα να κάνει κακή χρήση της – και ο άλλος δεν ξέρει πώς να θέσει τα όριά του και να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα:
Δεσποτικός εργοδότης και ντροπαλός υπάλληλος ή δύστροπος υπάλληλος και αφεντικό χωρίς πυγμή.
Αυταρχικός γονιός και υπερβολικά πειθήνιο παιδί ή δύσκολο παιδί που τρομοκρατεί τους γονείς του.
Πιεστικός έμπορος και φοβισμένος πελάτης ή ανυπόφορος πελάτης και υποχωρητικός πωλητής.
Εξουθενωμένος δάσκαλος και ταραξίας μαθητής ή δεσποτικός δάσκαλος και τρομοκρατημένος μαθητής.
Περιβάλλον με αυστηρή ιεραρχία (στρατός, αστυνομία, κουζίνα εστιατορίου, φυλακή, σχολικό πλαίσιο), όπου κάποιοι άνθρωποι επωφελούνται από τη θέση εξουσίας τους για να εκδηλώνουν κυριαρχική και καταχρηστική συμπεριφορά.
Είστε θύτης ή θύμα;
Θυμηθείτε μια κατάσταση όπου λειτουργήσατε ως «θύτης».
Έχετε συνειδητά χειραγωγήσει ή έχετε διαστρεβλώσει την πραγματικότητα, με σκοπό να κάνετε κάτι στον άλλο ή για να τον εμποδίσετε να κάνει κάτι;
Για παράδειγμα, συχνά ως γονείς φοβόμαστε όταν τα παιδιά μας – ιδιαίτερα όταν είνα έφηβοι ή νεαροί ενήλικες – ριψοκινδυνεύουν ή κάνουν επιλογές με τις οποίες δεν συμφωνούμε, αλλά είναι ωστόσο σημαντικές για τα ίδια.
Θυμηθείτε μια κατάσταση όπου υπήρξατε «θύμα».
Αφήσατε να σας κάνουν ό,τι θέλουν, είτε για να ευχαριστήσετε τον άλλο είτε επειδή νιώθατε ενοχές είτε για να αποφύγετε μια σύγκρουση, αρνούμενοι το ένστικτό σας, τις επιθυμίες σας ή τη διαίσθησή σας;
Αυτό συνέβη με τους γονείς σας, το αφεντικό σας, τον/τη σύζυγό σας ή μέσα σε μια ομάδα;
Συμβάλατε και συμμετείχατε εν γνώσει σας σε κακές αποφάσεις και μετανιώνετε γι’ αυτό;
Μήπως σε ορισμένους τομείς της ζωής σας λειτουργείτε ως θύμα και σε άλλους ως θύτης;
Παρατηρήστε τους τομείς της ζωής σας όπου θέλετε να έχετε τον έλεγχο καθώς και εκείνους που σας τρομάζουν και νιώθετε ότι ελέγχετε λιγότερο.
Κάτι που πρέπει να θυμάστε
Ο καθένας μας μπορεί να είναι θύμα ή θύτης (ή ελεγκτικός ή ελεγχόμενος) ανάλογα με τις περιστάσεις που πυροδοτούν τους ασυνείδητους προγραμματισμούς μας.
Μπορούμε να μάθουμε να ηρεμούμε όταν η πίεση ανεβαίνει και νιώθουμε έτοιμοι να εκραγούμε.
Μια καλή σχέση έχει πέντε χαρακτηριστκά: αυθεντικότητα, αναγνώριση της ύπαρξής μας, ενσυναίσθηση, αμοιβαίος σεβασμός και διαφύλαξη του δεσμού σε περίπτωση σύγκρουσης.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Marion Blique «Νίκησε τις τοξικές σχέσεις» από τις εκδόσεις Πεδίο
