1η Διδασκαλία
Μια φορά, ήρθε ένας δάσκαλος της Πειθαρχίας ονόματι Yuan και ρώτησε τον Hui Hai:
«Καταβάλλεις προσπάθειες, δάσκαλε, στην πραγματοποίηση της Αλήθειας;»
«Ναι, καταβάλλω προσπάθειες», απάντησε ο δάσκαλος.
«Πώς καταβάλλεις;»
«Όταν πεινάω, τρώω. Όταν είμαι κουρασμένος, πέφτω και κοιμάμαι».
«Και κάνουν όλοι τις ίδιες προσπάθειες που κάνεις εσύ, δάσκαλε;»
«Όχι με τον ίδιο τρόπο».
«Γιατί όχι;»
«Γιατί όταν οι άλλοι τρώνε, έχουν στο νου τους χίλια δυο πράγματα».
Και συνέχισε: «Πραγματοποίηση σημαίνει να παραμένεις καθαρός από ερεθίσματα, ήχους και ό,τι άλλο αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις από τον εξωτερικό κόσμο και εσωτερικά, να κατέχεις ένα νου μέσα στον οποίο καμιά σφαλερή σκέψη δεν έχει θέση. Το να κατορθώσεις κάτι τέτοιο, χωρίς καθόλου να το κάνεις αντικείμενο νοητικής διεργασίας, λέγεται απουσία της πραγματοποίησης.
Και το να πετύχεις αυτό το τελευταίο, χωρίς ούτε και σ’αυτό να υπεισέλθει η λειτουργία της σκέψης, ονομάζεται απελευθέρωση από την απουσία της πραγματοποίησης».
2η Διδασκαλία
Στην αίθουσα διδασκαλίας του μοναστηριού Πάο Εν Σαν, ο ηγούμενος κάθισε στη θέση του και είπε στη συνέλευση των μοναχών.
-Ένας αρχαίος δάσκαλος είχε πει: «Στέκομαι στη γη και σε περιμένω να με αντιληφθείς». Και εγώ, λοιπόν, τώρα κάθομαι στο έδαφος και σας περιμένω να με αντιληφθείτε. Δεν υπάρχει λόγος να λέει κανείς αυτά; Προσπαθήστε να διακρίνετε ανάμεσα σ’αυτό που είναι κοντινό και σ’αυτό που είναι μακρινό.
Ένας μοναχός απ’τη συνέλευση ρώτησε το δάσκαλο:
-Ποιος είναι ο συντομότερος δρόμος για τη Σοφία του Βούδα;
Ο δάσκαλος απάντησε:
-Δεν υπάρχει άλλος συντομότερος δρόμος από αυτή την ερώτηση.
Ο μοναχός ρώτησε:
-Όλη η συνέλευση είναι παρούσα. Θα κόψει, άραγε, ο σεβάσμιος δάσκαλος στιγμιαία το δίχτυ των αμφιβολιών της;
Ο δάσκαλος απάντησε:
-Οι απαντήσεις είναι για τις καλύβες κι οι σκέψεις για τα δωμάτια τσαγιού….
3η Διδασκαλία
Ένας άνθρωπος που ασκούσε τον εσωτερικό στοχασμό, διατύπωσε κάποτε την εξής απορία:
«Υπάρχουν μερικοί οι οποίοι όταν τους ρωτήσουν για το Βούδα, απαντούν με μια λέξη μόνο: Βούδας! Όταν τους ρωτήσουν για το Νόμο, απαντούν και πάλι με τον ίδιο τρόπο: Νόμος! Αυτό είναι η λεγόμενη μονολεκτική μέθοδος. Δεν ξέρω εάν είναι ορθή ή όχι».
Ο δάσκαλος του απάντησε:
«Σαν τους παπαγάλους που προσπαθούν να μιμηθούν την ανθρώπινη ομιλία, οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν τίποτε δικό τους να πουν, επειδή τους λείπει η σοφία. Η μέθοδός τους είναι παρόμοια μ’εκείνην όπου χρησιμοποιεί κανείς νερό για να καθαρίσει το νερό ή ανάβει φωτιά για να κάψει τη φωτιά! Όλα αυτά δεν έχουν καμιά απολύτως αξία».
Απόσπασμα από το βιβλίο «Ζενική Σοφία» των εκδόσεων Μπουκουμάνης
