Η Αρχαία Ελληνική Τραγωδία και κωμωδία δοξάζει ακόμα τη σύγχρονη Ελλάδα και εντυπωσιάζει το παγκόσμιο κοινό με τα αιώνια μηνύματα που μεταφέρει.
Το θαυμαστό αυτό είδος τέχνης γνώρισε την ακμή του την κλασική περίοδο, η εμφάνισή του όμως χάνεται στα βάθη της ελληνικής ιστορίας, για τα οποία οι πηγές είναι σχεδόν ανύπαρκτες.
Κατά την αρχαιότητα όμως, οι Μεγαρείς επέμειναν ότι η πολιτική σάτιρα, που εξελίχθηκε στον ανώτατο βαθμό της με τον Αριστοφάνη, πρωτοεμφανίστηκε στην πόλη τους, στα Μέγαρα. Πρέπει να έχουν δίκιο.
Ο πρώτος που φαίνεται ότι παρουσίασε ένα είδος πρωτογενούς σάτιρας και κωμωδίας ήταν ο Σουσαρίων, περίπου το 600 π.Χ. Εκείνη την περίοδο είχαν ξεσπάσει φοβερές ταραχές στα Μέγαρα, ανάμεσα στο φτωχό όχλο των αγροτών και στους ολιγαρχικούς ευγενείς.
Γύρω στο 640 π.Χ. ο όχλος ξεσηκώθηκε, έσφαξε τα ζώα των ευγενών και πολλούς από τους ίδιους και εγκατέστησε κυβερνήτη το Θεαγένη.
Γύρω στο 620 οι ευγενείς επανήλθαν, αλλά το 610 έγινε άλλο ένα, βιαιότερο κίνημα των φτωχών.
Σύμφωνα με την ελεγεία του Μεγαρίτη ολιγαρχικού Θεόγνιδος, ο οποίος έφυγε κυνηγημένος από την πόλη και εγκαταστάθηκε στη Θήβα, κατά τη δεύτερη επικράτηση της φτωχολογιάς, οι πλούσιοι και οι αρχόντοι πάθανε μεγάλες συμφορές. Δημεύτηκε η περιουσία τους, εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους, ντύθηκαν με γιδοτόμαρα και αναγκάστηκαν να κάνουν τους βοσκούς στα ζώα που παλιότερα ήταν δικά τους αλλά τώρα ανήκαν στην πλέμπα, που είχε πάρει την εξουσία.
Τους λοιδορούσαν και τους εξευτέλιζαν όπου τους πετύχαιναν, στους δρόμους, στα χωράφια, στην αγορά. Φαίνεται ότι αυτή η λοιδορία έγινε πιο συστηματικά και επαγγελματικά από το Σουσαρίωνα, για να γεννηθεί έτσι η κωμωδία.
Ο Σουσαρίων έφτιαχνε κείμενα και ποιήματα με τα οποία κορόϊδευε τους έκπτωτους ευγενείς και βωμολοχούσε εναντίον τους, κάνοντας το λαό να ξεκαρδίζεται με την κατάντια των πρώην αφεντάδων του.
Σύμφωνα με τον Μπέκερ, ο Σουσαρίων ήταν ο πρώτος που έδωσε τακτικό μετρικό τύπο στους σατιρικούς ιάμβους, οι οποίοι ήταν στα χνάρια των παλιών, φαλλικών λεγομένων, κωμωδιών. Δημιούργησε μάλιστα και παράδοση, αφού την εποχή του Πεισίστρατου στην Αθήνα ξακουστοί κωμωδιογράφοι ήταν οι Μεγαρίτες Μαίσων και Μύλλος.
Όσο για τον εξόριστο Θέογνι, που μας άφησε την «ελεγεία» του, αξίζει να δούμε δύο ακόμη δικά του λόγια, που η σημασία τους δεν έχει χρονολογία.
Εκφράζει το μίσος του για τους δημοκρατικούς κα το λαό, γράφοντας ότι «από το σκυλοκρέμμυδο δε φυτρώνει τριαντάφυλλο και κρίνος, ούτε από σκλάβα παιδί ελεύθερο. Γι’ αυτό, ο πλούτος αρμόζει μόνο στους ευγενείς, ενώ ο κοινός λαός πρέπει να ζει πάντα στη φτώχεια».
Απόσπασμα από το βιβλίο του Δημήτρη Καμπουράκη «Μια Σταγόνα Ιστορία» από τις εκδόσεις Πατάκη
