Ως κλινική ψυχολόγος, είμαι μεγάλη φαν της χρήσης μεταφορών, όταν εξηγώ ένα μεγάλο εύρος ψυχολογικών φαινομένων. Έχω καταλήξει ότι ασχέτως ηλικίας, οι μεταφορές και αναλογίες είναι ο ευκολότερος τρόπος να επεξεργαστούμε δεδομένα. Γι’ αυτό και όταν μιλώ για συναισθηματικές δεξιότητες, προτιμώ να αναφέρομαι σε μια φανταστική συναισθηματική εργαλειοθήκη.
Και αν και κάθε εργαλειοθήκη είναι διαφορετική (επειδή και οι συναισθηματικές ανάγκες του καθενός είναι διαφορετικές), υπάρχουν ορισμένες δεξιότητες που πιστεύω ότι όλοι αξίζει να αναπτύξουμε και να εκμεταλλευόμαστε για την εξέλιξη και ψυχική μας ευεξία.
Ανθεκτικότητα
Η ανθεκτικότητα είναι η ποιότητα εκείνη που επιτρέπει στους ανθρώπους, όταν μια δυσκολία τους ρίχνει στο έδαφος, εκείνοι να σηκώνονται δυνατότεροι από πριν και να μην αφήνουν τις δυσκολίες ή την αποτυχία να τους καταβάλει. Από πού προέρχεται αυτή η δεξιότητα; Η ανθεκτικότητα εξαρτάται από τις υποστηρικτικές σχέσεις και την προσωπική δουλειά που μας βοηθά να ανταποκριθούμε στις δυσκολίες με υγιείς τρόπους.
Δημιουργικότητα
Πολλά έχουν ειπωθεί για τη σύνδεση ανάμεσα στη δημιουργικότητα και στην ψυχική ασθένεια. Πολλές έρευνες έχουν εξηγήσει τη σχέση ανάμεσα στις δύο. Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Creativity Research Journal εξερεύνησε τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους η δημιουργικότητα επηρεάζει την καθημερινότητά μας. Η δημιουργικότητα, λοιπόν, μας επιτρέπει να χειριζόμαστε τις καθημερινές μας δραστηριότητες με έναν ξεχωριστό τρόπο: τις αντιμετωπίζουμε με ευελιξία, αυτονομία, χιούμορ, προθυμία, δεκτικότητα, ζωτικότητα. Γι’ αυτό και πια η δημιουργικότητα θεωρείται μια ικανότητα μέσω της οποία μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες της ζωής.
Αυτοπεποίθηση/ Σιγουριά
Πρόκειται για μια κοινωνική δεξιότητα που βασίζεται αρκετά στην αποτελεσματική επικοινωνία και παράλληλα στο σεβασμό των σκέψεων και των επιθυμιών των άλλων. Συχνά, μπορεί να παλεύουμε να εκφράσουμε τα δυσάρεστα συναισθήματά μας, ειδικά σε άτομα που είναι κοντά μας και μας τα έχουν προκαλέσει (γονείς, σύντροφος, εργοδότης, συνάδελφοι, φίλοι).
Όταν όμως αισθανόμαστε σιγουριά για εμάς, επικοινωνούμε με τους άλλους με έναν τρόπο ξεκάθαρο, αλλά και ενσυναισθητικό. Δεν χρησιμοποιούμε βίαιη γλώσσα, αλλά και δεν ντρεπόμαστε να μεταδώσουμε το μήνυμα που θέλουμε.
Νοητική ευελιξία
Είχατε ποτέ αντιμετωπίσει μια κατάσταση όπου επενδύσατε πολύ χρόνο στο να οργανώσετε κάτι και λίγο αργότερα συνειδητοποιήσατε ότι ο χρόνος δεν λειτουργούσε για εσάς; Πώς ανταποκριθήκατε; Πώς το αντιμετωπίσατε; Τι καταλήξατε να κάνετε;
Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις μπορούν να μας βοηθήσουν να αναγνωρίσουμε πόσο ευέλικτη είναι η σκέψη μας. Κάποιοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να αυξήσετε την ευελιξία σας είναι: να μαθαίνετε κάτι καινούριο καθημερινά, να κάνετε συχνά κάτι διαφορετικό και να δοκιμάζετε να βγαίνετε από τη ζώνη άνεσής σας.
Αυτεπίγνωση
Αυτό το τελευταίο συναισθηματικό εργαλείο είναι δύσκολο να αποκτηθεί, αλλά όταν εξασκηθεί και ενσωματωθεί στην εργαλειοθήκη σας μπορεί να διευκολύνει την απόκτηση όλων των παραπάνω. Η αυτεπίγνωση είναι η ικανότητα να δίνουμε προσοχή στον εαυτό μας, στις σκέψεις, στις πράξεις, στις συμπεριφορές και στα συναισθήματά μας, αλλά και τρόπους σχετίζεσθαι με τους άλλους. Και γι’ αυτό χρειάζεται να ρωτάμε συχνά τον εαυτό μας:
– Οι άλλοι με αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο με τους αντιλαμβάνομαι κι εγώ;
– Επικοινωνώ με τους ανθρώπους με τον τρόπο που θα ήθελα;
– Εκφράζω τα συναισθήματά μου με τρόπο υγιή και μη απειλητικό για τους άλλους;
Mariana Plata, ψυχολόγος
