Ο θυμός, όπως και κάθε άλλο συναίσθημα, είναι μια αντίδραση σε ένα γεγονός. Είναι αποτέλεσμα της αντιπαράθεσης ανάμεσα σε μια επιθυμία ή μια προσδοκία και ένα εμπόδιο που έρχεται να παρακωλύσει ή να ματαιώσει την ικανοποίηση αυτής της επιθυμίας.
Η αδυναμία μας να αντέξουμε την προκαλούμενη απογοήτευση είναι που γεννά τον θυμό μας.
Ο θυμός εμφανίζεται όταν η πραγματικότητα δεν αντιστοιχεί σε αυτό που προσδοκούμε (από τον εαυτό μας ή τους άλλους). Η αποστολή του θυμού λοιπόν είναι να μας ενημερώνει, αλλά κυρίως να ενημερώνει τον άλλο ότι δεν είμαστε ευχαριστημένοι και ότι αυτός πρέπει να κάνει κάτι για να εναρμονιστεί με την επιθυμία μας.
Ο θυμός είναι φυσιολογικός και χρήσιμος επειδή έχει να πει κάτι γι’ αυτό που θέλουμε, και το λέει τόσο σ’ εμάς όσο και στον άλλο. Γίνεται όμως παθολογικός όταν προκαλείται από αυθαίρετες ερμηνείες και μη ρεαλιστικές προσδοκίες.
Ο θυμός είναι οδυνηρός και για σας και για τους άλλους επειδή εκδηλώνεται άμεσα, ξαφνικά, βίαια, και σας κάνει να χάνετε τον έλεγχο.
Για να μάθετε να ελέγχετε πιο αποτελεσματικά τις εκδηλώσεις του θυμού σας, κάντε μια άσκηση αυτοπαρατήρησης που θα σας επιτρέψει, καθώς ο θυμός σας καταλαγιάζει, να τον κατανοήσετε καλύτερα.
Γιατί νιώθω θυμό;
Για να μπορέσετε να αναλύσετε τον θυμό σας, φτιάξτε στο ημερολόγιό σας έναν πίνακα και συμπληρώστε τον:
Στην πρώτη στήλη, που ονομάζεται «Συνθήκες», καταγράψτε τις περιστάσεις στις οποίες αισθανθήκατε θυμό (τόπος, χρόνος, άλλοι άνθρωποι, διάρκεια).
Στη δεύτερη στήλη «Συναισθήματα» σημειώστε το ή τα συναισθήματα που νιώσατε, καθώς και τη φύση και την έντασή τους (δώστε τους ένα βαθμό από το 0 έως το 10, με το 10 να υποδηλώνει την υψηλότερη ένταση).
Διαβάστε επίσης: Η ηρεμία είναι μεταδοτική – πως να την κάνουμε μέρος της ζωής μας
Στην τρίτη στήλη «Σκέψεις» θα περιγράψετε με όσο γίνεται περισσότερη σαφήνεια τις σκέψεις που προηγήθηκαν και αυτές που ακολούθησαν το συγκεκριμένο συναίσθημα. Ποιος ήταν ο εσωτερικός σας μονόλογος, τι λέγατε στον εαυτό σας εκείνη τη στιγμή;
Η τελευταία στήλη «Αντιδράσεις» προορίζεται για τη συμπεριφορά σας, τις πράξεις που ακολούθησαν, όλα όσα είπατε ή κάνατε ως αντίδραση στο θυμό.
Ο πίνακας θα σας βοηθήσει να αποκτήσετε τον έλεγχο του εαυτού σας. Μέσω της αυτοπαρατήρησης θα μπορέσετε να δείτε από απόσταση την κατάσταση, τις προσδοκίες και τις επιθυμίες σας. Ο χρόνος που απαιτείται για να κάνετε την ανάλυση βοηθά να μειωθεί η ένταση του συναισθήματός σας, έτσι ώστε να αρχίσετε να διαχειρίζεστε καλύτερα αυτά που νιώθετε.
Οι τεχνικές της αναπνοής μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Για παράδειγμα, η άσκηση που ακολουθεί θα σας επιτρέψει να μην εστιάζετε την προσοχή σας στο συναίσθημά σας και να μπορέσετε σταδιακά να το μετριάσετε.
Αναπνεύστε και μετρήστε
Καθίστε άνετα σε ένα ήσυχο μέρος.
Παρατηρήστε τον ρυθμό της αναπνοής σας και μετρήστε: 1 εισπνοή=1 χρόνος, 1 εκπνοή=1 χρόνος.
Ξεκινήστε με την αναπνοή σε τέσσερις χρόνους (τέσσερις χρόνους ίσης διάρκειας): μετρήστε αργά «1» για την εισπνοή, έπειτα «2» για την παύση (ίση διάρκεια με τον χρόνο 1), στη συνέχεια «3» για την εκπνοή κα «4» για την παύση (πάντα ίσης διάρκειας με τον χρόνο 1). Συνεχίστε στον ίδιο ρυθμό πολλές φορές.
Ακολουθεί μια άλλη σειρά αναπνοών: μετράτε 1 καθώς εισπνέετε αργά, έπειτα εκπνέετε δύο φορές πιο αργά (διπλάσιος χρόνος από αυτόν της εισπνοής), ενώ σκέπτεστε συγχρόνως τη λέξη «ηρεμία». Έπειτα μετρήστε έως το 2 για την επόμενη εισπνοή. Ακολουθεί εκπνοή δύο φορές μεγαλύτερης διάρκειας, ενώ συγχρόνως σκέπτεστε και πάλι τη λέξη «ηρεμία». Κάνετε την άσκηση δέκα φορές (χωρίς ποτέ να υπερβείτε τον διπλάσιο χρόνο· απλώς επαναλαμβάνετε την άσκηση).
Ξεκινώντας από 10 με 12 κύκλους αναπνοής ανά λεπτό, προοδευτικά θα καταφέρετε να φτάσετε τους 8 ακόμα και τους 6 κύκλους ανά λεπτό. Ηρεμώντας την αναπνοή σας, επιβραδύνοντάς την, αναπνέετε καλύτερα και πιο βαθιά, με πιο αρμονικό και χαλαρό τρόπο. Η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται και η παροχή οξυγόνου στο σώμα αυξάνεται. Είστε πιο ήρεμοι και τα έντονα συναισθήματα καταλαγιάζουν.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Bernard Geberowicz «Νίκησε τη Ζήλεια» από τις εκδόσεις Πεδίο
