Τι είναι η διπολική διαταραχή;
Η διπολική διαταραχή είναι μια διαταραχή διάθεσης που χαρακτηρίζεται από απότομες εναλλαγές διάθεσης, από περιόδους μανίας που εναλλάσσονται από επεισόδια κατάθλιψης. Οι εναλλαγές της διάθεσης μπορεί να είναι ανάμικτες, γι’ αυτό μπορεί να νιώθετε υπερβολικά χαρούμενοι και καταθλιπτικοί την ίδια στιγμή.
Η διπολική διαταραχή δεν είναι μια σπάνια διάγνωση. Μία μελέτη του 2005 βρήκε ότι πάνω από 5 εκατομμύρια άνθρωποι μόνο στις ΗΠΑ ζουν με κάποια μορφή διπολικής διαταραχής. Τα συμπτώματα τείνουν να εμφανίζονται στην ύστερη εφηβεία ή στα πρώιμα ενήλικα χρόνια, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στα παιδιά. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να λάβουν διάγνωση διπολικής σε σύγκριση με τους άντρες, αν και ο λόγος γι’ αυτό παραμένει ασαφής.
Η διπολική διαταραχή είναι δύσκολο να διαγνωστεί, αλλά υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια ή συμπτώματα που μπορούμε να αναζητήσουμε.
Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια της διπολικής διαταραχής;
Τα σημάδια και τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής ποικίλουν. Πολλά από αυτά μπορούν επίσης να προκληθούν από άλλες νόσους, δυσκολεύοντας τη διάγνωση. Τα προειδοποιητικά σημάδια της διπολικής μπορούν γενικά να διαχωριστούν σε εκείνα που σχετίζονται με τη μανία και σε εκείνα που σχετίζονται με την κατάθλιψη.
7 σημάδια μανίας
Η μανία μπορεί να προκαλέσει κι άλλα συμπτώματα, αλλά επτά από αυτά θεωρούνται βασικά σημάδια αυτής της φάσης της διπολικής διαταραχής:
- Νιώθουμε υπερβολικά χαρούμενοι ή «ανεβασμένοι» για μεγάλες χρονικές περιόδους
- Μειωμένη ανάγκη για ύπνο
- Μιλάμε πολύ γρήγορα, συχνά νιώθοντας ότι οι σκέψεις μας τρέχουν
- Νιώθουμε ακούραστοι και δρούμε παρορμητικά
- Η προσοχή μας αποσπάται εύκολα
- Έχουμε υπερβολική αυτοπεποίθηση για τις ικανότητές μας
- Εμπλεκόμαστε σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως παρορμητικό σεξ, τυχερά παιχνίδια ή ξοδεύουμε όλα μας τα έσοδα
7 σημάδια κατάθλιψης
Όπως και στη μανία, έτσι και στην κατάθλιψη, υπάρχουν αρκετά συμπτώματα, αλλά επτά από αυτά αποτελούν τα βασικά σημάδια της στη διπολική διαταραχή:
- Νιώθουμε θλίψη ή απόγνωση για μεγάλες χρονικές περιόδους
- Απομόνωση από φίλους και οικογένεια
- Χάνουμε ενδιαφέρον για δραστηριότητες που πριν απολαμβάναμε
- Σημαντική αλλαγή στη διάθεση
- Σοβαρή κόπωση ή έλλειψη ενέργειας
- Προβλήματα στη μνήμη, στη συγκέντρωση και στη λήψη αποφάσεων
- Σκέψεις για απόπειρα αυτοκτονίας ή σκέψεις θανάτου.
- Τύποι διπολικής διαταραχής και συμπτώματα
Τύπος 1
Αυτή η κλασική μορφή διπολικής διαταραχής ονομάζεται «μανιακή κατάθλιψη». Στον τύπο 1, οι μανιακές φάσεις είναι ξεκάθαρες. Η συμπεριφορά και οι διαθέσεις είναι ακραίες και η συμπεριφορά κλιμακώνεται γρήγορα μέχρι να χαθεί ο έλεγχος. Ο ασθενής μπορεί να καταλήξει στα επείγοντα, αν δεν αντιμετωπιστεί νωρίτερα.
Για να διαγνωστεί κάποιος με τύπο 1, χρειάζεται να έχει μανιακά επεισόδια. Για να θεωρηθεί ένα επεισόδιο μανιακό, πρέπει να:
Περιλαμβάνει διαθέσεις ή συμπεριφορές που δεν συνηθίζονται από το άτομο
Να είναι παρούσες το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα κατά τη διάρκεια του επεισοδίου
Να διαρκούν τουλάχιστον μία εβδομάδα ή να είναι τόσο ακραίες που το άτομο να χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα.
Το άτομο έχει και καταθλιπτικά επεισόδια, αλλά δεν είναι αναγκαία για να διαγνωστεί κάποιος με διπολική τύπου 1.
Τύπος 2
Ο τύπος 2 εμφανίζεται συχνότερα από τον τύπο 1. Περιλαμβάνει επίσης καταθλιπτικά συμπτώματα, αλλά τα μανιακά του συμπτώματα είναι λιγότερο σοβαρά και ονομάζονται υπομανιακά συμπτώματα. Η υπομανία συχνά επιδεινώνεται χωρίς θεραπεία και το άτομο μπορεί να γίνει σοβαρά μανιακό ή καταθλιπτικό.
Ο τύπος 2 γίνεται δυσκολότερο αντιληπτό από τους ανθρώπους και συχνά είναι οι φίλοι που ενθαρρύνουν το άτομο να ζητήσει βοήθεια.
Σπανιότεροι τύποι διπολικής διαταραχής
Υπάρχουν άλλοι δύο τύποι διαταραχής που είναι λιγότερο συνηθισμένοι από τον τύπο 1 και 2. Η κυκλοθυμική διαταραχή περιλαμβάνει εναλλαγές διάθεσης και αλλαγές παρόμοιες με τον τύπο 1 και 2, αλλά είναι λιγότερο έντονες στη φύση τους. Ένα άτομο με κυκλοθυμική διαταραχή μπορεί να είναι λειτουργικό χωρίς φάρμακα, αν και μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο. Με τον καιρό, οι εναλλαγές διάθεσης μπορεί να εξελιχθούν σε τύπο 1 και 2.
Διάγνωση
Εκτός κι αν έχετε σοβαρή μανία, τα συμπτώματα της διπολικής μπορούν δύσκολα να εντοπιστούν. Τα άτομα με υπομανία νιώθουν ότι έχουν περισσότερη ενέργεια από το σύνηθες, μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και έχουν πολλές ιδέες και δεν χρειάζονται ύπνο. Είναι όμως πιθανότερο να αναζητήστε βοήθεια, αν νιώθετε καταθλιπτικά, αλλά ο γιατρός σας ύστερα να παρατηρήσει και την μανιακή πλευρά.
Θεραπεία – Αντιμετώπιση
Αφού διαγνωστείτε, ο γιατρός σας θα αποφασίσει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα που θα λειτουργεί καλύτερα σε εσάς. Η διπολική διαταραχή μπορεί να περιλαμβάνει:
- Φαρμακευτική αγωγή
- Ψυχοθεραπεία
Αν πιστεύετε ότι εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο παρουσιάζει σημάδια ή συμπτώματα διπολικής διαταραχής, το πρώτο σας βήμα είναι να μιλήσετε στο γιατρό σας. Μόνο ένας εκπαιδευμένος πιστοποιημένος επαγγελματίας μπορεί να διαγνώσει τη διαταραχή αυτή και η διάγνωση αποτελεί και το κλειδί της σωστής θεραπείας. Η φαρμακευτική αγωγή, η ψυχοθεραπεία ή άλλες θεραπευτικές επιλογές μπορούν να βοηθήσουν εσάς ή τους αγαπημένους σας να ελέγξουν τα συμπτώματα και να ζήσουν μια πλήρη, ικανοποιητική ζωή.
