Μερικές φορές έχουμε την τάση να υπερβάλουμε. Ορισμένοι από εμάς το κάνουν πολύ συχνά. Πιάνουμε τον εαυτό μας να λέει: «Είνα ηλίθιοι». «Είναι όλοι τους ανίκανοι, άχρηστοι, ανεύθυνοι» κ.τ.λ.
Ο David D. Burns, ψυχίατρος ειδικός στη γνωσιακή θεραπεία, ονομάζει αυτή την παγίδα της σκέψης «παραπλανητικά κυάλια». Πρόκειται για την τάση μας να υπερβάλουμε με τα αρνητικά γεγονότα, να τα βλέπουμε διογκωμένα. Μεγαλοποιούμε κάτι που είναι πράγματι ενοχλητικό, αλλά όχι τόσο σπουδαίο ή καταστροφικό.
Ο μηχανισμός των παραπλανητικών κυαλιών ενεργοποιείται και όταν έχουμε την τάση να γκρινιάζουμε συγκρίνοντας τον εαυτό μας με τους άλλους.
Για παράδειγμα, λέμε: «Είμα άχρηστη», «Είμαι βλάκας», «Ποια νομίζω ότι είμαι;», «Θα με περάσουν για ηλίθιο», «Δεν τα καταφέρνω στη δουλειά», «Δεν ξέρω να κάνω τίποτα» κ.λ.π.
Αυτές τις στιγμές τείνουμε να εξιδανικεύουμε τις επιτυχίες των άλλων με τους οποίους συγκρίνουμε τον εαυτό μας και να τον μειώνουμε ακόμη περισσότερο.
Υπάρχει και ένα άλλο ενδεχόμενο: να κρατάμε τα κυάλια από την πλευρά που μας κάνει να τα βλέπουμε όλα μικρά. Εξετάζουμε τα κατορθώματά μας, τις επιτυχίες μας, αλλά και τις αδυναμίες των αντιπάλων μας, και τους μειώνουμε μέχρι να τους κάνουμε σκόνη.
Όταν παραπονιόμαστε για τον εαυτό μας, αντί να τον διαπλάθουμε, τον καταστρέφουμε. Συχνά επίσης πιεζόμαστε πολύ και μας ξεφεύγουν παράπονα, επειδή αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις που νομίζουμε ότι οι άλλοι έχουν από εμάς.
Με το στοίχημα να νικήσουμε την γκρίνια, καλούμαστε να μάθουμε να χαιρόμαστε για τα θετικά μας στοιχεία και να αντλούμε δυνάμεις από αυτά για να προχωράμε.
Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, να ξεχνάμε να χαιρόμαστε για τα καλά στοιχεία των ανθρώπων γύρω μας.
Αν είναι να διογκώνουμε κάτι, ας διαλέξουμε να διογκώνουμε όσα μας διαπλάθουν κα κάνουν τη ζωή μας πιο όμορφη, παρά όσα μας καταστρέφουν και μας δηλητηριάζουν.
Όταν επιτρέπουμε στα κυάλια να μας παραπλανούν, καταλήγουμε να νιώθουμε καταπιεσμένοι και να γκρινιάζουμε.
Τότε τα εμπόδια που συναντάμε μέχρι να πετύχουμε τους στόχους μας φαντάζουν τεράστια, σαν απρόσιτα βουνά.
Κάθε κίνητρό μας εξανεμίζεται και καταλήγουμε απαθείς και αντιπαραγωγικοί.
Έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι, αν υπερβάλουμε τη δυσαρέσκειά μας, κάτι που μπορούμε να το κάνουμε γκρινιάζοντας, θα είναι πιο εύκολο να πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Και τότε αφήνουμε ελεύθερο τον εαυτό μας να παραπονιέται.
Αυτή μπορεί βραχυπρόθεσμα να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική που μας επιτρέπει να χειριστούμε τους άλλους, αλλά μακροπρόθεσμα δεν είναι ούτε υγιής ούτε αποτελεσματική.
Αντίθετα, θα προκαλέσει την έλλειψη σεβασμού από τους άλλους και μπορεί να τουε κάνει ακόμη και να απομακρυνθούν από κοντά μας προκειμένου να αποφύγουν να εμπλακούν στα μικρά μας δράματα.
Το σημαντικότερο είναι ότι μπλοκάρει την ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε καταπρόσωπο και με λογική τα προβλήματά μας.
Προτού αποφασίσετε να νικήσετε τη γκρίνια, είναι σημαντικό να έχετε επίγνωση της τάσης σας να δραματοποιείτε τα πράγματα, έτσι ώστε να μπορείτε τελικά να βλέπετε τα γεγονότα στη σωστή τους διάσταση και να τα βάζετε στη θέση τους.
Απόσπασμα από το βιβλίο της Christine Lewicki «Νίκησε την Γκρίνια» από τις εκδόσεις Πεδίο
