Γιατί η Μόνα Λίζα έγινε ένας από τους διασημότερους πίνακες όλων των εποχών; Πρόκειται για μια ερώτηση που πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι, άνθρωποι έχουμε σκεφτεί. Και μια πιθανή απάντηση είναι αυτή: εξαιτίας του μοναδικού της χαμόγελου.
Το χαμόγελο είναι «το σύμβολο που αξιολογήθηκε ότι περιέχει το υψηλότερο επίπεδο θετικού συναισθηματικού περιεχομένου», συμπεραίνει ο επιστήμονας Andrew Newberg. Μαθαίνεται το χαμόγελο; Και πώς λειτουργεί στον οργανισμό μας;
Η επιστήμη του χαμόγελου: Τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας όταν χαμογελάμε;
Ας πούμε ότι βιώνετε μια θετική κατάσταση και βλέπετε έναν φίλο που δεν έχετε συναντήσει εδώ και πολύ καιρό. Αυτό σημαίνει ότι τα νευρωνικά σήματα ταξιδεύουν από τον φλοιό του εγκεφάλου σας στο εγκεφαλικό στέλεχος (το παλαιότερο μέρος του εγκεφάλου μας). Από εκεί, ο κρανιακός μυς μεταφέρει το σώμα προς τους μυς του χαμόγελου στο πρόσωπό σας. Ακούγεται απλό, σωστά;
Κι όμως, αυτή είναι μόνο η αρχή. Μόλις οι μυς του χαμόγελου στο πρόσωπό σας συσταλούν, δημιουργείται ένας θετικός κύκλος ανατροφοδότησης που πηγαίνει πίσω στον εγκέφαλο και ενισχύει την αίσθηση χαράς σας. Με άλλα λόγια, «Το χαμόγελο πυροδοτεί τους μηχανισμούς ανταμοιβής στον εγκέφαλο με ένα τρόπο που ακόμα και η σοκολάτα, που θεωρείται ότι προκαλεί μεγάλη απόλαυση, δεν μπορεί να δημιουργήσει».
Ύστερα, το χαμόγελο, φαίνεται να μας προσφέρει την ίδια αίσθηση ευτυχίας που η γυμναστική προκαλεί. Εν συντομία: ο εγκέφαλός μας νιώθει καλά και μας λέει να χαμογελάσουμε, χαμογελάμε και λέμε στον εγκέφαλό μας να νιώσει καλά και πάει λέγοντας.
Αληθινό vs. Ψεύτικο χαμόγελο: Μπορούμε να αντιληφθούμε τη διαφορά;
Κάθε φορά που χαμογελάμε, υπάρχουν 2 πιθανοί μύες που ενεργοποιούμε. Ο πρώτος είναι τα ζυγωματικά, τα οποία ελέγχουν τις άκρες του στόματός μας. Κάθε φορά που αυτός ο μυς ενεργοποιείται, το χαμόγελο δεν είναι ακριβώς αυθεντικό. Οι επιστήμονες το αποκαλούν «το κοινωνικό» χαμόγελο. Ο δεύτερος μυς, ο οποίος δείχνει ειλικρίνεια, είναι ο σφιγκτήρας μυς των βλεφάρων και περιβάλλει την κόγχη του ματιού μας. Το αληθινό χαμόγελο ονομάζεται χαμόγελο duchenne.
Ο εγκέφαλός μας μπορεί πράγματι να ξεχωρίσει πολύ εύκολα ανάμεσα στο τι είναι αληθινό και τι ψεύτικό. Σύμφωνα με τον ερευνητή Dr. Niedenthal, υπάρχουν 3 τρόποι, με τους οποίους μπορούμε να το κάνουμε αυτό:
- Ο εγκέφαλός μας συγκρίνει τη γεωμετρία του προσώπου ενός ανθρώπου σε σχέση με το κανονικό χαμόγελο
- Σκεφτόμαστε την κατάσταση και κρίνουμε από το περιεχόμενό της αν αναμένεται ένα χαμόγελο
- Και το πιο σημαντικό: Μιμείται αυτόματα το χαμόγελο, για να νιώσουμε εμείς οι ίδιοι αν είναι ψεύτικο ή αληθινό. Αν είναι αληθινό, ο εγκέφαλός μας ενεργοποιεί τις ίδιες περιοχές με εκείνες που ενεργοποιεί ο εγκέφαλος του πομπού και έτσι μπορούμε να το αναγνωρίσουμε.
Ο Niedenthal ύστερα πειραματίστηκε με το πόσο σημαντικό είναι να μπορούμε να μιμούμαστε χαμόγελα και αν θα μπορούσαμε όντως να διακρίνουμε το αυθεντικό από το ψεύτικο. Ο Dr. Niedenthal και οι συνάδελφοί του ζήτησαν από μαθητές να τοποθετήσουν ένα μολύβι ανάμεσα στα χείλη τους. Μια απλή πράξη που αλλιώς θα μπορούσε να παράγει ένα χαμόγελο.
Ανίκανοι να μιμηθούν τα πρόσωπα που είδαν, οι μαθητές δυσκολεύτηκαν περισσότερο να διακρίνουν ποια χαμόγελα ήταν αληθινά και ποια ψεύτικα. Επομένως, αν δεν μπορούμε να το δοκιμάσουμε μόνοι μας, δεν μπορούμε και να αναγνωρίσουμε την αυθεντικότητα ενός χαμόγελου.
Η επίδραση του χαμόγελου στην υγεία, την επιτυχία και την αίσθηση ευτυχίας
Το χαμόγελο μπορεί να αλλάξει, να επαναρρυθμίσει τον εγκέφαλό μας, μέσα από την ισχυρό κύκλο ανατροφοδότησης που συζητήσαμε προηγουμένως. Και επιπλέον, ο εγκέφαλός σας παρακολουθεί και καταγράφει το χαμόγελό σας, κάπως σαν σκορ. Γνωρίζει πόσο συχνά χαμογελάτε και σε ποια συναισθηματική κατάσταση βρίσκεστε.
Το χαμόγελο μειώνει το στρες που νιώθουν το σώμα και ο νους σας, σχεδόν όπως και ένας καλός ύπνος, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες. Και με τη σειρά του βοηθά στην αναπαραγωγή περισσότερων θετικών συναισθημάτων. Γι’ αυτό συχνά νιώθουμε πιο χαρούμενοι όταν περιτριγυριζόμαστε από παιδιά – γιατί χαμογελούν περισσότερο. Κατά μέσο όρο, το κάνουν 400 φορές την ημέρα. Αν και οι ευτυχισμένοι γενικά άνθρωποι χαμογελούν 40 – 50 φορές την ημέρα, ο μέσος όρος είναι 20 φορές. Γιατί έχει σημασία αυτό; Γιατί το χαμόγελο οδηγεί σε μείωση των ορμονών που προκαλούν στρες.
Και η απάντηση στο ερώτημα του αν μπορούμε να μάθουμε να χαμογελάμε είναι ναι. Ή για να απαντήσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια: μπορεί να ξαναμαθευτεί. Οι περισσότεροι από εμάς ξεχνούν πώς να χαμογελούν αυθεντικά με τον καιρό, καθώς μπαίνουν στη διαδικασία να υιοθετήσουν περισσότερο το κοινωνικό χαμόγελο.
Οι γυναίκες χαμογελούν περισσότερο από τους άνδρες
Η ερευνήτρια LaFrance σε μελέτη του συμπέρανε ότι συνολικά, οι γυναίκες χαμογελούν πολύ περισσότερο σε σύγκριση με τους άνδρες. Και αυτό δεν προέρχεται από το γεγονός ότι μπορεί να νιώθουν πιο ευτυχισμένες, αλλά ότι κοινωνικά είναι πιο αποδεκτό για τις γυναίκες να χαμογελούν. Και όχι μόνο:
«Γενικά, οι γυναίκες είναι πιο ακριβείς από τους άνδρες στο να εντοπίζουν τι πραγματικά συμβαίνει σε κάποιον, παρατηρώντας απλά το πρόσωπό τους και ακούγοντας τη φωνή τους. Οι γυναίκες είναι περισσότερο πιθανό να διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα σε ένα αληθινό και ένα ψεύτικο χαμόγελο».
Το χαμόγελο είναι σίγουρα κάτι πολύ παραπάνω από μια συστολή μυών στο πρόσωπό σας. Η Μητέρα Τερέζα είχε πει: «Ποτέ δεν θα μάθουμε όλο το καλό που ένα απλό χαμόγελο μπορεί να κάνει».
https://www.wired.com/2011/08/science-behind-smiles/
